کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کنفدراسیون فوتبال آسیا هر نوع رفتار توهین‌آمیز را به شدت محکوم می‌کند و موضعی بدون مدارا در برابر چنین اقداماتی اتخاذ می‌کند.
کد خبر: ۱۲۱۸۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
یک مجری تلویزیونی در عراق از تصمیم علیرضا فغانی در خصوص اخراج ایمن حسین حمایت کرد.
کد خبر: ۱۲۱۸۸۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
سوت
خداداد عزیزی پیشکسوت تیم ملی اعلام کرد: «به نظر من کارشناسان داوری ما و جامعه فوتبال ایران باید 100 درصد از آقای فغانی حمایت کنند، تصمیم او تصمیم درستی بود. همانطور که الان همه عراق ی‌ها با نظر او مخالفند، طبیعتا در جامعه فوتبال ایران همه با تصمیم او موافقند. این مسئله تشخیص آقای فغانی بوده است. به نظر من کارت قرمز به درستی داده شد؛ هم به خاطر تاخیر گلزن عراق و هم به خاطر آن حرکتی که روی زمین نشسته بود.» حرف‌های عزیزی را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۱۸۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
سفیر امارات برای نخستین‌بار پس از ۱۳ سال وارد دمشق شد.
کد خبر: ۱۲۱۸۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
با تحولات منطقه و جهان
صدور فرمان اقدام نظامی آمریکا در خاورمیانه توسط بایدن، افزایش شمار مجروحان حمله به پایگاه آمریکا به ۴۰ تن، نامه سفیر ایران در سازمان ملل درباره اتهام زنی به ایران، شلیک موشکی جدید از سوی کره شمالی و حمله موشکی به پایگاه آمریکایی در شرق سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۸۷۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
یک مقام وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد از ۱۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون حداقل ۱۶۵ بار، نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه مورد حمله قرار گرفته اند.
کد خبر: ۱۲۱۸۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
سوت
در جریان رقابت‌های مرحله یک هشتم نهایی جام ملت های آسیا، تیم فوتبال عراق به مصاف اردن رفت و با یک شکست غیرمنتظره حذف شد. یزان النعیمات در دقیقه اول وقت اضافه نیمه اول، گل اول اردنی‌ها را زد. ناطق در دقیقه 68 بازی را به تساوی کشاند و آیمن حسین در دقیقه 76 گل دوم عراق را زد و به نظر می‌رسد، کار تمام شده است. با این حال تکرار شادی اردنی‌ها توسط آیمن حسین به تحریک تماشاگران توسط علیرضا فغانی داور ایرانی بازی تعبیر و به کارت زرد دوم و اخراج این بازیکن تعیین کننده منجر شد. یزدان العرب در دقیقه 5 وقت اضافه دوم، گل دوم را به عراق ده نفره زد و دو دقیقه بعد یعنی در دقیقه 7 وقت اضافه دوم، ال راشدان گل سوم اردن را زد و اردن پیروز شد و به یک چهارم نهایی صعود کرد. خلاصه این بازی را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۱۸۷۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۹
با تحولات منطقه و جهان
واکنش نمایندگی ایران در سازمان ملل به کشته شدن نیروهای آمریکا، افزایش شمار زخمی‌های نیروهای آمریکا، سفر وزیر خارجه ایران به پاکستان، حمله مقاومت عراق به نقاطی در سوریه و اسرائیل و هشدار رئیس کمیته نیروهای مسلح کنگره آمریکا درباره تشدید تنش‌ها، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۸۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۹
با تحولات منطقه و جهان
حمله موشکی به ۴ پایگاه آمریکا در منطقه، انهدام کشتی انگلیسی با حمله موشکی یمن، آماده شدن اسرائیل برای عملیات گسترده علیه لبنان، گفت‌وگوی امیرعبداللهیان و همتای قطری درباره دارایی‌های ایران و شلیک چند موشک کروز توسط کره شمالی، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۸۳۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۸
با تحولات منطقه و جهان
واکنش آمریکا به ادعای ارسال پیام به ایران درباره حادثه تروریستی کرمان، اعلام توافق امنیتی جدید میان آمریکا و عراق ، افزایش شانس ترامپ برای معرفی به عنوان نامزد نهایی جمهوری خواهان، ورود کشتی جنگی فرانسه به دریای سرخ و حمله پهپادی مقاومت عراق به پایگاه آمریکا در اربیل، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۷۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۶
الجزیره به نقل از یک مقام وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) گفت: نیروهای ارتش آمریکا در اربیل در شمال عراق هدف حمله پهپادی قرار گرفتند.
کد خبر: ۱۲۱۷۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۶
وزارت خارجه عراق خبر داد که با دولت آمریکا جهت کاهش تدریجی نیروهای «ائتلاف بین‌المللی به رهبری این کشور در عراق و پایان مأموریت مبارزه با داعش به توافق رسیده است.
کد خبر: ۱۲۱۷۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۵
با تحولات منطقه و جهان
ارسال پیام مهم آمریکا به دولت عراق ، آغاز بزرگ ترین رزمایش نظامی ناتو از زمان جنگ سرد، نگرانی شدید چین از تشدید تنش‌ها در دریای سرخ، رزمایش جنگنده‌های نیروی هوایی ارمنستان و شلیک موشک کروز جدید از سوی کره شمالی، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۷۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۵
همزمان با زمزمه مذاکرات آمریکا با عراق برای پایان حضور نظامی در این کشور، کتائب حزب الله عراق با فریب خواندن ادعاهای واشنگتن از ادامه حملات ضد اشغالگران تا خروج کامل آنان از عراق خبر داد.
کد خبر: ۱۲۱۷۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۵
سخنگوی نیروهای مسلح عراق تأکید کرد که این کشور عملیات آمریکا علیه الحشد الشعبی را اقدامی متجاوزانه می‌داند.
کد خبر: ۱۲۱۷۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۴
با تحولات منطقه و جهان
بمباران شدید مواضع نیروهای مقاومت عراق توسط جنگنده‌های آمریکایی، مشارکت ۲۴ کشور در حمله به یمن، شلیک موشک‌های کروز کره شمالی به سوی دریای زرد، سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به روسیه و درخواست امیرعبداللهیان از دبیر کل سازمان ملل، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۷۶۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۴
چند ساعت پس از حمله مجدد مقاومت اسلامی عراق به پایگاه اشغالگران آمریکایی عین الاسد، نیروهای آمریکایی مواضع «الحشد الشعبی» را در عراق هدف قرار داد.
کد خبر: ۱۲۱۷۵۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۴
با تحولات منطقه و جهان
حملات سنگین شش کشور به مناطق مختلف یمن، پیام و هشدار مهم ایران به آمریکا، حمله مقاومت عراق به پایگاه آمریکا در سوریه و بندر اشدود، پرواز هواپیمای پیشرفته جاسوسی آمریکا اطرف کره شمالی و دیدار امیرعبداللهیان و لاوروف در نیویورک، از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۷۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
اتاق بازرگانی ، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در واکنش به درخواست تحریم کالاهای ایرانی از سوی اتاق بازرگانی اربیل عراق ، با اشاره به پیوندهای تاریخی دیرینه و علقه‌های فرهنگی هزاران ساله دو ملت از جامعه تجار و بازرگانان ایران و عراق خواست که رنج‌های دیرینه برای دستیابی به میراث امروز را فراموش نکنند و با چنگ زدن به بندهای مودت، با سینه‌ای گشاده آینده درخشان توسعه همکاری‌های دوجانبه را مدنظر داشته باشند.
کد خبر: ۱۲۱۷۲۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۲
با تحولات منطقه و جهان
کشته شدن 2 نظامی آمریکا در نزدیکی دریای سرخ، حملات شدید ترامپ و نیکی هیلی به یکدیگر، موشک باران پایگاه‌های آمریکا در شرق سوریه، کناره گیری نامزد جمهوری خواه به نفع ترامپ و استقبال ریاض از کاهش تنش میان ایران و پاکستان از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۷۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۲
