کیوسک بین الملل تابناک: افشای سند محرمانه ناتوی عربی علیه ایران، امضای پنج تفاهم نامه میان پاکستان و عربستان، درخواست فلسطین برای برگزاری نشست فوق العاده سازمانهای بین المللی، گزارش رسانه آمریکایی از وضعیت مذاکرات وین و توافق ترکیه و مصر بر سر ترسیم مرزهای دریایی، از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
افشای سند محرمانه ناتوی عربی علیه ایران
روزنامه «الاخبار» لبنان، امروز (شنبه) در گزارشی بلند، جزئیاتی مهم از یک سند محرمانه درباره تشکیل ائتلافی ضدایرانی در منطقه را فاش کرد.
روزنامه الاخبار گزارش مذکور را اینگونه آغاز میکند که «دونالد ترامپ» رئیسجمهور پیشین آمریکا از زمان سفر نخستش به ریاض، پایتخت عربستان سعودی، به دنبال ایده فریفتن «متحدان» با تشکیل یک جبهه بود؛ جبههای که از هراس این کشورها از آنچه «دشمن ایرانی» خوانده شده، حکایت داشت؛ ایدهای برای کاستن از وزن سنگین چالشهایی که متحدان دیگر نمیتوانستند به تنهایی با آن تعامل کنند؛ آن هم همزمان با ادامه «دوشیده شدن» این کشورها.
این روزنامه لبنانی در ادامه میگوید که ترامپ در به اجرا درآوردن این رویکرد، تعلل نکرد و پس از گذشت چند ماه از سفر او به ریاض، فصل جدیدی از «نمایش» آمریکا با شعار «ائتلاف راهبردی خاورمیانه» یا «ناتوی عربی» به راه افتاد.
در این گزارش آمده است، این گام درست در بحبوحه سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران برداشته و همزمان با آن، اعلام نیت برای تشکیل ائتلاف مذکور با این اقدام همراه شد تا عامل هراسافکنی چندبُعدی به موج این سیاست اضافه شود.
الاخبار میافزاید که عربستان سعودی در آن زمان برای چنین طرحی بسیار هیجان داشت؛ عربستانی که به راهبرد ترامپ ایمان آورده بود و تمام تخممرغهایش را در یک سبد گذاشته بود؛ اما برخی اتفاقات در نشستهای ادواری همزمان با علنی شدن صحبت از «ناتو عربی» نشان داد که ریاض آرزوهایش را به طرزی مخالف حقایق پروراند.
طبق اطلاعاتی که این روزنامه آن را به دست آورده، اطمینان حاصل شده است که یکی از اهداف اصلی «مسا» (ائتلاف مذکور) اصلاح نظام «محافظت» از امنیت کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بر پایه قاعده مشهور ترامپ یعنی «باید بپردازید» و همچنین قراردادهای تسلیحاتی بیشتر با این کشورها بوده است که الاخبار در ادامه در پیشنهادهای مطرح از سوی کاخ سفید و مفصلتر در سندی فوقمحرمانه و درز داده شده از جانب طرف سعودی به تاریخ چهارم جولای سال ۲۰۱۹ بدان میپردازد.
بر اساس این گزارش، در اسناد منتشره از تمام طرفها خواسته میشود که روند «معاملههای مسلحسازی با آمریکا و تعهد به امضای یک معامله نظامی برای ایجاد نظامی مشترک در منطقه به منظور هشدار سریع درباره موشکهای بالستیک» تسریع شود.
الاخبار اشاره میکند، در این اسناد آمده است که توافقهای امضا شده «در صورت وقوع تجاوز، ما را (آمریکا را) به هیچگونه اقدام نظامی ملزم نمیکند» که به گفته این روزنامه لبنانی، درست اینجا بود که طرف سعودی پی برد که «این تصور فواید بسیار اندکی برای دیگر کشورها از جمله عربستان سعودی دارد.»
طبق این گزارش، نکته شایان توجه، پافشاری چندباره عربستان سعودی و در کنار این کشور امارات و بحرین بر این مساله بوده که رویارویی با ایران و آنچه بازوهای این کشور در منطقه خوانده شده، به عنوان محور اصلی کار ائتلاف بودهاند، چنان که گویی این کشورها به نیت آمریکا از ایجاد ناتوی عربی شک داشتهاند.
این روزنامه در ادامه میگوید، کشورهای مذکور به مورد دیگری نیز مشکوک بودهاند که خواستهشان [از آمریکا] حکایت از آن داشت و آن «تضمین عدم اثرگذاری این پیمان بر تنوع منابع دریافتی سامانههای دفاعی یا توافقهای دوجانبه بسیار محرمانهای» بود که با دیگر کشورها داشتند.
بر اساس این گزارش، در دیگر طرف خلیج فارس، موضع عمان و کویت بیشتر شبیه به همگامی بود تا ورود جدی به این ائتلاف؛ همانطور که اظهارات رئیس هیأت عمان بر این موضع تأکید دارد: «بله ما با بخش اقتصادی موافقیم نه بخش نظامی»، یا درخواست این کشور مبنی بر «تغیر کلمه ائتلاف به تجمع یا انجمن، اتحادیه یا ابتکار» و از سوی دیگر، صحبتهای طرف کویتی در این خصوص که گفته بودند «روند قانونی الزامآوری داریم.»
الاخبار در ادامه در ارتباط با قطر مینویسد که این کشور، مثل همیشه، بر مخالفت با عربستان سعودی به ویژه تأکید بر ادامه بحران خلیج [فارس] که یکی از مهمترین تهدیدهای تشکیل ائتلاف بود، پافشاری داشت.
این روزنامه لبنانی میافزاید، اما موضع مصر در این خصوص بیشتر به چشم میآمد، چون مشارکت این کشور در نشستهای اولیه بسیار دوام نیاورد و به سرعت به خروج قاهره از آن انجامید؛ آن هم پس از آنکه مصر خواهان «تمرکز بیشتر بر بُعد سیاسی» شد.
اما در ارتباط با اردن، الاخبار میگوید که میتوان گفت موضع این کشور متناسب با نگرانی همیشگی اردن از قطع «کمکها» بود، چون موضع اردن بر خلاف موضوع سعودی تأکید بر بخش اقتصادی بود.
در ادامه آمده است، تمام این اختلافنظرها کافی بود که این طرح عمر طولانی نداشته باشد و همچون ترامپ که به سرعت کاخ سفید را ترک کرد تا جو بایدن جانشین آن شود، صفحهای جدید در منطقه باز شد؛ از این روی، عربستان سعودی چاره ای جز تعامل با این وضعیت نداشت.
این روزنامه میگوید، تحولاتی که اکنون در سیاستهای ریاض حادث شده، به معنای دست برداشتن از «اهداف موجودیتی» نیست؛ اهدافی که در برگهای پیشنهادهای سعودی و مواضع نمایندگان آن و در کنار این کشور، امارات و بحرین بدان اشاره شده است. این سازهای که کار ساخت آن عملا پیش از به قدرت رسیدن ترامپ آغاز شد، خارج از دایره توجه دولتهای جدید آمریکا نخواهد بود؛ اما شاید این مساله اولویت چندم آنها باشد.
امضای پنج تفاهم نامه میان پاکستان و عربستان
به گزارش از منابع رسمی پاکستان، «عمرانخان» نخست وزیر این کشور جمعه شب برای سفر سه روزه رسمی وارد عربستان شد.
در جریان هفتمین سفر عمرانخان به عربستان، مقامات دو کشور در شهر جده، پنج تفاهمنامه همکاری در بخش رسانه، مبارزه با مواد مخدر، تاسیس شورای عالی هماهنگی مشترک، مقابله با جرایم، تغییرات آب و هوا و تامین نیروی انسانی (برای عربستان) امضا کردند.
در نشست هیاتهای بلندپایه پاکستان و عربستان به ریاست عمرانخان و محمد بن سلمان، فرمانده ارتش پاکستان نیز حضور داشت.
گفتنی است، ساعاتی قبل از عزیمت نخست وزیر پاکستان به عربستان، ژنرال «قمر جاوید باجوا» فرمانده ارتش پاکستان که از قبل برای سفر رسمی در عربستان بسر میبرد، با ولیعهد این کشور دیدار جداگانه انجام داد.
به گفته ناظران سیاسی در پاکستان، اهداف اصلی این بازدیدها جدای از توسعه روابط و یا همکاریها، تلاش دو کشور برای برطرف کردن کدورتها، همچنین بررسی طرح تنش زدایی در منطقه و تحولات اخیر پیرامون آن است.
درخواست فلسطین برای برگزاری نشست فوق العاده سازمان های بین المللی
«ریاض المالکی»، وزیر خارجه فلسطین برگزاری نشستهای فوقالعاده تعدادی از سازمانهای بینالمللی به منظور حمایت از فلسطینیان در برابر تجاوزات صهیونیستها را خواستار شد.
المالکی گفت، با سفرای فلسطین به منظور ارائه درخواستهایی جهت برگزاری نشست فوقالعاده اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی، شورای حقوق بشر سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان، تماسهایی برقرار کرده است.
نظامیان رژیم صهیونیستی دیروز (جمعه) همزمان با روز جهانی قدس، دو جوان فلسطینی را در اردوگاه «سالم» واقع در غرب جنین به شهادت رساندند.
از سوی دیگر، هلال احمر فلسطین اعلام کرد، در پی یورش نظامیان رژیم صهیونیستی و تعرض به نمازگزاران در مسجدالاقصی و نیز سرکوب تحصنکنندگان در محله «شیخ جراح» قدس، حدود ۲۰۵ تن زخمی شدند.
به نوشته روزنامه «القدس العربی»، المالکی همچنین گفت، تشکیلات خودگردان در تلاش است تا در نشست این سازمانها بیانیههایی با مضمون محکومیت جنایات اسرائیل و درخواست از کشورها برای قطع ارتباط با این رژیم آپارتاید به دلیل ارتکاب جنایت ضدبشری، صادر شود.
گزارش رسانه آمریکایی از وضعیت مذاکرات وین
یک وبگاه آمریکایی نوشت، به گفته مقامات آمریکایی و ایرانی، کاخ سفید در نظر دارد بخش قابل توجهی از تحریمهای اقتصادی علیه تهران را کاهش دهد.
به نوشته روزنامه «واشنگتن فری بیکن»، یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، مذاکرات وین بر دامنه و ابعاد رفع تحریمها متمرکز است.
این مقام آمریکایی افزود: «ایالات متحده در صورتی آماده خواهد بود تا تحریمهای لازم برای پایبندی به برجام را بردارد که ایران آماده باشد به برنامه هستهای خود ذیل شروط برجام، از جمله درخصوص سطح و مقدار غنیسازی اورانیوم برگردد.»
او در ادامه گفت: برداشته شدن تحریمها به طور گسترده روی میز قرار دارد و «تیم آمریکا در تلاش است مسائل و گزینههای متقابل برای رفع تحریمها را یافته و به بحث بگذارد. پیشرفتهایی حاصل شده است؛ اما نه به کندی پیش میرویم و نه به آن سرعت میبخشیم. مذاکرات با سرعتی مناسب ادامه مییابد تا اهمیت مسائل مورد گفتوگو بررسی شود.»
این دیپلمات آمریکایی در پاسخ به سوالی درباره تحریمهای بهخصوصی که واشنگتن برای برداشتن آنها آمادگی دارد، گفت: پاسخ این سوال هنوز مشخص نیست و «ماهیت دقیق گامهای مربوط به تحریمها که آمریکا باید برای دستیابی به این هدف (احیای برجام) بردارد، همچنان یکی از موضوعات گفتوگوهاست.»
«بهنام بن طالبلو» از اعضای ارشد و کارشناس مسائل ایران در بنیاد دفاع از دموکراسیها (FDD) در این باره به واشنگتن فری بیکن گفت: «درخواست رفع تحریم بیشتر و درز این مطلب که احتمال گرفتن امتیاز بیشتر از سوی ایران وجود دارد، چند مساله را دنبال میکند.»
وی افزود: ایرانیها در استفاده از «فضای اطلاعات علیه آمریکا»، درز اطلاعات به صورت راهبری برای ایجاد فشار بر طرف آمریکایی متبحر هستند.
به گفته طالبلو، همچنین ایران باور دارد «با توجه به سیگنالهای ارسالی تیم بایدن ـ که واقعاً میل یا علاقه یا تصمیمی برای رسیدن به توافقی طولانیتر و قویتر وجود ندارد ـ به نظر میرسد بیانیههایی که مقامات آمریکایی درباره حفظ تحریمها صادر میکنند جنبه تزئینی داشته باشد.»
این کارشناس مسائل ایران افزود: «از آنجا که ایرانیها میدانند تیم بایدن درگیر اولویتهای متعددی در زمینه سیاست خارجی است، در حال فشردن پدال با این ذهنیت هستند که امتیاز بیشتری طلب کرده و تلاش کنند چیز بیشتری به دست آورند.»
نشست کمیسیون مشترک برجام دیروز (جمعه) با حضور هیأتهای ایران و گروه ۱+۴ در وین از سر گرفته شده و مقرر گشت، بلافاصله رایزنیهای کارشناسی و فنی و کار بر روی متون پیش نویس آغاز شود.
روز پنجشنبه «میخاییل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین اعلام کرد ممکن است دور چهارم مذاکرات وین در واقع دور پایانی باشد.
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا سیاست «فشار حداکثری» که دولت پیش از او بعد از خروج از برجام علیه ایران در پیش گرفت را «شکستخورده» توصیف کرده اما تا کنون اقدامی در جهت بازگشت از آن سیاست انجام نداده است.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاست فشار حداکثری، علاوه بر بازگرداندن تحریمهای متوقفشده ذیل برجام و اعمال تحریمهای جدید، به سیاستهایی تحریکآمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
توافق ترکیه و مصر بر سر ترسیم مرزهای دریایی
منابع آگاه از توافق ترکیه و مصر برای آغاز مذاکرات درباره ترسیم مرزهای دریایی و امضای توافقنامه در این زمینه خبر دادند.
به نقل از العربی الجدید، منابع دیپلماتیک مصری مطلع از گفتوگوهای مقامات کشورشان با مقامات ترکیه اعلام کردند که توافق نهایی درباره امضای توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی میان قاهره و آنکارا حاصل شده است.
این منابع گفتند، در میان اعضای هیات ترکیهای که چهارشنبه و در سفری دو روزه به ریاست سادات اونال، معاون وزیر خارجه ترکیه به قاهره سفر کردند، مسئول وزارت خارجه آنکارا در پرونده ترسیم مرزهای دریایی نیز حضور داشت.
طبق گفته این منابع، توافق شده است که مذاکرات ترسیم مرزهای دریایی میان مصر و ترکیه ماه ژوئن آینده آغاز و توافق نهایی نیز قبل از پایان سال جاری میلادی امضا شود.
منابع مذکور در ادامه گفتند که مصر امضای این توافق را مشروط به این مساله کرده است که توافق آنکارا و قاهره شامل مجموعه جزایر مورد مناقشه بین یونان و ترکیه نباشد.
طبق گفته این منابع، مقامات ترکیه ابتدا بر ضرورت مطرح شدن جزایر مذکور در مذاکرات و توافق آتی تأکید داشتند.
پیشتر یک مسئول ترکیه گفته بود امضای توافق حریم دریایی بین این دو کشور که دارای طولانی ترین ساحل در مدیترانه هستند، الزامی و مهم است.
در ماه اوت گذشته، همزمان با بالا گرفتن بحران میان ترکیه و یونان بر سر منابع نفت و گاز شرق مدیترانه، مصر و یونان توافقنامهای برای تعیین مرزهای دریایی خود امضا کردند؛ توافقی که بیش از پیش خشم دولت آنکارا را برانگیخت.
چاووش اوغلو سوم مارس (۱۳ اسفند) در جریان یک نشست مطبوعاتی در آنکارا، پایتخت این کشور گفته بود: «ما بسته به تحول در روابطمان به مصر، میتوانیم در مورد مرزهای دریاییمان با این کشور مذاکره و توافقنامه امضا کنیم.»
قبرس، یونان، مصر، رژیم صهیونیستی، اردن و ایتالیا در سال ۲۰۱۹ نهادی به نام «مجمع گاز مدیترانه شرقی» را تاسیس کردند؛ بدون آن که ترکیه در آن گنجانده شود.