کلیات
پولشویی تبدیل سود حاصل از خلافکاری و فساد به داراییهای به ظاهر مشروع است. در فرایند پولشویی، پول حاصل از اقدامات غیرقانونی تبدیل به پول یا ثروتی میشود که در ظاهر از راههای قانونی بدست آمدهاست و به این طریق «پول شسته شده» وارد اقتصاد میشود. در بسیاری از سیستمهای قانونی و مشروع، قواعد پولشویی با روشهای دیگر تبهکاری مالی و تجارتی تلفیق شدهاست. بیشتر قوانین ضد پولشویی به صورت آشکار با پولشویی تلفیق شدهاند. برخی از کشورها پولشویی را تحت عنوان مبهم کردن منشأ منابع مالی تعریف میکنند. کشورهایی دیگر پولشویی را پولِ حاصل از فعالیتی میدانند که ممکن است در نقطه از کشور مشروع باشد، اما در نقطهای ای دیگر فساد و نامشروع تلقی شود.
نقد قوانین پولشویی
نقدهایی بر قوانین ضد پولشویی توسط مفسرانی وارد شدهاست که عقیده دارند این پهنه وسیع فعالیتهای ضد پولشویی، در خارج یا داخل کشور بیشتر مانند یک عقیده یا نظریه مالی است و جنبه عملی و کاربردی ندارد.
علت پولشویی
بطور کلی پولشویی به این دلیل انجام میشود که منبع واقعی پول نامشخص باقی بماند. فرار مالیاتی هم میتواند دلیل دیگری برای آن باشد. پولشویی بهطور عمده یک جرم فرعی برای رد گم کردن درآمد حاصل از جرم اصلی است. جرم پولشویی هم تا حد زیادی به جرم اولیه وابسته است. پولشویان اغلب کسانی هستند که از قاچاق مواد مخدر، اختلاس، رشوه، قاچاق اسلحه و سایر راههای غیرقانونی کسب درآمد کردهاند و به دنبال «تمیز کردن» پول هستند.
تاریخچه
قراردادن پول کثیف در یک شرکت خدماتی (placement)، جایی که در آنجا در لایههای درآمد مشروع قرار گیرد (layering)، و سپس در ظاهر مشروع جریان پول ادغام شود (integration)، یک شکل پولشویی است.
پولشویی به دوران باستان بازمیگردد. پولشویی نخستین بار با پنهان کردن اموال و داراییهای شخصی از مأموران ایالتی برای امتناع از پرداخت مالیات یا مصادره اموال دیده شدهاست. در چین، در حدود دوهزار سال قبل از میلاد مسیح، تجار ممکن بود اموالشان را از فرمانروایانی که اموالشان را از آنها میگرفتند و آنها را تبعید میکردند، پنهان کنند. علاوه بر پنهان کردن اموال ممکن بود این اموال را به ایالتی دور دست در چین منتقل کنند و در کسب و کاری سرمایهگذاری کنند.
در طول جشنهایی که همه ساله در کشورهای مختلف انجام میشد، بسیاری از فرمانروایان و حکمرانان ایالتی قوانینی را تحمیل کردند که ممکن بود دارایی شهروندان را از آنها بگیرد و این کار منجر به گسترش و رشد مالیات گریزی شد. یکی از روشهای پایداری که در بانکداری موازی یا سیستمهای غیر رسمیِ انتقال ارزش مانند، حواله استفاده شدهاست آن است که به مردم این امکان را داد که بدون تحقیقات دقیق دولتی، پول خود را به بیرون از کشور منتقل کنند.
در قرن بیستم، وقتی که ابزارهای ممانعت از پولشویی به عنوان یک تبهکاری دیده شدند، توقیف و تصرف کردن داراییها مجدداً بر سر زبانها افتاد. نخستین بار در طول دوران ممنوعیت الکل در ایالات متحده آمریکا در دهه ۱۹۳۰ دیده شدهاست. این مشاهده به عنوان یک تأکید جدید از سوی ایالات متحده و نمایندگیهای اجرای قوانین برای پیگیری و مصادره پولها بود.
فساد سازمان یافته از طریق تحریمها ترقیِ عمدهای داشت و منابع مالی عظیمی از طریق فروش غیرقانونی الکل به دست آمدند.
حملات ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ که دولت آمریکا را وادار به تصویب لایحه میهن دوستی آمریکا و همچنین قوانین و لایحههای مشابه در سرتاسر جهان کرد، تأکید جدیدی بر روی قوانین ضد پولشویی برای مبارزه با تأمین مالی تروریستی بود.
وزیران اقتصاد هفت کشور صنعتی دنیا از یک سازمان بین دولتی برای مبارزه با پولشویی استفاده کردند تا فشاری باشد بر روی دولتهای سراسر دنیا تا نظارت کنند بر معاملات مالی و این اطلاعات را با سایر کشورها به اشتراک بگذارند.
از شروع سال ۲۰۰۲، تمامی دولتها در سراسر دنیا قوانین پولشویی و همچنین سیستمهای نظارتی بر تراکنشهای مالی را به روز کردند. قواعد ضد مالیاتی بار مسئولیتی بزرگتری برای موسسات مالی به همراه داشت و اجرای این قواعد را بهطور قابل ملاحظهای تشدید کرد. در طول سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ تعدادی از بانکهای بزرگ به علت زیر پا گذاشتن قواعد ضد پولشویی با جریمههای رو به افزایش مواجه شدند؛ که شامل شرکت خدمات بانکداری و مالی بریتانیا میشود. این شرکت ۱٫۹ میلیارد دلار در دسامبر ۲۰۱۲ جریمه شد؛ و همچنین گروه بانکداری فرانسوی واقع در پاریس، توسط دولت آمریکا در ژوئیه ۲۰۱۴،۸٫۹ میلیارد دلار جریمه شد.
مراحل پولشویی
فرایند پولشویی مراحل مختلفی دارد که میتوان به بعضی از آنها اشاره کرد:
در قدم اول پول کثیف توسط کارگزاران (یا شخصی که کاریاب نامیده میشود) به سیستمهای مالی و بانکی تزریق میشود.
در مرحله دوم برای پنهان کردن سرمنشا ذخایر مالی این پول از طریق روشهایی پیچیده و اجرای تراکنشهای مختلف به حسابهای متعدد دیگر منتقل میشود که «لایه بندی» نامیده میشود؛ و در نهایت، این پول که با نقل و انتقالهای فراوان، عادی جلوه داده شده، مورد استفاده قرار میگیرد.
البته بسته به شرایط، ممکن است نیازی به بعضی از مراحل نباشد. برای مثال، درآمدهای غیر نقدی که قبلاً در سیستم مالی وجود داشتهاست نیاز به قرار گرفتن در این فرایند ندارد.
از مهمترین دلایل برای مبارزه با پولشویی، ایجاد فضای ناامن برای فعالیت مجرمان و کاهش رفتار تبهکارانه و کمک به مسئولان جهت کشف و ردیابی شبکههای فحشا و اختلاس است؛ لذا تدوین قانون مدون، لازم و ضروری بهنظر میرسد. پولشویی فعالیتی غیرقانونی است که در طی انجام آن، عواید و درآمدهای ناشی از اعمال خلاف قانون که منشأ مشخصی ندارند قانونی میشود. به عبارت دیگر پولهای کثیف ناشی از اعمال خلاف به پولهای به ظاهر تمیز تبدیل میشوند و در بدنه اقتصاد جایگزین میشود.
روش ها پولشویی
پولشویی میتواند روشهای مختلفی را به خود گیرد، اگرچه بسیاری از این روشها میتوانند به انواع مختلفی تفکیک شوند؛ که شامل روشهای بانکی، سهام بندی، مبادلات ارزی و صورتحسابهای دوگانه.
سهامبندی:
یک روش تعیین سطح است که از طریق آن موجودی نقد به ذخایر مالی کوچکتری تبدیل میشود که برای از بین بردن سوء ظن بر قواعد پولشویی و همچنین برای امتناع از گزارشهای مورد نیاز عملکرد ضد پولشویی مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از روشهای این بخش استفاده از مقادیر جزئی و کوچکتر پول برای خرید اوراق حامل مانند حواله، و نهایتاً ذخیره کردن آنها مجدداً در مقادیر کوچکدر این روش ماهیت پول تغییر کرده و پول کثیف به ذخایر مالی کوچک دیگری نظیر سهام یا طلا تغییر پیدا میکند.
قاچاق فله ایِ پول نقد:
این مقوله شامل انتقال فیزیکی پول نقدِ قاچاق به یک واحد دارای قدرتِ دیگر و واریز آن به یک مؤسسه مالی، مانند یک بانک ساحلی، با پنهانکاریهای بانکی بزرگتر یا قواعد اجراییِ ضد پولشوییِ نه چندان سخت گیرانه. در این روش پول فیزیکی (اسکناس) حاصل از درآمد اولیه که عمدتاً غیرقانونی است به موسسات مالی تزریق میشوند.
معاملات پولی متمرکز:
در این روش، یک معامله گر معمولاً انتظار دارد که نسبت بزرگی از درآمدش را به صورت پول نقد دریافت کند و پولهای آلوده را به حسابهایش واریز کند. همچین کاری اغلب بیپرده انجام میشود و در انجام این کار درآمد پولیِ ناشی از کسب و کار ضمنی با پول حاصله غیرقانونی تجمیع میشود. در اینگونه موارد کسب و کار ادعا میکند که تمامی پولهای حاصله به صورت قانونی است. کسب و کارهای خدماتی مناسبترین نوع کسب و کار برای این روش هستند. همانطور که اینگونه خدمات مقدار خیلی کم یا هیچ گونه هزینههای متغیری ندارند یا نرخ بالایی بین درآمد و هزینههای متغیر دارند، تشخیص درآمد و هزینهها دشوار میشود. برای این نوع کسب و کارها میتوان پارکینگهای طبقاتی، کابارهها، کارواشها و کازینوها را مثال زد.
تجارت مبتنی بر پولشویی:
این روش شامل فاکتورهایی است که ارزشهایی بیشتر یا کمتر از واقعیت دارند تا سیر تحول و تغییر پول را پنهان کنند. شرکتهای پوستهای و معتمدان: این نوع شرکتها مالک واقعی پول را پنهان میکنند. معتمدان و شرکتهای بزرگ وسایل نقلیه، بر اساس صلاحدید دادگاه نیاز ندارند که مالکان مشروع خود را فاش کنند.
پولشویی در ایران
طی سالهای گذشته، ایران در کنار کره شمالی همواره جزء کشورهای لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی بودهاست. در سال ۱۳۹۵ مقامهای ایرانی متعهد شدند پیشنهادهای این سازمان برای مبارزه با پولشویی را عملی کنند.
برگزاری دومین جلسه دادگاه موسسه نور
دومین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده پولشویی موسسه نور به ریاست قاضی حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا مزیدی در گرگان برگزار شد. جلسه دوم دادگاه به طرح شکایت و ارائه ادله و مستندات وکلای تعاونی اعتباری کارسازان آینده و موسسه اعتباری نور برگزار گذشت.
کد خبر: ۱۱۶۸۲۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۷
«گروه ویژه اقدام مالی» ایران را در فهرست سیاه خود نگه داشت.
کد خبر: ۱۱۶۵۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۶
رییس مرکز اطلاعات مالی با بیان اینکه حدود ۵۰ هزار گزارش معامله مشکوک به پولشویی در نظام بانکی دریافت کردیم، گفت: نزدیک به یک هزار مورد از آنها به مراجع قضایی اعلام شده است.
کد خبر: ۱۱۵۷۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۲
خانی ابراز امیدواری کرد با تصویب و ابلاغ این دستور العمل شاهد نظم بهتری در ارائه خدمات بانکی به اتباع خارجی و به تبع آن کاهش آسیب های موجود در کیفیت، سلامت و کمیت ارائه خدمات به اتباع باشیم.
کد خبر: ۱۱۵۶۹۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۷
رئیس کل دادگستری استان تهران گفت: دستوراتی برای برخورد با صاحبان حسابهای مشکوک با جریان مالی ناسالم و اخلاگران بازار ارز در کف میدان ، صادر شده است.
کد خبر: ۱۱۵۶۶۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۶
کد خبر: ۱۱۵۲۱۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۵
رئیسکل دادگستری گلستان از کشف و رسیدگی به یک پرونده پولشویی و اختلاس به مبلغ یک هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان در دادگاه ویژه جرائم اقتصادی دادگستری گلستان خبر داد.
کد خبر: ۱۱۴۸۶۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
کاظم اولیایی مدعی شد
فیرپلی مالی میگوید در باشگاهها نباید پولشویی شود. باشگاهها باید به اندازه درآمدهایشان هزینه کنند و باید تراز مالی صفر باشد. این عاملی است که من تصور میکنم در باشگاه استقلال در زمان مدیریتی آقای آجورلو رخ نداد.
کد خبر: ۱۱۴۶۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۷
بر اساس اعلام بانک مرکزی، دارندگان حسابهای تجاری در تراکنش حضوری نیاز به ارائه مستندات تا مبلغ یک میلیارد تومان و بالاتر از آن نخواهند داشت.
کد خبر: ۱۱۴۰۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۱
بانک مرکزی در بخشنامه ای به بانک ها و مؤسسات اعتباری اعلام کرد که افتتاح هر گونه حساب به صورت گروهی برای کارکنان شرکت ها را ممنوع است.
کد خبر: ۱۱۳۳۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۷
کیفرخواست میلاد حاتمی به اتهام فساد فیالارض از طریق اشاعه فساد به صورت گسترده و اخلال در نظام پولی و ارزی کشور، صادر و به شعبه ۱۵ دادگاه عمومی و انقلاب تهران ارجاع شد.
کد خبر: ۱۱۲۹۸۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۳
وزارت اقتصاد اعلام کرد: از این پس صلاحیت تخصصی مسئولان واحدهای مبارزه با پولشویی بانکها و مؤسسات غیر بانکی باید توسط مرکز اطلاعات مالی این وزارتخانه احراز شود.
کد خبر: ۱۱۱۹۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۹
سازمان ضد پولشویی هند اعلام کرد ۵۵.۵۱ میلیارد روپیه (۷۲۶ میلیون دلار) از حسابهای واحد هندی شرکت چینی شیائومی به دلیل نقض قوانین مبادله ارزی این کشور توقیف شده است.
کد خبر: ۱۱۱۶۶۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۱
غاده عون که قاضی تحقیق در دادگاه منطقه جبل لبنان است، چند ساعت از رجا سلامه بازجویی و سپس وی را بازداشت کرد.
کد خبر: ۱۱۱۰۱۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۷
فرمانده انتظامی استان سمنان گفت: یک فقره پرونده پولشویی به ارزش ۲۰ میلیارد و ۳۱۰ هزار ریال در شهرستان گرمسار کشف و عاملان دستگیر شدند.
کد خبر: ۱۱۰۵۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۸
منابع خبری روز سهشنبه گزارش دادند، دادستان منطقه جبل لبنان علیه رئیس بانک مرکزی این کشور احضاریه صادر کرده است.
کد خبر: ۱۱۰۲۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۳
الزام کسب و کارهای مجازی به دریافت نماد اعتماد الکترونیکی
شریعتمداری رئیس انجمن فین تک: هر اقدامی مانند اجبار اخذ اینماد که باعث شود کسب و کارها پشت این نظام مجوزدهی گرفتار شوند و نتوانند کارشان را شروع کنند، خیانت محسوب میشود. البته منظور من اصلاً به هم ریختگی کسب و کارها نیست اما در گذشته «اینماد» اختیاری تأثیر چندانی در رشد تجارت الکترونیک نداشته است.
کد خبر: ۱۰۹۴۲۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۹
یک شبکه حرفهای کلاهبرداری در فرانسه که در آسیا چندین شعبه داشته و مغز متفکرش در فلسطین اشغالی بازداشت شده، توانسته است بیش از ۱۶ میلیون یورو پولشویی کند.
کد خبر: ۱۰۹۰۸۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۱
ساخته استیون سودربرگ که بر رسواییهای عظیم پولشویی در سالهای اخیر متمرکز شده، همچون دیگر آثار این فیلمساز بحث برانگیز بوده و مخالفان و موافقین جدی در میان منتقدین دارد؛ اما بیشک میتوان گفت این فیلم، یکی از بهترین آثار درباره چنین مضمونی در تاریخ سینماست.
کد خبر: ۱۰۸۴۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۷
کد خبر: ۱۰۸۴۴۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۵