چگونه بحران کرونا را در روان خود مدیریت کنیم؟
به گفته یک استاد جامعه‌شناسی شوک روانی حاصله از بحران ویروس کرونا بیشتر از تبعات جسمی حاصل از آن بوده‌است.
به گزارش ایسنا، اکبر ولدبیگی با اشاره به اینکه بحران کوید١٩ سبب ایجاد ترس، شوک و ناامنی افراد جامعه شده است اظهار کرد: با از بین رفتن حلقه‌های ارتباطی و کمتر شدن میزان ارتباطات بازخوردها و خشونت‌های پنهان و آشکار در فضاهای عمومی و خانوادگی کم‌وبیش نمود خواهدیافت.
وی عنوان کرد: حقیقت این است که خاورمیانه جغرافیای بحران‌ها است و طی ٢٠٠ سال گذشته کمتر شاهد روز و هفته و سالی بوده‌ایم که در آن بحران اتفاق نیافتاده باشد و قطعا این اولین و آخرین بحرانی نخواهد بود که خاورمیانه یا حتی جهان به خود می‌بیند.
ولدبیگی به حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو گریزی زد و افزود: با وجود اینکه در جریان حادثه پلاسکو بسیاری از هم‌وطنان جان خود را از دست دادند، اما در یک نظرسنجی شغلی از دانش‌آموزان معلوم شد که آتش‌نشان‌ها به قهرمان آن حادثه تبدیل شدند و اکنون در این بحران تاریک پرستاران و پزشکان قهرمانان اصلی داستان کوید١٩ هستند.
این استاد جامعه‌شناسی ادامه داد: مددکاران اجتماعی، رانندگان ناوگان حمل‌ونقل عمومی، اصحاب رسانه همگی در کمک رسانی و اطلاع رسانی به شهروندان نقش بسزایی دارند و در یک شرایط بحرانی مشغول خدمات‌رسانی به مردم هستند.
به گفته وی اطلاع رسانی دقیق و صحیح از حوادث، بحران‌ها سبب افزایش اعتماد عمومی و برخورد منطقی مردم در مواقع بحرانی خواهد شد.
ولدبیگی تاکید کرد: در شرایط فعلی که عده‌ای دل به دریا زده‌اند و جان برکف مشغول خدمت رسانی به هم‌نوعان خود هستند، کسانی که با بهره‌گیری از حقارت‌های اخلاقی دست به احتکار می‌زنند و از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند نیز وجود دارند.
اکبر ولدبیگی تصریح کرد: بحران کوید١٩ با همه سختی و گستردگی خود بلاخره مدیریت خواهد شد اما واقعیت این است که ما در بحث بحران درست عمل نکرده‌ایم.
وی خواستار آموزش مستقیم و صحیح بحران در ارگان‌های رسمی از جمله آموزش و پرورش شد و اظهار کرد: آموزش بحران در مدارس و دانشگاه‌ها و در مراکز بهداشتی و تمام شاخه‌های پزشکی و پیراپزشکی لازم و ضروری است.
این استاد جامعه‌شناسی با اشاره به اینکه یکی از نقاط بحرانی ویروس کرونا این است که در افراد با شوک روانی بالا اثرگذارتر خواهد بود، به حادثه غم‌انگیز شیمیایی حلبچه گریزی زد و افزود: مردم عراق مردمی با روحیه و دارای اراده فولادین هستند که در جریان‌های مختلف قادر به مدیریت خود هستند.
وی ادامه داد: افرادی با مکانیزم دفاعی روانی پایین بیشتر دچار بحران خواهند شد و لذا از آموزش و پرورش خواستار تعریف سرفصل‌هایی تحت عنوان آموزش یا مدیریت بحران شد.
اکبر ولدبیگی با اشاره به این امر که متاسفانه در کانون حوادث طبیعی و اجتماعی جهان قرار داریم عنوان کرد: آموزش مدیریت بحران تحت عنوان خود مراقبتی در سه حوزه جسمی، روانی، مددرسانی، چگونگی برخورد با مواقع بحرانی و ... امری اساسی در جامعه است.
وی با تاکید بر آموزش در زمینه مدیریت بحران اظهارکرد: علاوه بر آموزش‌های رسمی، کانال‌های آموزشی غیررسمی از جمله رسانه‌ها و به ویژه صدا و سیمای محلی با دعوت از روانشناسان، جامعه‌شناسان و به ویژه روانپزشکان مردم را به خویشتن داری و تسلط بر خود در مواقع بحرانی دعوت و برنامه‌ها را به سمت آموزش در شرایط بحرانی هدایت کنند.
به گفته این جامعه‌شناس در حال حاضر بهترین، کم‌هزینه‌ترین و ساده‌ترین سیاست مواجه با بحران در دنیا آموزش است.
وی تاکید کرد: مهارت‌های زندگی شامل خودمراقبتی، تاب‌آوری اجتماعی، تاب‌آوری روانی، خودشناسی و مدیریت بحران و خویشتن‌داری لزوما باید در مدارس و در سطح جامعه تدریس و آموزش داده‌شود و رسانه‌های رسمی و غیر رسمی باید یک پنجم از کار خود را به بحث آموزش در زمینه بحران اختصاص دهند.
ولدبیگی با اشاره به اینکه با از بین رفتن کرونا بحران پایان نمی‌یابد، تصریح کرد: دوران، دوران بحران‌ها است و صاحبان قدرت و سرمایه از جمله کشورهای آلوده‌کننده جهان هستند و در اوج بی‌اخلاقی محیط زیست را به ورطه نابودی کشانده‌اند و تبعات آن را باید کل دنیا متحمل شوند.
اکبر ولدبیگی با اشاره به اینکه کرونا خود حاصل نوعی کجروی اخلاقی در حوزه تغذیه است، گفت: بعد از کشور آمریکا چین دومین کشور آلوده کننده محیط زیست است و همین سوء‌استفاده در بحث تغذیه سبب به وجود آمدن بحرانی عظیم در سطح جهانی شد و 40 کشور را درگیر خود کرده‌است.
به گفته این استاد حوزه جامعه‌شناسی، برای کاهش و مدیریت بحران نیازمند آموزش لازم، اطلاع‌رسانی دقیق و به موقع و کمک به سلامت روانی جامعه هستیم.
وی تاکید کرد: انسان موجودی هوشمند است و در مواقع بحرانی ناخودآگاه مکانیزم‌های دفاعی آن فعال خواهد شد.
اکبرولدبیگی افزود: تاریخ و زندگی اجتماعی انسان همواره تاریخ مبارزه با انواع بیماری‌های محیطی و اجتماعی است و داشتن روحیه مقاومت نه به معنای کم اهمیت جلوه دادن بحران بلکه به منظور فارغ آمدن و پیروز شدن بر مشکلات است.
ولدبیگی تصریح کرد: کوید١٩ یا همان ویروس کرونا علارغم تبعات منفی که داشته تبعات مثبت زیادی را در باهم بودن خانواده‌ها و صمیمیت‌های خانوادگی و جبران کمبودهای عاطفی فرزندان و همچنین افزایش میزان مطالعه و خودمراقبتی به دنبال داشته‌است.
وی همچنین از سازمان‌های مردم نهاد و پروتکل‌های آموزشی خواستار راه‌اندازی کمپین‌هایی در حوزه تقویت مسائل روانی شد و تاکید کرد: بیش از ٣٠ درصد از مردم استان کردستان هیچگونه آشنایی در زمینه مقابله و مواجه با بحران ندارند این در حالی است آموزش در زمینه مدیریت بحران سبب کاهش هزینه‌ها در مواقع بحرانی خواهد شد.
به گفته این استاد جامعه‌شناسی انسانی که در سال ٢٠٢٠ زندگی می‌کند باید انسانی هوشمند و خودباور و صبور باشد تا در مواقع بحرانی قادر به مدیریت خود و دیگری باشد.
وی خاطرنشان کرد: بحران کوید١٩ بحرانی زودگذر و مقطعی است که در کنار آسیب‌هایی که به ما وارد و جان بسیاری از عزیزانمان را می‌گیرد اما هر بحرانی درس بزرگی به ما می‌دهد و اگر جنبه‌های مثبت یک بحران را در نظر بگیریم بدون شک بهتر با آن مواجه خواهیم شد.
ولدبیگی در پایان یادآور شد: ما بحران‌ها و حوادث زمینی، هوایی، دریایی و اجتماعی و انواع بیماری‌های زیادی را تجربه کرده‌ایم و این بحران را نیز بلاخره پشت‌سر خواهیم گذاشت اما باید در آینده جدی‌تر در زمینه بحران فعالیت کنیم تا میزان آسیب ناشی از آن کاهش یابد.
