کلیات
در کاربرد رایج، تغییر اقلیم یا دگرگونی اقلیم یا گرمایش جهانی یا گرمشدن زمین یا گَرمش زمین (Global warming)، نام پدیدهای است که منجر به افزایش میانگین دمای زمین و اقیانوسها شدهاست. تغییرات اقلیمی به معنای گستردهتر شامل تغییرات بلندمدت پیشین در آب و هوای زمین نیز میشود. طی ۱۰۰ سال گذشته، سیّارهٔ زمین بهطور غیرطبیعی حدود ۱ درجهٔ سلسیوس گرمتر شدهاست که این موضوع دانشمندان را نگران کردهاست. برخی از دانشمندان معتقدند که دهههای پایانی قرن قرن بیستم، گرمترین سالها در ۲٬۰۰۰ سال اخیر بودهاست. گزارشها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرمترین سالهای جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیدهاست که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بیسابقه بودهاست. به نظر میرسد فعّالیّتهای صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار مؤثّر بودهاند و به گرمشدن کرهٔ زمین کمک میکنند.
از سال ۱۸۸۰ اندازهگیری دمای هوای کرهٔ زمین آغاز شدهاست و تاکنون نیز ادامه دارد. گفته میشود که گرمشدن کرهٔ زمین، در سال ۲۱۰۰ باعث خشکسالی شدید، گرمای سوزان و توفانهای وحشتناک خواهد شد.
در مورد دلایل این پدیده، یک سری از تئوریها بر تأثیر گازهای گلخانهای توسط انسانها بر این فرایند مبتنی است و برخی دیگر فرایندهایی نظیر فعّالیّتهای آتشفشانی و زمین گرمایی و همچنین فعّالیّتهای خورشیدی را دلیل این پدیده میدانند. استناد این دانشمندان برای گفتههای خویش، وقوع دورههای سرد و گرم در طول مدت زمانی است که از عمر زمین میگذرد.
به عقیدهٔ بسیاری از دانشمندان با افزایش آگاهیهای عمومی، مصرف بهینه سوخت و انرژی، افزایش سطح فضای سبز و جلوگیری از تخریب جنگلها، بازیافت مواد و استفاده از انرژیهای جایگزین سوختهای فسیلی مانند باد و خورشید میتوان این پدیده و اثرات منفی آن بر زندگی بشر را کنترل کرد. در نشست آبوهوایی کانکون مکزیک که در ماه دسامبر ۲۰۱۰ تشکیل شد ۱۹۳ کشور شرکتکننده تصمیم گرفتند تا صندوقی ۱۰۰ میلیارد دلاری را به منظور کمک به کشورهای در حال توسعه در مبارزه با گرمایش زمین تأسیس کنند.
واژهشناسی
پیش از دهه ۱۹۸۰، زمانی که مشخص نبود که آیا اثر گرمایشی ناشی از افزایش گازهای گلخانهای قویتر از اثر خنککنندگی ذرات معلق ناشی از آلودگی هوا است یا خیر، دانشمندان از اصطلاح تغییر اقلیم ناخواسته برای اشاره به تأثیرات انسان بر اقلیم استفاده میکردند.
در دهه ۱۹۸۰، اصطلاحات گرمایش جهانی و تغییر اقلیم رایجتر شد. اگرچه این دو اصطلاح گاهی به جای هم بهکار میروند، ولی از نظر علمی، گرمایش جهانی تنها به افزایش گرمشدن سطح زمین اشاره دارد، در حالی که تغییر اقلیم کل تغییرات سامانه اقلیمی زمین را توصیف میکند. اصطلاح گرمایش جهانی —که در اوایل سال ۱۹۷۵ مورد استفاده قرار گرفت—پس از اینکه جیمز هنسن، دانشمند اقلیمی ناسا، از آن در شهادت خود در سال ۱۹۸۸ در مجلس سنای ایالات متحده آمریکا استفاده کرد، محبوبتر شد. از دهه ۲۰۰۰، استفاده از تغییر اقلیم افزایش یافتهاست. اصطلاح تغییر اقلیم همچنین میتواند بهطور گستردهتر به تغییرات اقلیمی ناشی از هر دو عامل انسانی یا طبیعی در طول تاریخ زمین اشاره کند.
اکنون دانشمندان، سیاستمداران و رسانههای مختلف از اصطلاحاتی مانند بحران اقلیمی یا اضطرار اقلیمی برای صحبت در مورد تغییرات اقلیمی، و داغشدن جهانی بهجای گرمایش جهانی نیز استفاده میکنند.
علل
هیئت بین دولتی تغییرات آبوهوایی (IPCC) میگوید تغییرات جوی که در سراسر جهان مشاهده میشود به احتمال خیلی زیاد ناشی از عواملی است که بشر در آنها دست دارد. آکادمی ملی علوم آمریکا نیز فعّالیت انسانها و تولید گازهای گلخانهای را علّت اصلی این پدیده معرفی میکند.
بر اساس ششمین گزارش این هیئت، تنها در صورت کاهش گسترده و فوری در انتشار گازهای گلخانهای، میتوان از گرم شدن ۱٫۵ یا ۲ درجه سانتی گراد جلوگیری کرد. عنوان «شدیدترین هشدار تا کنون» در مورد «تغییرات اقلیمی بزرگ اجتناب ناپذیر و غیرقابل برگشت» توسط بسیاری از روزنامهها و نیز رهبران سیاسی و کنشگران محیط زیست در سراسر جهان تکرار شدهاست.
دانشمندان با استفاده از دادههای جمعآوری شده از گیاهان، یخچالها و سایر نمونهها به این نتیجه دست یافتهاند و معتقدند که این پژوهشها بهطور قطعی تأیید میکند که فعالیتهای انسانی بر آب و هوا تأثیر میگذارد.
همچنین نابودی و آتشسوزی جنگلها به عنوان یکی از دلایل گرم شدن دمای زمین مطرح شدهاست. درحقیقت درختان با جذب دیاکسید کربن، آن را ذخیره میکنند و در اثر سوختن نیز آزاد میشود؛ بنابراین آتشسوزی در جنگلها میتواند بهعنوان یکی از دلایل افزایش میزان دیاکسید کربن در اتمسفر و در نتیجه گرم شدن زمین مورد توجه قرار بگیرد. شایان ذکر است که رویداد النینیو میزان گرمای زمین را بهطور موقت افزایش میدهد.
بدون شک، انسان در آنچه امروزه به عنوان گرم شدن جهانی از آن یاد میشود، نقش مؤثری داشتهاست. دخالت و برداشت بدون حد و حصر نوع بشر در طبیعت باعث دگرگونی عظیمی شده که نمیتوان آن را انکار کرد. اما در طول تاریخ مسکونی شدن زمین، این اولین باری نیست که این سیاره آبی به شدت گرم میشود. دورههای بیاندازه گرم یا سرد زمین نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم عوامل متعددی است که از قلب این سیاره آغاز شده و تا عمق فضا پیش میرود. از جمله عوامل طبیعی گرم شدن زمین میتوان به دورههای فعالیت خورشیدی، فوران آتشفشانهای بزرگ، چرخههای میلانکوویچ، گردش دماشوری اقیانوس و برخورد سیارکها یا دنبالهدارها اشاره کرد.
امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه گفت: تغییرات آب و هوایی ، تحول دیجیتال و امنیت چالشهای اصلی اتحادیه اروپا است.
کد خبر: ۱۱۰۰۱۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۳۰
دانشمندان شیلی که در حال مطالعه تغییرات آب و هوایی در یکی از دورافتادهترین مکانهای روی زمین هستند، از رهبران منطقه میخواهند تا تلاشهای خود را برای مقابله با تغییر اقلیم افزایش دهند.
کد خبر: ۱۰۹۸۳۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۱
یک سازه فولادی فناناپذیر به ضخامت ۱۰ متر که بر روی صفحههای گرانیتی قرار دارد، به زودی در بخشی از ساحل غربی تاسمانیا واقع در استرالیا مستقر میشود تا هر آنچه را که ما در مورد تغییرات آب و هوایی میگوییم و انجام میدهیم، ثبت کند و با انتقال آن به نسلهای آینده به آنها در مدیریت بهینه بحران آب و هوایی کمک کند.
کد خبر: ۱۰۹۲۴۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۰
وزیر خارجه تووالو، کشوری جزیرهای واقع در اقیانوس آرام، سخنرانی خود برای کنفرانس آب و هوایی گلاسگو موسوم به کوپ۲۶ را در حالی ایراد کرد که تا زانو در آب ایستاده بود.
کد خبر: ۱۰۸۶۶۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۸
رییس جمهوری چین در بیانیهای مکتوب به اجلاس اب و هوایی گلاسکو (COP ۲۶) خواستار اتخاذ اقدامات قویتر برای مقابله مشترک با چالش ناشی از تغییرات آب و هوایی شد.
کد خبر: ۱۰۸۵۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۰
هشدار سازمان ملل:
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل هشدار داد گزارش سال ۲۰۲۱ شکافها در تولید گازهای گلخانهای نشان میدهد جهان همچنان در مسیر فاجعه بار افزایش دمای زمین به ۲.۷ درجه سانتیگراد است.
کد خبر: ۱۰۸۴۳۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۴
یک نهاد انگلیسی فعال در حوزه آبزیان هشدار داد که تغییرات آب و هوایی و گرم شدن زمین باعث کاهش شدید جمعیت روغنماهیها (cod fish) شده که یکی از غذاهای پرطرفدار انگلیسیها به شمار میرود.
کد خبر: ۱۰۸۱۰۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۹
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در نشست روز جمعه به وقت محلی از جامعه جهانی خواست تا تلاشهای خود برای انرژیهای تجدیدپذیر و برای جلوگیری از شرایط اضطراری آب و هوا و رفع فقر جهانی انرژی را دو چندان کند.
کد خبر: ۱۰۷۸۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
دبیرکل سازمان ملل گفت من هفته گذشته دستور کار مشترکمان را راه اندازی کردم: طرحی برای از سرگیری سیستم چندجانبه گرایی.
کد خبر: ۱۰۷۷۵۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
بر اساس گزارش تلفیقی سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوایی ، انتشار گازهای گلخانه ای جهانی تا سال ۲۰۳۰ تا ۱۶ درصد افزایش می یابد.
کد خبر: ۱۰۷۷۳۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
مطالعات نشان میدهد بیش از ۳۵۶ هزار مرگ در سال ۲۰۱۹ ناشی از گرما بوده است و انتظار میرود با افزایش دما در سراسر جهان، این تعداد افزایش یابد.
کد خبر: ۱۰۷۶۳۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۴
طبق گزارش محققان، آتش سوزی جنگل ها و مراتع باعث کشته شدن مردم در سراسر جهان می شود، حتی افرادی که در معرض کم آلودگی ناشی از آتش سوزی هستند.
کد خبر: ۱۰۷۵۶۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۱
چین و آمریکا بر سر سیاستهای مرتباط با تغییرات آب و هوایی هنوز نتوانسته اند به یک توافق مشخص برسند.
کد خبر: ۱۰۷۳۹۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۳
اتحادیه اروپا اعلام کرده است که مبلغ ۲۲ میلیون یورو را برای حمایت ازسازمانهای با فعالیت بشردوستانه در ایران و پاکستان اختصاص داده است که این مبلغ برای کمک به اقشار آسیب پذیر از جمله مهاجران افغان در دو کشور در برابر بلایای طبیعی و بحران های انسانی از جمله شیوع بیماری کرونا اختصاص خواهد یافت.
کد خبر: ۱۰۶۳۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۲
به گفته محققان، تغییرات آب و هوایی می تواند میلیاردها نفر را در معرض خطر بیماری های کُشنده ناشی از پشه مانند مالاریا و تب دنگی قرار دهد.
کد خبر: ۱۰۶۳۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۱
طبق گزارش محققان، تغییرات آب و هوایی در حال حاضر به قدری کُشنده است که می تواند سالانه باعث بروز ۵ میلیون مرگ اضافی در سراسر جهان شود.
کد خبر: ۱۰۶۳۲۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰
تغییرات آب و هوایی زمین و ذوب شدن یخچالهای طبیعی موجب بروز تغییرات مهمی در منابع آب قاره آسیا شده است که زندگی بیش از یک میلیارد نفر از ساکنین این قاره را تحت تاثیر قرار میدهد.
کد خبر: ۱۰۵۷۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۴
رهبران هفت کشور صنعتی جهان موسوم به گروه ۷ که با شعار «بازسازی بهتر از قبل، برای جهان» در انگلیس گردهم آمدهاند با طرح تخصیص منابع مالی و بودجه رسانی به پروژه های زیرساختی در کشورهای در حال توسعه موافقت کردند.
کد خبر: ۱۰۵۷۵۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
جان کری نماینده ویژه دولت بایدن در امور تغییرات آب و هوایی گفت: دولت در حال ازریابی تحریم هایی به علت استفاده چین از نیروی کار اجباری در تولید پنل های خورشیدی و سایر قطعات در انرژی های تجدید پذیر است.
کد خبر: ۱۰۵۱۶۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۳
مطالعات نشان میدهد، تغییرات آب و هوایی در ۶۰ سال گذشته بیش از ۲۰ درصد تولید جهانی مواد غذایی را کاهش داده است.
کد خبر: ۱۰۴۴۲۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۸