پاسخ به پرسش‌های رایج درباره بیماری هپاتیت E

هپاتیت E نوعی بیماری عفونی ویروسی است که کبد را درگیر می‌کند و می‌تواند از یک عفونت ساده بدون علامت تا یک بیماری برق آسا و کشنده بخصوص در زنان باردار متغیر باشد.

به گزارش ایسنا، انتقال ویروس هپاتیت E عموما به روش مدفوعی – دهانی صورت می گیرد. در کشورهای در حال توسعه که بیشتر ژنوتیپ یک و دو ویروس HEV مشاهده می‌شود بیشترین منبع عفونت آب آشامیدنی آلوده است و در واقع مردم اغلب از طریق خوردن آب آشامیدنی آلوده به مدفوع فرد مبتلا به هپاتیتE به این بیماری مبتلا می شوند.

در کشورهای توسعه یافته موارد تک گیر ژنوتیپ ۳ ویروس HEV از طریق مصرف گوشت خام یا کم پخت خوک، گوزن و گراز وحشی گزارش شده است. در چین، تایوان و ژاپن نیز موارد عفونت با ژنوتیپ ۴ ویروس HEV به عنوان یک بیماری منتقله از غذا گزارش شده است.

از سوی دیگر حیوانات هم می‌توانند موجب انتقال ویروس هپاتیت E به انسان شوند. ویروس هپاتیت E می‌تواند موجب عفونت در برخی از پستانداران شده و مصرف گوشت یا ارگان‌های حیوانات آلوده به صورت خام یا کم پخت می‌تواند به عنوان یک بیماری منتقله از غذا به انتقال بیماری به انسان منجر شود. HEV RNA (ژنوتیپ ۳ و ۴) از گوشت گراز، خوک و گوزن جدا شده است.

هپاتیتE چه علائم و نشانه هایی دارد؟

بسیاری از افرادی که مبتلا به هپاتیتE می‌شوند خصوصاً نوجوانان و کودکان هیچ علامتی ندارند. در بیماران علامت دار، علائم مشابه سایر انواع هپاتیت‌های ویروسی حاد و آسیب های کبدی بوده و ممکن است دارای یک یا چند مورد از علائمی شامل تب، خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، درد شکمی، زردی، ادرار تیره، مدفوع بی رنگ، درد مفاصل و ... باشد

نسبت عفونت‌های علامت‌دار به موارد بدون علامت از یک به ۲ تا یک به ۱۳ متغیر است. در بیماران علامت دار، علائم بیماری معمولا ۶-۲ هفته ( متوسط ۴۰ روز ) بعد از مواجهه با ویروس هپاتیتE بروز می کند.

چه کسانی بیشتر ممکن است به شکل علامت دار هپاتیت E مبتلا شوند؟

برخی از افراد مبتلا به هپاتیت E هیچ علائمی از عفونت حاد ندارند. در کشورهای در حال توسعه هپاتیت E علامت‌دار عموما در سنین میانسالی و بالغین جوان (عموما سنین ۴۴-۱۵ سال) رخ می‌دهد. زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به شکل شدید بیماری شامل هپاتیت برق آسا و مرگ هستند.

دوره مشخصی برای عفونت زایی به دنبال عفونت با HEV تخمین زده نشده است، اما ممکن است از یک هفته قبل تا ۳۰ روز پس از بروز زردی ویروس در مدفوع ترشح شود. در صورتی که فردی به شکل مزمن بیماری مبتلا شود در تمام طول مدت عفونت ویروس را ترشح می‌کند.

بیماری هپاتیتE تا چه حدی بیماری جدی و خطرناکی است؟

اغلب مبتلایان به هپاتیت E کاملا بهبود می‌یابند. در شرایط وقوع طغیان هپاتیت E میزان کلی کشندگی حدود یک درصد است. اما در زنان باردار هپاتیت E می‌تواند به یک بیماری جدی تبدیل شود و مرگ و میر ناشی از آن در زنانی که در سه ماهه سوم بارداری هستند به ۱۰ تا ۳۰ درصد نیز برسد. هپاتیت E در افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی و دریافت کنندگان پیوند عضو که تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند نیز ممکن است به یک تهدید جدی برای سلامت تبدیل شده و حتی به نارسایی کبد و مرگ منجر شود.

در حال حاضر در کشورهای درحال توسعه که موارد هپاتیت E عموما ناشی از ژنو تیپ یک و ۲ ویروس HEV هستند، گزارشی مبنی بر پیشرفت شکل حاد به شکل مزمن این بیماری ارائه نشده است. اما در کشورهای توسعه یافته تعداد فزاینده‌ای از موارد عفونت هپاتیت E ناشی از ژنوتیپ ۳ به شکل هپاتیت مزمن و بیماری مزمن کبدی تبدیل می‌شوند. این موارد مزمن عموما در دریافت کنندگان پیوند عضو که تحت درمان با داروهای سرکوب‌گر سیستم ایمنی هستند رخ می‌دهد

آزمایش هپاتیت E برای چه افرادی باید انجام شود؟

در هر فرد دارای علائم هپاتیت ویروسی که تست‌های بررسی سرولوژی از نظر هپاتیت A، هپاتیت B ، هپاتیت C ، سایر ویروس‌های هپاتوتروپیک و سایر علل منجر به آسیب حاد کبدی منفی باشد باید عفونت با ویروس HEV مد نظر قرار داشته باشد. هر فرد دارای علائم بالینی مشکوک به هپاتیت که سابقه سفر به یا از یک منطقه آندمیک هپاتیت E یا منطقه درگیر طغیان هپاتیت E داشته باشد باید از نظر عفونت با HEV ارزیابی شود. در زمان اخذ شرح حال و مصاحبه با این افراد باید سوابق سفر، منبع آب آشامیدنی مورد استفاده ، سابقه مصرف غذای خام یا کم پخت و همچنین سابقه تماس با فرد دچار علائم زردی به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد. علاوه بر این در هر فرد دارای علائم غیر قابل توجیه آسیب کبدی نیز بدون توجه به سابقه سفر ، باید عفونت با HEV نیز مدنظر باشد. هپاتیت E به صورت بالینی قابل افتراق از سایر انواع هپاتیت حاد ویروسی نیست. تشخیص قطعی ابتلا به این بیماری صرفا در صورت نتیجه مثبت تست‌های آنتی بادی بر علیه HEV و یا نتیجه مثبت تست HEV RNA خواهد بود .

هپاتیت E چگونه درمان می شود؟

هپاتیت E معمولا خود به خود و بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابد. این بیماری هیچ درمان ضد ویروسی اختصاصی ندارد و اساس درمان به صورت دریافت درمان‌های حمایتی است. بیماران باید استراحت کافی و تغذیه مناسب داشته و به میزان کافی مایعات مصرف کنند. همچنین قبل از مصرف هر گونه دارویی که ممکن است منجر به آسیب کبدی شود، به ویژه استامینوفن، با پزشک معالج خود مشورت کنند. در مواردی ممکن است بیمار نیاز به بستری داشته باشد و این موضوع به خصوص در مورد زنان باردار باید مدنظر باشد.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، اساس پیشگیری از ابتلا به هپاتیت E در مرحله اول دفع بهداشتی فاضلاب و دسترسی به آب آشامیدنی سالم است. به یاد داشته باشید که در طول سفر به هیچ عنوان آب غیر بهداشتی و سالم سازی نشده میل نکنید. جوشاندن و کلر زنی ویروس HEV را در آب غیر فعال خواهد نمود. ایمونوگلوبولین در پیشگیری از هپاتیت E موثر نیست. همچنین در حال حاضر در کشور ما و اغلب کشورهای دنیا هیچ واکسنی برای هپاتیت E که دارای تایید FDA باشد در دسترس نیست ، ولی در سال ۲۰۱۲ یک واکسن recombinant برای استفاده در چین تایید شده است.