کلیات

برق خورشیدی (به انگلیسی: Solar power)، به تبدیل نور خورشید به برق گفته می‌شود. این کار می‌تواند به صورت مستقیم و با استفاده از فتوولتائیک انجام شود، یا به صورت غیر مستقیم و با استفاده از سیستم‌های تمرکز نور انجام شود یا حتی ترکیبی از هر دو باشد. سیستم‌های نور متمرکز از عدسی‌ها یا آینه‌ها و سیستم‌های ردیابی نور خورشید استفاده کرده و نور تابیده به مساحت بزرگی را به ناحیه کوچکی متمرکز می‌کنند. سلول‌های فتوولتائیک با استفاده از اثر فتوولتائیک، نور را به جریان الکتریکی تبدیل می‌کنند.

فتوولتائیک در ابتدا فقط به عنوان منبع برق برای کاربردهای کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می‌گرفت، از ماشین حساب گرفته تا خانه‌های از راه دور که با سیستم فتوولتائیک پشت‌بام خارج از شبکه کار می‌کردند. نیروگاه‌های خورشیدی متمرکز تجاری برای اولین بار در دهه ۱۹۸۰ توسعه یافتند. با کاهش هزینه برق خورشیدی، تعداد سیستم‌های فتوولتائیک خورشیدی متصل به شبکه به میلیون‌ها عدد رسیده و نیروگاه‌های فتوولتائیک در مقیاس گیگاوات در حال ساخت هستند. فتوولتائیک خورشیدی به سرعت در حال تبدیل شدن به یک فناوری ارزان و کم کربن برای استخراج انرژی‌های تجدیدپذیر از خورشید است. بزرگترین نیروگاه فتوولتائیک فعلی در جهان پارک خورشیدی پاواگادا، در کارناتاکای هند با ظرفیت تولید ۲۰۵۰ مگاوات است.

آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۱۴ پیش‌بینی کرد که تحت سناریوی «تجدیدپذیر زیاد»، تا سال ۲۰۵۰، فتوولتائیک خورشیدی و انرژی خورشیدی متمرکز به ترتیب حدود ۱۶ و ۱۱ درصد از مصرف برق در سراسر جهان را تأمین کنند و خورشید بزرگترین منبع برق جهان باشد. نصب بیشتر تأسیسات خورشیدی در چین و هند انجام می‌شود. در سال ۲۰۱۹، انرژی خورشیدی ۲٫۷٪ از برق جهان را تولید کرد که بیش از ۲۴٪ نسبت به سال قبل رشد کرده‌است. تا اکتبر سال ۲۰۲۰، هزینه ترازشده انرژی بدون یارانه برق برای انرژی خورشیدی در مقیاس تأسیسات شهری حدود ۳۶ دلار به ازای هر وات ساعت است.