هرچند تأیید برجام در دوره های نود روزه توسط رئیس جمهور آمریکا، بخشی از
برجام نیست و مربوط به رابطه دولت و کنگره آمریکاست، با وجود این، تأیید یا
عدم تأیید پایبندی ایران به برجام، تأثیر انکارناشدنی در سرنوشت برجام
دارد. ترامپ تا 15 اکتبر (چهار روز دیگر) فرصت دارد نظرش را در این باره به
کنگره اعلام کند؛ اما منابع تابناک می گویند، وی زودتر یعنی روز پنجشبه یا
جمعه، نظر نهایی اش را در این باره اعلام خواهد کرد.
به گزارش
«تابناک»؛ بنابراین، در روزهای پیش روی می کوشیم تحولات، اخبار و تحلیل های
مرتبط با برجام را در قالب گزارش خبری ـ تحلیلی که مرتبا به روز رسانی می
شود، برای مخاطبان ارجمند ارائه دهیم. مهم ترین تحولات برجام، چهارشنبه
نوزدهم مهر ماه به قرار زیر است؛
استفان والت: اعلام عدم پایبندی ایران به برجام به معنای بازگشت به مسیر جنگ است
استفان والت اندیشمند آمریکایی روابط بین الملل در توییتی نوشت: « عدم تائید پایبندی ایران بد است، چون بر مبنای دروغ است، آمریکا را منزوی می‌کند و ما را به مسیر جنگ بازمی‌گرداند. همه اینها نشان می‌دهد که تیلرسون در توصیف ترامپ (کودن) به او لطف کرده است».
ترامپ: تصمیم آخر در مورد برجام را من اعلام می کنم
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در دیدار با
«جاستین ترودو»، نخست‌وزیر کانادا گفت که تصمیم وی درباره توافق هسته‌ای
ایران به زودی اعلام خواهد شد.
وی همچنین در واکنش به
اختلافاتش با «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه آمریکا در موضوع کره شمالی گفت:
«من به حرف‌های همه گوش می‌کنم، ولی در نهایت این دیدگاه من است که اهمیت
دارد، اینطور نیست؟»
نشست کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا برای مقابله با تهدیدات ایران
کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه نشستی با موضوع «مقابله با تهدیدهای ایران» برگزار کرد.
«جیمز جفری»، سفیر سابق آمریکا در عراق، ترکیه و آلبانی، «چالز والد»، معاون اسبق فرماندهی ارتش آمریکا در اروپا، «دیوید آلبرایت»، بنیانگذار و رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل و «جیک سالیوان»، مشاور معاون رئیس‌جمهور سابق آمریکا حاضران در این نشست بودند.
«اد رویس»، رئیس این کمیته در اظهارات آغازین خود گفت: «توافق هسته‌ای پرنقص اوباما با ایران ، قماری بر سر این بود که ایران مسیر تبدیل شدن به بازیگری مسئول را برگزیند. متأسفانه، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، حکومت تهران آشکارا خودش را یک جنبش می‌بیند، جنبشی که از ایدئولوژی و خشونت برای ثبات‌زدایی از همسایگانش استفاده می‌کند.»
«الیوت انگل»، نائب رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان نیز گفت که او علیه توافق هسته‌ای ایران رأی داده است.
او گفت که معتقد است وجود مفاد زوال‌پذیر در توافق هسته‌ای، ایران را در سال‌های آینده به یک قدرت هسته‌ای تبدیل می‌کند.
«سالیوان» نیز در دفاع از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ گفت که آمریکا توانسته بدون شلیک یک گلوله، به اهداف خود در این توافق دست پیدا کنند.
وی با برشمردن مواردی نظیر برچیده شدن هزاران سانتریفیوژ، کاهش زمان گریز، تعطیلی رآکتور پلوتونیوم در اراک، خروج ۸۴ درصد از اورانیوم غنی‌شده ایران از این کشور و دسترسی بی‌سابقه بازرسان بیم‌‌المللی به برنامه هسته‌ای ایران به عنوان مزایای برجام گفت: «دیپلماسی متکی به فشار، توانست بدون اینکه نیازی به شلیک یک گلوله باشد به تمامی اینها دست پیدا کند.»
سالیوان همچنین گفت: «توافق هسته‌ای مانعی برای اقدامات قاطع آمریکا جهت مقابله با رفتارهای مخرب ایران در منطقه ایجاد نمی‌کند.»
دپپلمات سابق آمریکایی تصریح کرد: «بهترین راهبرد برای مقابله با طیف کامل تهدیدهای ایران، متعهد ماندن به توافق هسته‌ای و اجرای بدون وقفه آن است، نه تردیدافکنی در آن و زیر سوال بردن اعتبار آمریکا.»
دیپلمات سابق آمریکایی بر همین اساس خروج از توافق هسته‌ای را برای آمریکا «فاجعه» خواند و گفت که ایران برنامه هسته‌ایش را ادامه خواهد داد و واشنگتن قادر به همراه کردن جامعه بین‌المللی برای متوقف کردن ایران با تحریم را نخواهد داشت.
«جیمز جفری» هم در اظهارات خود در این نشست گفت: «امروز بزرگترین خطر پیش روی آمریکا و متحدانش در خاورمیانه ایران است.»
چالز والد نیز به عنوان یکی از مخالفان برجام گفت؛ نواقص برجام متعدد و روشن است. با برجام، ۳ سال دیگر تحریم‌های تسلیحاتی ایران رفع می‌شود. بنابراین، برجام فاجعه‌ای راهبردی برای ایالات متحده است.
والد در ادامه به تشریح نقائص برجام، به زعم خودش، پرداخت و گفت: «[برجام] علاوه بر اعطای پول، عملاً تقویت تشکیلات نظامی بلندپروازانه ایران در سال‌های آتی را هم قانونی خواهد کرد. حتی قبل از توافق، ایران صاحب بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک و کروز با قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای بود. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، با برداشتن ممنوعیت‌های الزام‌آور این شورا علیه آزمایش‌های موشکی ایران، فرصتی عمده در اختیار ایران و به ویژه سپاه برای ارتقاء این توانمندی‌ها فراهم خواهد کرد.»
او اضافه کرد: «حداکثر سه سال دیگر، منع سلاح‌های متعارف سازمان ملل علیه ایران هم از بین خواهد رفت و دروازه زیرساخت‌های دفاعی-صنعتی ایران را به روی بازارهای جهانی خواهد گشود.»
«والد» در ادامه گفت: «با توجه به اینکه سپاه در حال تقویت پدافندهای هوایی، تجهیزات حمله سریع، قایق‌های موشک‌انداز، زیردریایی، مین‌ها، رادارها و موشک‌های کوتاه‌برد خود است، توانمندی‌های آنها برای وارد کردن خسارت‌های سنگین به نیروهای آمریکا و متحدان آنها و احتمالاً محروم کردن ما از دسترسی به منطقه به طرز محسوسی افزایش خواهد یافت.»
«دیوید آلبرایت»، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل که از صریح‌ترین منتقدان برجام در آمریکا است هم درباره این توافق هسته‌ای گفت: «ایران، تنها به صورت موقت تهدیدآمیزترین جنبه‌های توانمندی خود در زمینه تسلیحات هسته‌ای را متوقف کرده است.»
او نیز با اشاره به بندهای موسوم به «غروب آفتاب» در برجام، گفت: «اولین بند غروب آفتاب که حائز اهمیت است، ۸ سال بعد از 'روز تصویب' اتفاق می‌افتد که ایران می‌تواند ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته را افزایش بدهد.»
سکوت ترامپ در برابر برجام، آرامش قبل از طوفان است
«الن درشویتز» حقوقدان برجسته آمریکایی در مطلب اخیر خود که در فاکس نیوز
آمریکا منتشر شد، مدعی شده که سکوت ترامپ در برابر اقدامات ایران و کره
شمالی به منزله آرامش پیش از طوفان و زنگ خطری برای این دو کشور است.
وی
در این مطلب آورده است: دعوت پنجشنبه گذشته فرماندهان ارشد ارتش آمریکا به
میهمانی شام رئیس جمهور به نظر من یک معنا دارد و آن هم ارسال پیامی
قدرتمند برای ایران و کره شمالی است بر این مضمون که یا اکنون رفتار خود را
تغییر دهید یا خود را برای رویارو شدن با عواقب دردناک (این رفتار) آماده
کنید.
این حقوقدان آمریکایی معتقد است ایران و کره شمالی در حال
سنجیدن ترامپ و اینکه تا چه حد می توانند فاصله خود را با وی حفظ کنند،
هستند.
این حقوقدان طرفدار ترامپ در ادامه ادعاهای خود پیشنهاد می
دهد بهتر است ترامپ زیر بار توافق بد با ایران نرفته و خواستار تحمیل
محدودیت های بیشتر علیه ایران و فعالیتهای خطرناک این کشور شود.
وی
همچنین معتقد است سیاستهای ترامپ در برابر ایران و کره شمالی در یک راستا و
از یک جنس است. چراکه با جلوگیری از هسته ای شدن ایران، باید از ایجاد یک
کره شمالی دیگر در برابر آمریکا پیشگیری کرد.
استراتژی 3 جانبه اروپا برای حفظ برجام
کشورهای اروپایی درپی نگرانی از عدم تایید توافق هسته‌ای ایران از سوی رئیس جمهور آمریکا، استراتژی 3 جانبه‌ای را برای حفظ برجام در صورت خارج‌شدن آمریکا تدارک دیده‌اند.
این بسته 3 جانبه شامل یک بیانیه محکم از سوی قدرت‌های اروپایی در حمایت از برجام، لابی با کنگره آمریکا و همچنین وارد کردن فشار بیشتر بر ایران می‌شود.
طرح دراماتیک تیلرسون برای نجات برجامرکس
تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، با نزدیک شدن به زمان ضرب الاجل تصدیق یا عدم
تصدیق پایبندی ایران به توافق هسته ای در پشت صحنه در حال رایزنی با کنگره
برای پرهیز از احتمال بروز یک بحران بین المللی است.
تیلرسون و
قانونگذاران سخت می کوشند قانون آمریکا در مورد ایران را اصلاح کنند تا
مسأله هسته ای از کانون توجه دور شود؛ اقدامی که به آمریکا امکان ماندن در
برجام ضمن مقابله با دیگر رفتار برهم زننده ثبات ایران را می دهد.
یک
مقام ارشد می گوید: «تیلرسون گفته است مشکل با برجام، خود برجام نیست.
مسأله قانون مصوب کنگره است. رئیس جمهوری آمریکا باید هر نود روز پایبندی
ایران به برجام را تصدیق کند و این بحران سیاسی ایجاد می کند. اگر دولت
ترامپ بتواند توافق هسته ای را به کناری بگذارد، همه می توانند به دیگر
مشکلاتی که با ایران داریم، بپردازند».
یک مقام دیگر تأکید می کند:
«تیلرسون معتقد است توافق هسته ای به لحاظ سیاسی قابل دوام نیست، زیرا دولت
اوباما که آن را مذاکره کرده، از قدرت کنار گذاشته شده است. از این روی،
او روی طرحی کار می کند تا در صورت امکان، دینامیک سیاسی در آمریکا را با
تغییر قانون عوض کند.»
بر مبنای این طرح، پرزیدنت ترامپ به جای اینکه پایبندی ایران به برجام را به کنگره گزارش بدهد، درباره رفتار خصمانه ایران به شکلی فراگیر شامل حمایت ایران از تروریسم و برنامه موشک های بالیستیکش و اقدامات متقابل کاخ سفید به قانونگذاران گزارش خواهد داد.
این رویکرد احتمالا اروپایی ها را که خواهان مقابله با فعالیت های مخرب منطقه ای ایران هستند راضی نگاه خواهد داشت.
جلسه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» در نیویورک
اعضای گروه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» روز سه شنبه در یک نشست خبری در نیویورک، از دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده خواستند پایبندی تهران به توافق جامع هسته‌ای ۲۰۱۵ را تأیید نکند.
مارک والاس نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل متحد و مدیر گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای و مارک کرک سناتور پیشین ایالات ایلینوی در سنا، در نشست روز سه شنبه ۱۸ مهر حضور داشتند و به برخی پرسش‌ها پاسخ دادند.
مارک والاس در تشریح رویکرد گروه در برابر توافق اتمی وین گفت، این گروه ۹ سال با همکاری تعدادی از مقام‌ها که کارشناس سیاست خارجی هستند و با هدف جلوگیری از تبدیل شدن ایران به قدرت هسته‌ای تشکیل شد.
به گفته او، از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته و پیروزی دونالد ترامپ در آن، فعالیتهای این گروه وارد مرحله جدیدی شد، چون دولت کنونی توافق هسته‌ای ایران را بد دانسته و خواستار یک توافق بهتر است.
آقای والاس در ادامه گفت: رئیس جمهوری دو گزینه پیش روی دارد؛ یکی عدم تأیید پایبندی ایران و اعلام آن به کنگره و تلاش برای گفت‌وگوی دوباره برای رسیدن به توافقی بهتر با همکاری متحدان آمریکا، یا خروج از آن.
به عقیده این دیپلمات پیشین آمریکا، پرزیدنت ترامپ احتمالا پایبندی تهران به توافق هسته‌ای وین را ـ که از آن با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام نیز یاد می‌شود ـ بدون آن که از آن خارج شود، تأیید نخواهد کرد.
وی در مخالفت با نظر برخی که می‌گویند ایران کاملا به تعهدات خود در برجام پایبند بوده، گفت: این درست نیست، چون ایران دو بخش از توافق، یکی مربوط به تعداد سانتریفیوژها و دیگری مربوط به آب سنگین را راعایت کرده است.
به گفته وی، با این حال ایران در مواردی این دو بخش را نقض کرده؛ مثلا چند بار ذخیره آب سنگین تولیدی آن کشور از حد مقرر فراتر رفته، یا به آژانس بین المللی انرژی اتمی، اجازه بازرسی از تأسیسات نظامی را نداده است.
مارک کرک، سناتور پیشین ایالات ایلینوی در سنا نیز در ادامه جلسه، با اشاره به برخی ادعاها که پرزیدنت ترامپ با عدم تأیید پایبندی ایران به برجام قصد دارد، توپ را به زمین کنگره بیندازد، گفت: کنگره از ایفای نقش برای اعمال فشار بر تندروهای ایران استقبال می‌کند.
با انقضای برجام ایران همچنان تحت نظارت آژانس است
روز سه‌شنبه «جرارد آرود»، سفیر فرانسه در آمریکا به انتقادات برخی مخالفان توافق هسته‌ای «برجام» درباره زوال‌پذیر بودن برخی از محدودیت‌های این توافق برای ایران پاسخ داد.
وی در توئیتر نوشت: «هنگام منقضی شدن توافق هسته‌ای، پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای جلوگیری خواهد کرد و [این کشور را] تحت نظارت آژانس نگاه خواهد داشت.»
فرانس‌پرس: ترامپ قصد «خروج فوری» از برجام را ندارد
ترامپ برجام را «بدترین» توافقی می‌داند که تاکنون وجود داشته است. حال او می‌خواهد "ظرف چند روز آینده" تصمیم خود را درباره آن اعلام کند. فرانس‌پرس ضمن بررسی سناریوهای محتمل، خروج فوری ترامپ از برجام را نامحتمل دانسته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، انتظار نمی‌رود که ترامپ خروج فوری از توافق هسته‌ای را اعلام کند، بلکه محتمل این است که تصمیم او تنها "ورود به مرحله‌ی احتمالی خروج از برجام" باشد؛ بدین‌شکل که به گونه‌ای تشریفاتی در برابر کنگره کارایی توافق را زیر سؤال ببرد؛ اما همین حد هم به تنهایی کافی است تا هراسی عمومی بیافریند و توافق دشوار بر سر محدودیت برنامه هسته‌ای ایران را با خطر نابودی مواجه کند.
رئیس جمهوری آمریکا باید بنا به روالی قانونی هر نود روز یک بار گزارشی را به کنگره ارائه داده و پایبندی ایران به برجام را، با توجه به منافع آمریکا، تأیید یا رد کند.
ترامپ تاکنون دو بار ـ هرچند با تردید و نارضایتی ـ به توافق هسته‌ای با ایران برگه‌ی عبور داده است. حال او تا یکشنبه آینده (۱۵ اکتبر/ ۲۳ مهر) مهلت دارد که بار دیگر گزارش خود را در این خصوص به کنگره ارائه دهد. این بار اما ترامپ، به گزارش رسانه‌های آمریکایی، از «تأیید» پایبندی ایران به برجام خودداری خواهد کرد.
جانسون: برجام دستاوردی تاریخی بود و باید حفظ شود
وزیر خارجه انگلیس در دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: لندن برجام را حفظ خواهد کرد اما ایران هم باید نقش اخلالگر خود در منطقه خاورمیانه را کاهش دهد.
بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس گفت: با علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در لندن دیدار و درباره مسأله هسته‌ای صحبت کردند.
جانسون در توییتر خود نوشت: انگلیس برجام را حفظ خواهد کرد؛ اما ایران هم باید نقش اخلال‌گرانه خود را در منطقه خاورمیانه کاهش دهد.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان که به دعوت بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس و در ادامه سفرش به ایتالیا شب گذشته وارد لندن شد، صبح امروز (چهارشنبه) به همراه حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس با جانسون دیدار و گفت‌وگو کرد.
وزارت خارجه انگلیس در بیانیه‌ای درباره این دیدار، به گفت‌وگوی شب گذشته بوریس جانسون با رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا و محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و نوشت: جانسون در گفت‌وگو با ظریف، تعهد پادشاهی متحده به توافق هسته‌ای ایران را بیان داشت.
در این بیانیه آمده است، بوریس جانسون گفت که لندن برجام را توافقی حیاتی می‌داند که تهدید اتمی ایران را خنثی کرد. انگلیس ضمن حمایت از برجام، بر اهمیت این مسأله که همه طرفین به تعهداتشان پایبند بمانند، تأکید دارد.
جانسون همچنین گفت: برجام توافقی تاریخی بود که بدون شک جهان را به مکانی امن‌تر تبدیل کرده است و انگلیس سعی دارد دولت آمریکا را تشویق کند تا این مسأله امنیت را در نظر بگیرد.
خبر تکمیل می شود...
آمریکا هیچوقت با ایران سر آشتی ندارد. حتی در صورت تغییر نظام