کلیات
بسیج مردمی عراق یا حشد الشعبی (به عربی: الحشد الشعبی) که به بسیج عراق نیز معروف است، به نیروهای شبهنظامی عراق گفته میشود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه داعش سازمان دهی شدند. این نیرو از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروههای شیعه هستند، اما گروههای سنی مذهب و مسیحی و ایزدی نیز در آن حضور دارند.
استقلال از ارتش
بسیاری از این گروههای شیعه قبلاً بهطور مستقل در عراق و به خصوص علیه نیروهای ائتلاف فعالیت داشتهاند. در روز ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد.
شکلگیری
در سال ۲۰۱۴ و پس از افتادن موصل در ۵ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی به دستِ نیروهای داعش در واکنش به فتوای مراجع عراق بهویژه فتوای جهاد آیتالله سیستانی، این نیرو تشکیل شد. هدف این نیروها کمک به ارتش و نیروهای امنیتی عراق برای پاسداری از مکانهای مذهبی و نیز مقابله با تهاجم است.
تشبیه به بسیج ایران
عقیل حسینی رئیس شورای بسیج عراق آن را ادامه بسیج ایران توصیف کرد. وی پیشتر گفتهبود که بسیج عراق با تجربه بسیج ایران تشکیل شدهاست. نوری مالکی در مرداد ۱۳۹۴ شمسی در مصاحبه با خبرگزاری ابنا تصریح کرد: ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم.
در سپتامبر ۲۰۱۵ حیدر عبادی نخستوزیر عراق اعلام کرد که گروههای حشد شعبی بخشی از نیروهای حکومتی هستند.
در حال حاضر این نیروها تحت وزارت داخله فعالیت دارند. اگرچه حکومت عراق خود به این نیروها مشروعیت بخشیدهاست حضور این نیروهای قدرتمند شبه نظامی در عراق مورد مناقشه و بحثهای مختلف است.
گروه های زیر مجموعه
عمدتاً ساختار و بدنه نظامی حشد شعبی را شیعیان عراق تشکیل میدهند، اما بعدها برخی عشایر سنی عراق از استان صلاحالدین، استان نینوا و استان انبار و نیز افراد فیلی و مسیحیان عراقی نیز به آن ملحق شدند.
تعداد نیروها
تعداد نیروهای آن حدود ۶۰ تا ۱۲۰ هزار نفر تخمین زده میشود. حقوق ماهانه افراد آن حدود ۷۰۰ هزار دینار است. مناطق عملیاتی آنهااستان بغداد، استان بابل، استان دیاله، استان صلاحالدین، استان انبار و همچنین شهر کرمه در نزدیکی شهر فلوجه است.
نیروهای بسیج مردمی از سلاحهای ایرانی و سلاحهای موجود در عراق و همچنین از سلاحهای آمریکایی استفاده میکنند. این نیروها در آزادسازی این مناطق نقش اساسی داشتهاند: جرف النصر، آمرلی، ضلوعیه، بلد، استان دیاله، الدور، علم، ناحیه بغدادی، تکریت و بخشهایی از استان انبار.
چهره های شاخص
حیدر عبادی فرمانده کل بسیج مردمی است. ابومهدی مهندس معاون بسیج مردمی عراق و فرمانده میدانی این نیرو است. فالح فیاض رئیس هیئت بسیج مردمی و صادق سعداوی رئیس هیئت ارکان است. کریم نوری عضو هیئت بسیج مردمی و سخنگوی رسمی آن و احمد اسدی سخنگو و عضو هیئت بسیج مردمی است.
فرمان ۱۰ بندی دولت عراق درباره نیروهای حشدالشعبی
۱۰ تير ۱۳۹۸«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق طی فرمانی ۱۰ بندی دستوراتی را درباره حشد الشعبی عراق صادر کرد.
در این دستور دولتی آمده است: بنا بر اقتضای منافع مردم، و بر اساس اختیاراتی که به موجب قانون اساسی به ما داده شده است و با ایمان به نقش بزرگی که مبارزین حشد الشعبی در حال انجام آن بوده و برای تضمین تقویت داخلی و خارجی آن، دستورات زیر صادر میشود:
۱- تمامی نیروهای حشد الشعبی به عنوان بخش جدایی ناپذیری از نیروهای مسلح عراق عمل میکنند و هرگونه قوانینی که برای نیروهای مسلح اعمال میشود برای نیروهای حشد الشعبی نیز اعمال میشود مگر آنکه به صورت صریح به آن اشاره شود. این نیروها به فرمان فرمانده کل نیروهای مسلح و بر اساس قوانین تصویب شده در پارلمان عراق و دستورات صادر شده عمل خواهند کرد و رئیس هیئة الحشد الشعبی مسئول این تشکیلات خواهد بود که توسط فرمانده کل نیروهای مسلح تعیین میشود و تمامی تشکیلات حشدالشعبی به آن مرتبط میشوند.
۲- نامگذاریهایی که گروههای حشد الشعبی در جریان درگیریهای شجاعانه خود برای پایان دادن به موجودیت گروه داعش تروریستی داشتند کاملا پایان مییابد و با نامگذاریهای نظامی نظیر (لشکر، تیپ، گروهان، ..) جایگزین میشود که این نامگذاریها شامل حشد عشایر و هرگونه تشکیلات محلی دیگر میشود و افراد آن نیز همان رتبههای نظامی مرسوم در نیروهای مسلح را خواهند داشت.
۳- این گروهها، چه فردی و چه تشکیلاتی باید تمام ارتباطات سیاسی خود را قطع کنند.
۴- گروههایی که به نیروهای مسلح نمیپیوندند میتوانند به گروههای سیاسی که تحت قانون احزار است تبدیل شود و از هر گونه حمل سلاح منع خواهند شد مگر با مجوز و در صورت نیاز برای حمایت از مراکز غیرنظامی و فرماندهی و شرایط آنها همانند بقیه گروههای سیاسی خواهد بود.
۵- پادگانهای میزبان نیروهای حشد الشعبی کاملا همانند دیگر نیروهای مسلح بوده و مکانهای حضور نیروهای حشد الشعبی برای جنگ بر اساس چارچوبهای معمول در نیروهای مسلح تصمیم گیری خواهد شد.
۶- تمامی مراکزی که اسم گروهی از گروههای حشد الشعبی داشته باشند چه در داخل شهرها و چه خارج از آن، بسته خواهند شد.
۷- موجودیت هرگونه گروه مسلحی که پنهانی یا آشکارا خارج از این چارچوب فعالیت میکند ممنوع بوده و تخطی از قانون به شمار میآید که موجب پیگرد خواهد شد.
۸- تمامی دفاتر اقتصادی یا ایست و بازرسیها و حضور یا منافع موسسات خارج از چارچوب جدید اعلامی، بسته خواهد شد و سازمان حشد الشعبی بخشی از نیروهای مسلح عراق به شمار میآید.
۹- تاریخ ۲۰۱۹/۰۷/۳۱ (سی روز آینده) زمان پایانی برای پیاده سازی این اقدامات است.
۱۰- به زودی دستورات دیگری درباره ساختار حشد الشعبی و تشیکلات آن صادر خواهد شد.
شب گذشته درگیری های محدود میان نیروهای مقاومت عراقی چون بسیج مردمی عراق با نیروهای متجاوز آمریکایی آغاز شد و درگیری هایی در بغداد، موصل و بلد رخ داد. توئیت پرس به نقل از رسانههای خارجی تصاویری منتشر کرده از ساقط شدن یک پهپاد شناسایی آمریکایی توسط حشد الشعبی در عراق.
کد خبر: ۹۴۹۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۵
در پی شهادت ابو مهدی المهندس و سردار سلیمانی
در پی شهادت جمعی از رزمندگان حشد الشعبی عراق و همرزمان ایرانی آنها از جمله سردار سلیمانی، نخستوزیر این کشور سه روز عزای عمومی اعلام کرد.
کد خبر: ۹۴۹۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۴
تلویزیون عراق اعلام کرد:
تلویزیون عراق گزارش داد که آمریکا بامداد شنبه در حملهای هوایی تعدادی از فرماندهان الحشدالشعبی را در شمال بغداد هدف قرار داد.
کد خبر: ۹۴۸۸۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۴
نامزد احتمالی حزب دموکرات در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا با انتقاد شدید از ترامپ بابت دامن زدن به تنشها با ایران از ابتدای حضورش در کاخ سفید، تأکید کرد که مردم آمریکا خواستار جنگ با ایران نیستند.
کد خبر: ۹۴۸۸۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۴
در حمله موشکی آمریکا به فرودگاه بغداد رخ داد؛
در حمله موشکی بالگردهای آمریکایی به دو خودرو در اطراف فرودگاه بغداد، سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و ابومهدی المهندس معاون حشدالشعبی و چند تن از اعضای حشدالشعبی در این حمله هدف قرار گرفتند و به شهادت رسیدند. پس از این حمله فرودگاه بغداد بسته شد.
کد خبر: ۹۴۸۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۳
مراسم ترحیم شهدای ال حشد الشعبی عراق به همراه نمایشگاهی از تصاویر این شهدا در خیابانی نزدیک به سفارت آمریکا در بغداد برگزار شد.
کد خبر: ۹۴۸۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۳
نماینده پارلمان عراق:
نماینده پارلمان عراق و عضو جریان ملی حکمت به رهبری «سید عمار حکیم» روز چهارشنبه تاکید کرد که حمله اخیر نیروهای آمریکایی به پایگاه ال حشد الشعبی در استان الانبار مانع معرفی نخست وزیر جدید عراق شد.
کد خبر: ۹۴۸۳۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۱
اعضا و هواداران حشد الشعبی که علیه حملات هوایی آمریکا در عراق اعتراض کرده بودند، امروز (چهارشنبه) خروج از محیط سفارت این کشور در بغداد را آغاز کردهاند.
کد خبر: ۹۴۸۳۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۱
کد خبر: ۹۴۸۲۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۱
کد خبر: ۹۴۸۰۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۰
کد خبر: ۹۴۸۰۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۰
وزیر دفاع آمریکا برای حمله به نیروهای حشد الشعبی که بخشی از نیروهای دفاعی عراق است، با نخست وزیر عراق تماس میگیرد و فرمان حمله را به او ابلاغ میکند؛ مشورت نمیکند یا نظر نخست وزیر را نمیخواهد، حتی قصدش اطلاع هم نیست، بلکه ابلاغ میکند. نخست وزیر عراق نه مخالفت میکند و نه میتواند مانع این حمله شود؛ صرفا میگوید که حمله به کتائب حزب الله تبعات دارد. این اتفاق بهانه خوبی است برای بررسی یک پدیده مرتبط، در درون جمهوری اسلامی ایران!
کد خبر: ۹۴۷۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۰
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تجاوز نظامی آمریکا به خاک عراق و حمله به مواضع حشد الشعبی را مصداق بارز تروریسم برشمرد و آن را به شدت محکوم کرد.
کد خبر: ۹۴۷۶۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۹
پس از دو روز التهاب و واکنشهای تند مقامات آمریکایی از جمله جان کاتن، سناتور آمریکایی نسبت به حمله به عوامل آمریکایی در عراق، سرانجام آمریکاییها به مواضع بخشی از نیروهای حشد الشعبی در عراق و سوریه حمله کردند. پیشتر خبرهایی از حضور سرزده مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در غرب عراق منتشر شده بود. ولادیمیر پوتین در ساعات گذشته طی تماسی تلفنی با دونالد ترامپ، از وی به خاطر به اشتراک گذاشتن اطلاعاتی در مورد برنامههایی برای انجام حملات تروریستی در روسیه تشکر کرده است.
کد خبر: ۹۴۷۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۸
هادی العامری هشدار داد:
رئیس ائتلاف «فتح» عراق هشدار داد که آمریکا و اسرائیل به دنبال ایجاد بیثباتی در این کشور هستند.
کد خبر: ۹۳۱۵۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۲۹
کد خبر: ۹۲۵۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۳۰
کد خبر: ۹۲۴۴۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۶
حشد الشعبی عراق اعلام کرد که یک فروند پهپاد مسلح را که قصد حمله به نیروهای ارتش این کشور را داشت، سرنگون کرده است.
کد خبر: ۹۲۳۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۱
کد خبر: ۹۲۰۳۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۴
کد خبر: ۹۰۸۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۰