کلیات
بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران میپردازد و راهاندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامههای پیش روی خود دارد.
نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطهای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورسهای کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. با بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ و تصمیم شورای عالی بورس، سرانجام بورسهای فلزات و کشاورزی در یکدیگر ادغام و بورس واحدی با عنوان بورس کالای ایران تشکیل شد و از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. طبق قانون بازار اوراق بهادار کلیه معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میشود. از بنیانگذاران بورس کالا میتوان به دکتر سید ابراهیم عنایت اشاره کرد که پیشکسوت بازار سرمایه محسوب میشوند.
روشها و ابزارهای معاملاتی بورس کالای ایران
· بازار فیزیکی
معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام میشود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته میشود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام میکند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد میکنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته میشود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:
- قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام میشود.
- قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت میگردد.
- قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.
- رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
- رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بینالمللی است.
· بازار فرعی
در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضهکننده امکانپذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله میباشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراوردههای نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.
· بازار مشتقه
این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله میباشد:
- قرارداد آتی: فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان میباشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش میرسد.
- قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفتهاست) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد میشود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شدهاست) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار میدهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش میباشند. اوراق اختیار معامله میتواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.
· بازار مالی
- قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت میکند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق میتواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش رساند.
- گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر مینماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، میتواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر میشود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست میتواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
- صندوق سرمایهگذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایهگذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراقبهادار مبتنی بر کالا سرمایهگذاری میکند. صندوق کالایی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حمل و نقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوقها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوقها بخش قابل ملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایهگذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایهگذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند.
تالارهای بورس کالا ی ایران در روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه میزبان عرضه ۶۱۳ هزار و ۳۲۱ تن انواع کالا و محصول هستند. بیشترین عرضه امروز در تالار صنعتی و متعلق به فولادی هاست چراکه قرار است ۳۸۰ هزار تن مقاطع فولادی را روی تابلو ببرند.
کد خبر: ۱۲۳۵۰۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۲
تالارهای بورس کالا ی ایران در روز سه شنبه ۱۱ اردیبهشت ماه میزبان عرضه ۴۹۳ هزار و ۷۵۳ تن انواع کالا و محصول هستند. تالار پتروشیمی و فرآورده های نفتی میزبان عرضه ۱۳۱ هزار و ۳۷۴ تن مواد پلیمری و شیمیایی است.
کد خبر: ۱۲۳۴۸۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
تالارهای بورس کالا ی ایران در روز یکشنبه ۹ اردیبهشت ماه میزبان عرضه یک میلیون و ۴۰۵ هزار و ۱۰۶ تن انواع کالا و محصول هستند. همچون روال هر هفته بیشترین عرضه های امروز مربوط به سیمان است. به این ترتیب یک میلیون و ۲۱۷ هزار و ۴۷۶ تن سیمان در تالار سیمان روی تابلو می رود.
کد خبر: ۱۲۳۴۴۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
کد خبر: ۱۲۳۴۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
تازهترین فروش بورسی سیبا موتور مشخص شد:
بورس کالا روز نهم اردیبهشت ۱۴۰۳ میزبان کشنده تک محور فاو J6-460 میشود و در این نوبت فروش قیمت پایه کشنده فاو ۴۶۰ معادل چهار میلیارد و ۷۷۸ میلیون تومان اعلام شده است.
کد خبر: ۱۲۳۳۶۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۵
تالار خودرو بورس کالا سال جدید را با عرضه ۳۰ دستگاه خودرو آغاز می کند، این خودروها چه زمانی و با چه قیمتی عرضه خواهند شد؟
کد خبر: ۱۲۳۳۵۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۴
تالارهای بورس کالا ی ایران روز دوشنبه ۳ اردیبهشت ماه میزبان عرضه ۶۰۱ هزار و ۶۰۴ تن انواع کالا و محصول است. بیشترین عرضه مربوط به شمش بلوم و تختال است که قرار است درمجموع ۳۱۲ هزار و ۹۴۱ تن از این محصولات در بورس کالا روی تابلو برود.
کد خبر: ۱۲۳۳۳۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۳
عرضه سیمانی ها در بورس کالا امروز یکشنبه ۲ اردیبهشت و فردا دوشنبه ۳ اردیبهشت انجام می شود. در عرضههای امروز ۶۷ شرکت سیمانی یک میلیون و ۲۱۵ هزار و ۶۷۴ تن انواع سیمان را روی تابلو میبرند.
کد خبر: ۱۲۳۳۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
بورس کالا ی ایران در نخستین روز هفته جاری (شنبه اول اردیبهشت ماه) میزبان عرضه یک میلیون و ۷۷۷ هزار و ۳۴۷ تن انواع کالا و محصول است. امروز و در تالار محصولات صنعتی و معدنی شاهد عرضه ۶۴۲ هزار تن گندله سنگ آهن خواهیم بود.
کد خبر: ۱۲۳۲۹۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۱
محمدصادق میرزایی فعال بازارهای مالی پاسخ داد:
روز گذشته، خبری منتشر شد که نخستین خزانه غیر بانکی طلا در بازار سرمایه آغاز به کار کرد تا حجم موجودی طلا در خزانههای بورس کالا ی ایران از ۶ تن عبور کند. از ای نرو، یک کارشناس بازار سرمایه در مورد تأثیر آن بر بازار طلا توضیحاتی را ارائه داد.
کد خبر: ۱۲۳۰۸۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۰
بورس کالا شرایط خرید خودرو که قرار است سه شنبه و چهارشنبه این هفته (۲۴ و ۲۵ بهمن) در این بورس عرضه شود را ابلاغ کرد. کدام خودرو و با چه مبلغی عرضه خواهد شد؟
کد خبر: ۱۲۲۱۰۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۱
بورس کالا میزبان محصول بهمن موتور میشود
وانت کارا تک کابین تیپ۴ در بورس کالا به فروش میرسد. بر این اساس خریداران میتوانند روز یازدهم بهمن ۱۴۰۲ از طریق بازار بورس کالا نسبت به خرید خودرو خود اقدام کنند.
کد خبر: ۱۲۱۷۵۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
کد خبر: ۱۲۱۱۰۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۸
مرور روزنامههای پنجشنبه ۲۳ آذرماه
هشدار شکست دلار ۷ نرخی! برخورد گشت ارشاد مدیران با ۶۰ مقام دولتی، لغو روادید ایران با ۳۳ کشور، مخالفت دولت با ایده افزایش قیمت سوخت در مجلس، احتمال وقفه مجدد در جنگ غزه، تقابل بودجهای پاستور و بهارستان، کنایه محصولی به قالیباف، چرا مسکن ملی طرح جذابی نیست؟ و بحران آلودگی هوا بحرانی ۲۰ ساله، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۱۲۱۰۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۳
در نخستین روز از «همایش و نمایشگاه نهضت تامین مالی شهر» 12 کارگاه آموزشی تخصصی در حوزه تامین مالی شهرداریها عصر روز سهشنبه ۲۱ آذرماه 1402 در مرکز همایش های برج میلاد تهران برگزار شد.
کد خبر: ۱۲۰۹۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۲
با هدف توسعه تعاملات مالی و اقتصادی انجام شد؛
شرکت ملی صنایع مس ایران و بانک ملت با هدف افزایش تعاملات مالی و اقتصادی، بزرگترین تفاهمنامه همکاری شبکه بانکی را امضاء کردند.
کد خبر: ۱۲۰۵۴۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۸
بهمن موتور «وانت کارا تک کابین» و «وانت کارا دو کابین» را در بورس کالا عرضه میکند و خریداران میتوانند در تاریخ ۲۴آبان ۱۴۰۲از طریق بورس کالا نسبت به خرید محصول مورد نظر خود اقدام کنند.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
معاون صنایع عمومی وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: گرچه ما از نظام شفاف بورس کالا دفاع میکنیم اما بورس کالا نباید به ضد خود تبدیل شده و به محملی برای ایجاد انحصار تبدیل شود.
کد خبر: ۱۲۰۱۰۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۶
بورس فردا در آخرین روز معاملاتی هفته در حالی آغاز خواهد شد که این اخبار میتوانند بر روی آن تاثیرگذار باشند. پیشنهاد میشود قبل از معاملات فردا این اخبار را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۹۷۸۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۸
مرور روزنامههای شنبه ۱۵ مهر
فرار سازمان سنجش از نظارت، اصرار جامعه جهانی، انکار طالبان، بلای ترافیک پاییزی، حدفاصل انتخابات تا خیابان، قیمتگذاری دستوری خودرو و درجا زدگی بیست ساله، بازی دوگانه در جنوب قفقاز، ایستگاه پایانی طرح شفافیت در مجلس یازدهم، لغو روادید ضرورت دیپلماسی عمومی ایران و روسیه، بازی الاکلنگی گوشت در شهریور و معمای انباشت ۱۰ هزار خودرو! از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۱۱۹۷۱۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵