به گزارش «تابناک»، به نقل از «ایلنا»، در واقع به آن رقص سماع گفته می‌شود، اما به گفته برخی افراد، این آیین در دسته‌ی هنری به نام رقص جای نمی‌گیرد و نوعی از عبادت و عرفان است که فرد را به خدا نزدیک می‌کند و شور اشتیاقی وصف ناشدنی در او به وجود می‌آورد در صورتی که رقص هنری است که در آن تمام بدن به صورت موزون در حرکت است. این رقص درواقع حالتی از خلسه است که برای افراد رخ می‌دهد و حرکاتی کاملا تکراری دارد.
برای بیان این حرکات عرفانی دو واژه با معنای متفاوت، اما با نوشتاری مشابه وجود دارد: اول خود واژه سماع به معنی شنیدن و آوایی گوش نواز است و دوم واژه سماء به معنی آسمان است (سماء یک واژه اوستایی است) که هردو، موافقان و مخالفانی دارند. واژه اول به این جهت گفته می‌شود که این حالت خلسه روحی از طریق "شنیدن" آوایی خوش و روحانی رخ می‌دهد و واژه دوم از این جهت گفته می‌شود که صوفیان درحال حرکت رو به آسمان می‌کنند و به اصطلاح گنج معنوی خود را از آسمان دریافت می‌کنند. در مطلب رقص سماع در سفربانک بیشتر با این موضوع آشنا می‌شوید.
تاریخچه سماع
از تاریخ اولین برپایی‌های این رقص عرفانی اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما به صراحت می‌توان گفت که این رقص فقط ریشه در اسلام ندارد و تاریخ برپایی آن به چند هزار سال پیش باز می‌گردد. اولین اشاره به این مراسم در ایران در شاهنامه اتفاق افتاده است که به کیخسرو پادشاه کیانی اطلاق می‌شود و زمان آن را چیزی در حدود ۵ هفته دانسته اند. در اثبات چند هزار ساله بودن این رقص همین کافیست که در آیین آریایی‌ها از آن نام برده شده است و در اصل این مراسم پرستش خداوند یگانه از آیین اصلی آن‌ها بوده است؛ همچنین در آیین یهود نیز از آن یاد شده است و همه این‌ها تصدیقی است برای تاریخچه طولانی آن و ریشه‌های عمیق سماء در تاریخ بشر!.
دوره جدید از انجام این مراسم به زمان شمس و مولانا باز می‌گردد، اما گفته می‌شود که برای اولین بار در تاریخ اسلام فردی در مصر و در قرن سوم هجری به سماع پرداخت این حالت وی اشاره داشت بر به وجد آمدن وی از عشق به آفریننده جهان؛ پس از آن این نوع مراسم‌ها (به شکلی که او اجرا کرد) رو به افزایش گذاردند و سینه به سینه به نسل‌های آینده منتقل شدند.
پیش از شخص مصری، این مراسم عرفانی به صورت محافل و مجالس شعر خوانی بود که در آن جوی عرفانی حکمرانی می‌کرد و افراد با شنیدن اشعار عارفانه به وجد آمده و به رقص و پایکوبی معنوی می‌پرداختند.
امروزه نیز در جای جای جهان این مراسم در حال برگزاری است، اما تعداد آن‌ها بسیار محدود است و بعضی از این مراسم جنبه‌ی نمایشی دارند تا برای گردشگران جذابیت ایجاد کنند. این مراسم‌های نمایشی در برخی از شهر‌های ترکیه همه روزه برگزار می‌شود و در شهر‌هایی مانند قونیه و مراکز فرهنگی آن بیش از همه جا در حال برگزاری هستند. سایت سفربانک تعدادی از این مراکز را در اختیار شما قرار داده است.
مراحل رقص سماع
رقص سماعی که اکنون و در این قرن جریان دارد، در ابتدا با آیاتی از قرآن کریم و “نعت ” (یا ستایش پیامبر) آغاز می‌شود و پس از آن در اصطلاح "سلام" و کسب اجازه از درویش اصلی برای انجام مراسم صورت می‌گیرد و پس از دستبوسی و کسب اجازه، مرشد‌ها دست راست خود را روی شانه چپ و دست چپ خود را روی شانه راست قرار می‌دهند (نشانه‌ای از یکتا پرستی) و شروع به چرخیدن با اصولی خاص می‌کنند (پای چپ ثابت و پای راست ۳۶۰ درجه و به معنای گردش ۷۲ ملت می‌چرخد) و به تدریج دست‌های خود را به سوی آسمان باز می‌کنند و می‌چرخند تا به گنج معنوی و آسمانی خود دست پیدا کنند. نکته‌ای که هنگام تماشای این رقص صوفی باید در نظر داشته باشید این است که تمام حرکات و جزئیات رقص به گونه‌ای دارای تفسیر و معنا هستند و درویش با یاد و ذکر خدا است که می‌چرخد و رو به آسمان دست می‌گشاید.
در رقص سماع، آلات موسیقی مانند دف و نی نیز استفاده می‌شود که دف به معنای فرمان "باش" خداوند است در زمان خلق جهان و نی نشانه‌ی دم خداوند در ذات آفرینش است. آلات دیگری نیز در موسیقی این مراسم استفاده می‌شود که هرکدام معنای خود را دارند.
از دیگر تفسیر‌هایی که برای حالات و حرکات این رقص مطرح می‌شود حالات دست‌ها می‌باشد که یکی رو به آسمان و به معنای دریافت فیض از آسمان و مبدا آفرینش و یکی رو به زمین و به نشانه بخشش به همه موجودات هستی می‌باشد.
سماع مولانا
همانطور که گفته شد این حالت و حرکات عرفانی به دوران آریایی‌ها در ایران باز می‌گردد، اما چیزی که واضح و نمایان است این موضوع است که همه‌ی ما عبارت آشنای رقص سما را به مولانا نسبت می‌دهیم و آن را با مولانا عجین می‌دانیم. مولانا در ابتدا به درس و مجاهده مشغول بود، اما پس از معاشرت با شمس همه‌ی زندگی و درس و بحث خود را رها کرده و به سما می‌پردازد. مولانا برای این رقص و حالت عرفانی ارزش زیادی قائل بود و به همین دلیل است که امروزه نیز رقص سماع را به مولانا نسبت می‌دهند و مراسم‌های زیادی در شهر قونیه و کل ترکیه برای بزرگداشت و زنده نگه داشتن این فرهنگ عرفانی برگزار می‌شود.
در قونیه و در آرامگاه مولانا، هرساله شاهد مراسم با شکوهی از این رقص عرفانی و بزرگداشت این شاعر بزرگ هستیم که در نیمه اول ماه دسامبر انجام می‌شود وجنبه نمادین ندارد، افراد زیادی از سراسر دنیا در آن شرکت می‌کنند؛ به طوری که تمام هتل‌های این شهر از ماه‌ها قبل رزرو شده و اتاق خالی در هیچ هتلی برای افرادی که دیرتر اقدام کنند نخواهد بود. اما مراسم‌های نمادین زیادی در استانبول و دیگر شهر‌ها به صورت روزانه برگزار می‌شود که جنبه‌های فرهنگی برای ترکیه دارند و جهت جذب گردشگران علاقه‌مند به فرهنگ شرق انجام می‌شود. در تور استانبول نیز بیشتر مواقع، زمانی برای بازدید از مراکز فرهنگی جهت آشنایی با این مراسم تدارک دیده می‌شود و به علت برگزاری هرروزه این مراسم، افراد فرصت بیشتری برای بازدید از آن پیدا می‌کنند.
رقص برای رسیدن به خدا!!!.