محتمل‌ترین گزینه‌ها برای نمایندگی ایران در اسکار ۲۰۲۱

گزینه‌های کشورها برای حضور در بخش بین المللی نود و سومین دوره مراسم اهدای جوایز اسکار، در شرایطی در ماه‌های پیش رو به مرور مشخص می‌شود که در ایران یک فیلمساز جوان و یک فیلمساز پرسابقه با آثارشان بخت اصلی حضور در این رویداد به نمایندگی از کشورمان در این دوره از جوایز هستند؛ رقابتی که یکی از دو طرف با توجه به سوابقش، شانس بیشتری در این وزن کشی خواهد داشت.

به گزارش «تابناک»؛ آکادمی علوم و هنر‌های سینما / Academy of Motion Picture Arts and Sciences» که به اختصار «اَمپاس / AMPAS» خوانده می‌شود، قرار بود نود و سومین دوره مراسم اسکار را در ۲۸ فوریه سال ۲۰۲۱ (۱۰ اسفند ۱۳۹۹) برپا نماید، ولی این مراسم را با تاخیر در ۲۵ آوریل (۵ اردیبهشت سال ۱۴۰۰) برپا خواهد کرد؛ بدین ترتیب، می‌توان سایه سنگین کرونا را بر پرمخاطب‌ترین صحنه سینمایی دنیا نیز مشاهده کرد. همین ملاحظات باعث شده تماشای فیلم‌ها به صورت آنلاین توسط بیش از نه هزار عضو آکادمی به عنوان روش جایگزین تماشای روی پرده فیلم‌ها نیز در حکم روش ارزیابی استاندارد برای این دوره به صورت استثنا پذیرفته شود.

از اولین دوره جوایز اسکار در سال ۱۹۲۹ تاکنون، تنها سه بار مراسم به تعویق افتاده است؛ اولین بار در سال ۱۹۳۸ سیل بزرگی در لس آنجلس رخ داد و برگزاری اسکار یک هفته به تأخیر افتاد. دومین بار در سال ۱۹۶۸ پس از ترور مارتین لوتر کینگ جونیور، مسئولان آکادمی تصمیم گرفتند، این گردهمایی را به دو روز بعد موکول کنند. آخرین بار نیز پس از سوءقصد ناموفق به جان رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در سال ۱۹۸۱ بود که چهار ساعت پیش از پخش تلویزیونی، مراسم به ۲۴ ساعت بعد موکول شد.

آکادمی علوم و هنر‌های سینما، بازه زمانی مشخصی برای فیلم‌های واجد شرایط دارد و فیلم‌ها هر سال می‌بایست در آن بازه اکران و برای جوایز اسکار معرفی می‌شدند؛ اما امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا و به هم خوردن برنامه‌ریزی اهالی صنعت سینما، دیوید رابین رئیس آکادمی، این بازه زمانی را تمدید کرد؛ بنابراین، فیلم‌هایی که می‌خواهند در این مراسم شرکت کنند، باید در تاریخی بین اول ژانویه سال ۲۰۲۰ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ اکران شده باشند تا واجد شرایط حضور در اسکار باشند.

صحنه‌ای از فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی

البته این قانون جدید برای برخی شاخه‌ها از جمله فیلم‌های پویانمایی بلند و کوتاه، فیلم‌های مستند بلند و کوتاه، فیلم بین‌المللی (با عنوان پیشین بهترین فیلم خارجی زبان) و فیلم کوتاه لایو اکشن که باید تا اول دسامبر ۲۰۲۰ اکران شده باشند، استثنائاتی قائل است. همچنین فرصت پذیرش آثار در بخش بهترین فیلم، بهترین موسیقی متن و بهترین ترانه، ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱ در نظر گرفته شده است. این تمدید زمان فرصت را برای انتخاب بهترین فیلم بین المللی برای همه کشور‌ها از جمله ایران افزایش داده است.

مطابق معمول، در ابتدا لیستی متشکل از ده فیلم به عنوان لیست بلند نامزدهای اسکار بهترین فیلم بین المللی و سپس یک لیست کوتاه متشکل از پنج نامزد نهایی این جایزه همچون دیگر بخش‌ها معرفی می‌شود که از این جا برای فیلم‌ها آورده‌ای دارد، چون افکارعمومی به قرارگیری فیلم‌ها در میان پنج نامزد نهایی و همچنین برندگان جوایز حساس است و صرفاً این موقعیت‌ها، منجر به افزایش توجه عمومی به آثار و افزایش فروش فیلم‌ها و خرید رایت آثار توسط کمپانی‌های بزرگ می‌شود.

صحنه‌ای از فیلم «جنایت بی‌‌دقت» ساخته شهرام مکری

در این میان هرچند شاید گروهی از فیلمسازان معتبر ایرانی در مهلت تعیین شده آثاری خلق نمایند، بعید است این آثار به اکران عمومی یا اکران آنلاین برسد و فرصت کاندیداتوری برای نمایندگی سینمای ایران را در جوایز اسکار ۲۰۲۱ داشته باشد؛ بنابراین باید روی آثاری حساب کرد که تاکنون به رونمایی رسیده‌اند و در میان این آثار شانس فیلم‌هایی بیشتر خواهد بود که در رویداد‌های بین المللی مورد توجه قرار گرفته‌اند.

بر اساس برآورد «تابناک»، فیلم‌های «جنایت بی‌دقت» به کارگردانی شهرام مکری و «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی، از بیشترین شانس برای انتخاب به عنوان نماینده سینمای ایران برای حضور در بخش جایزه اسکار بهترین فیلم بین المللی برخوردارند؛ آثاری که از قضا هر دو آن‌ها در جشنواره ونیز حضور دارند و این مزیتی برای این فیلم‌ها محسوب می‌شود.

طبیعتاً بردن جایزه توسط هر یک از این فیلم‌ها در هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز، کفه ترازو را به نفع فیلم موفق سنگین می‌کند؛ اما این تمام ماجرا نیست و اگر هیچ یک از این فیلم‌ها موفق به دریافت جایزه نشوند، شانس مجیدی بیشتر خواهد بود.

البته برای تعیین دقیق گزینه سینمای ایران برای اسکار ۲۰۲۱ باید تا زمان تشکیل کمیته انتخاب صبر کرد، چون حوادث غیرمترقبه دوره پیشین و انتخاب اشتباه یک مستند به جای یک فیلم داستانی به عنوان نماینده سینمای ایران و کنار گذاشتن فیلم‌های داستانی موفق بین المللی، نشان داد ملاحظاتی فراتر از موقعیت‌ فیلم‌ها در تعیین گزینه برتر می‌تواند وجود داشته باشد و این ملاحظات می‌تواند همه تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها را به چالش بکشد.