قاچاق بنزین به کشورهای همسایه چقدر سود دارد؟

این روزها همه مسئولین نگران افزایش میزان مصرف بنزین در کشور هستند و بر این باورند مصرف روزانه بنزین در کشور روند صعودی داشته است. با توجه به اینکه ایران دومین کشور عرضه کننده بنزین ارزان بعد از ونزوئلاست، بنابراین با افزایش قیمت دلار، قاچاق بنزین به کشورهای همسایه از سود بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شده است. احتمالاً طبق گفته رئیس فراکسیون کارگری مجلس، بخشی از آمار مصرف سوخت، بوی قاچاق می دهد.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ در سال های اخیر و به ویژه پس از برچیده شدن کارت های سوخت، مصرف بنزین روند صعودی به خود گرفته و همین موضوع باعث ایجاد نگرانی هایی در میان مسئولین شده است؛ نگرانی ها از این بابت که بخشی از بنزین مصرفی کشور وارداتی است و با ادامه این روند مصرفی، دولت مجبور است در شرایط جنگ اقتصادی و کمبود منابع ارزی، دلارهای بیشتری را جهت واردات این ماده سوختی هزینه کند.

به تازگی رئیس فراکسیون کارگری طی مصاحبه ای اعلام کرد، بخشی از مصرف سوخت در کشور، بوی قاچاق می دهد. علیرضا محجوب در مصاحبه خود با یکی از خبرگزاری ها در 22 مرداد 1397 بیان کرد: مصرف فعلی بنزین کمی شگفت انگیز است و بوی قاچاق و خروج از مرزها را می دهد.

درست دو روز پس از مصاحبه رئیس فراکسیون کارگری، یعنی در 24 مرداد 1397 خبری مبنی بر کشف 15 هزار و 245 لیتر سوخت قاچاق به ارزش 257 میلیون و 148 هزار ریال در مرزهای خراسان رضوی در رسانه ها منتشر شد.

با توجه به دو خبر فوق، این پرسش مطرح می شود که قاچاق بنزین به کشورهای همسایه چقدر سود دارد؟

با توجه به اطلاعات موجود در سایت globalpetrolprices قیمت بنزین هم اکنون در ایران 0.29 دلار بیان شده است. با این قیمت بنزین، ایران بعد از ونزوئلا دومین کشور عرضه کننده ارزان ترین بنزین در دنیاست. قیمت بنزین به دلار در ایران و کشورهای همسایه (به جز ارمنستان) را در نمودار زیر می بینید.

حالا اگر فرض کنیم، بهای دلار در بازار آزاد ایران حدود 10 هزار تومان باشد، آن گاه تفاوت قیمت هر لیتر بنزین در ایران با کشورهای همسایه به صورت نمودار زیر خواهد بود. همان گونه که ملاحظه می شود، تفاوت قیمت هر لیتر بنزین ایران در کمترین حالت ممکن با کویت 600 تومان و در بیشترین حالت ممکن با ترکیه 7500 تومان است که این همان سود نهفته در قاچاق بنزین است.

هم اکنون دولتمردان برای مقابله با قاچاق بنزین و مصرف بی رویه آن دو راه حل پیش روی دارند: نخست اینکه قیمت بنزین را افزایش دهند و به سطح جهانی برسانند و دومین آنکه کارت های سوخت را جهت مدیریت مصرف یک بار دیگر به چرخه اقتصاد کشور بازگردانند.

در این میان، ونزوئلا که ارزان ترین بنزین را در سطح جهان عرضه می کند، به تازگی تصمیم گرفته است که راه حل اول را برای جلوگیری از قاچاق سوخت به کشورهای همسایه خود به اجرا درآورد. نیکولاس مادرو، رئیس جمهور ونزوئلا در یک سخنرانی تلویزیونی در 23 مرداد 1397 گفت: باید قیمت بنزین یارانه ای داخلی را به سطح بین المللی افزایش دهیم تا از میلیاردها دلار ضرر سالانه قاچاق سوخت به کلمبیا و کارائیب جلوگیری شود.

اما ایران هم اکنون نمی تواند در اوضاع کنونی راهکار اول را اجرا کند، چون با افزایش بهای بنزین، قیمت بیشتر محصولات نیز افزایش می یابد و جامعه کشش افزایش قیمت دوباره کالاها را نخواهد داشت؛ بنابراین، احتمالاً با افزایش قیمت بنزین در ونزوئلا، ایران به کشوری تبدیل خواهد شد که ارزان ترین بنزین در سطح جهان را عرضه خواهد کرد و باید دولتمردان راه حل دوم را جهت جلوگیری از قاچاق بنزین انتخاب کنند. به نظر در وضعیت کنونی، بازگشت کارت های سوخت و سهمیه بندی منطقی تر و کم هزینه تر باشد. البته در پاییز سال گذشته، مجلس قانون استفاده دوباره از کارت های سوخت را تصویب کرد؛ اما تاکنون این قانون به اجرا درنیامده که به نظر می رسد، با شرایط کنونی کشور باید مسئولین هر چه زودتر این قانون را اجرا کنند.