کلیات

جذام،  خوره یا لِپرُسی که همچنین با نام بیماری هانسن شناخته می‌شود، بیماری مزمنی است که توسط باکتری مایکوباکتریوم لپره و مایکوباکتریوم لپروماتوسیس ایجاد می‌شود. در ابتدا، عفونت‌های ناشی از این بیماری علائمی ندارند و به مدت ۵ تا ۲۰ سال به این صورت باقی می‌مانند. علائم این بیماری شامل گرانولوما دستگاه عصبی پیرامونی،  دستگاه تنفسی، پوست، و چشم‌ها می‌شود. این علائم ممکن است باعث ناتوانی در حس درد و در نتیجه از دست دادن بخش‌هایی از دست و پا در نتیجه آسیب‌های مکرر شود. احساس ضعف و ضعف چشم همچنین ممکن است در بیمار ایجاد شود. دو نوع اصلی این بیماری بر اساس تعداد باکتری‌های موجود در هر نوع تشخیص داده می‌شود: پسی باسیلاری و مالتی باسیلاری. این دو نوع جذام بر اساس تعداد پیگمانتاسیون ضعیف، و لکه‌های پوستی بی‌حس تشخیص داده می‌شوند که در پسی باسیلاری تعداد این لکه‌ها پنج عدد یا کمتر است و در نوع مالتی باسیلاری تعداد آن‌ها بیشتر از پنج عدد است. این بیماری با استفاده از مشاهده رنگ‌آمیزی اسید فاست در بافت برداری پوستی یا از طریق تشخیص DNA فرد با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز تشخیص داده می‌شود. این بیماری در میان افرادی که در فقر زندگی می‌کنند شایع‌تر است و عقیده بر این است که از طریق ریز قطره‌های تنفسی به انسان منتقل می‌شود. این بیماری از دسته بیماری‌های بسیار عفونی نیست.

 

درمان
جذام قابل درمان است. درمان نوع پسی باسیلاری این بیماری با استفاده از دارو‌های داپسون و ریفامپین به مدت ۶ ماه صورت می‌پذیرد. درمان نوع مالتی باسیلاری این بیماری با استفاده از دارو‌های ریفامپین،  داپسون و کلوفازیمین به مدت ۱۲ ماه صورت می‌گیرد. این دارو‌ها توسط سازمان بهداشت جهانی در اختیار کشور‌ها قرار می‌گیرد. آنتی‌بیوتیک‌های دیگری نیز ممکن است در درمان این بیماری استفاده شوند. در سال ۲۰۱۲ تعداد ۱۸۹٬۰۰۰ نفر در جهان به این بیماری مزمن مبتلا بودند و این تعداد در حال حاضر به ۲۳۰٬۰۰۰ نفر رسیده‌است. موارد مزمن این بیماری از دهه ۱۹۸۰ که حدود ۵٫۲ میلیون نفر را به خود مبتلا کرده بود کاهش یافته‌است.  اکثر موارد جدید این بیماری در ۱۶ کشور اتفاق می‌افتد و در این میان بیش از نیمی از این مبتلایان از کشور هند می‌باشند. در ۲۰ سال گذشته بیماری جذام ۱۶ میلیون نفر در دنیا درمان شده‌است.

 

تاریخچه جذام

هزاران سال است که بشریت با بیماری جذام دست و پنجه نرم می‌کند. نام این بیماری از واژه لاتین lepra به معنای «فلس مانند» گرفته شده‌است، این در حالی است که واژه «بیماری هانسن» از روی نام گرهارد آرمور هانسن گرفته شده‌است. قرنطینه افراد مبتلا در کمپ‌های جذامی‌ها هنوز در کشور‌هایی مانند هند، با بیش از هزار؛ چین، با حدود صدها؛ و در آفریقا اتفاق می‌افتد. با این حال، بیشتر این کمپ‌ها بسته شده‌اند. برای مدت مدید در طول تاریخ، مردم جذام را همواره با ننگ جامعه در ارتباط می‌دانند، که این خود عاملی برای جلوگیری از گزارش بیماری فرد و درمان زودهنگام می‌شود.  روز جهانی جذام در سال ۱۹۵۴ وارد تقویم شد تا به افراد مبتلا به جذام آگاهی داده شود.