بهترین راهکار برای عادلانه کردن یارانه‌های انرژی، تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف است

 

به گزارش تابناک اقتصادی؛ به تازگی دیوان محاسبات کشور گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹ را منتشر کرد. در بخشی از این گزارش به جزئیات یارانه پنهان در سال ۹۹ اشاره شده است، به گونه‌ای که نشان می‌دهد، در سال گذشته، حدود یک میلیون و ۶۰۳ هزار میلیارد تومان در حوزه گاز، کالا‌های اساسی و پنج فرآورده نفتی ... هزینه شده است.

 

این در حالی است که در سال گذشته، یارانه پنهان حدود دو و نیم برابر عملکرد بودجه عمومی دولت در سال ۹۹ و ۴۶ درصد حجم نقدینگی در این سال بوده است. در این میان؛ آمار منتشره نشان می‌دهد، در سال ۹۹ بیش از ۹۹۲ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان برای گاز و برق از سوی دولت پرداحت شده است؛ رقمی که به گفته کارشناسان می‌تواند با اعمال تغییراتی در نحوه محاسبه رقم قبوض برق و گاز، منجر به عادلانه شدن در استفاده از این یارانه پنهان انرژی در قشرهای کم درآمد و دهک‌های پایین هزینه‌ای شود.

در این باره، مهدی تفضلی کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی، درباره دلایل قطعی برق در سمت عرضه و تقاضا طی تابستان امسال بیان کرد: برق روزآمد تولید می‌شود و مانند سایر حامل‌های انرژی امکان ذخیره سازی ندارد؛ بنابراین، باید عرضه و تقاضا با یکدیگر در تعادل باشند. امسال در بخش تولید، سهم زیادی از نیروگاه‌های آبی کشور به علت کم آبی خارج از مدار تولید قرار گرفتند و به همین علت، عدم توازن میان تولید و مصرف بیشتر احساس شد. در سمت تقاضا استفاده زیاد از دستگاه‌های ماینر و وسایل سرمایشی و فعال شدن بعضی از صنایع تولیدی، باعث استفاده بیشتر برق از سوی مصرف کننده‌ها بود.  

وی با اشاره به فعالیت دستگاه‌های استخراج کننده رمزارز و مصرف بالای برق توسط آن‌ها گفت: مشکل اصلی صنعت برق، نظام قیمت‌گذاری آن است که این صنعت را غیربهینه کرده است. از طرفی تقاضای ماینر با تقاضی یک مصرف‌کننده عادی متفاوت است و اگر دستگاه‌های ماینر تحت کنترل باشند و میزان مصرف برق آن‌ها قابل پیش بینی شود، می‌تواند برای وزارت نیرو سوددهی هم داشته باشد. مشکل این دستگاه‌ها، استفاده از برق در ساعات پیک مصرف است، زیرا بیشتر دستگاه‌ها مجوزدار نیستند و زیر نظر شرکت‌های برق منطقه‌ای قرار ندارند و زیرزمینی از برق بسیار ارزان استفاده می‌کنند و به همین علت برای کشور مشکل ساز شده‌اند.

تفضلی با اشاره به تعرفه گذاری پلکانی برای مشترکان پرمصرف برق به عنوان راهکاری در جهت مدیریت مصرف برق گفت: در سال‌های قبل، قدم‌هایی در وزارت نیرو در این خصوص برداشته شد، مبنی بر اینکه اگر قرار است برق یارانه‌ای در کشور داده شود، به دست کسانی که نیازمند واقعی آن هستند، برسد و از همه مهم‌تر اینکه استفاده از این یارانه پنهان انرژی، عادلانه باشد نه اینکه عده‌ای مشترک پرمصرف از برق یارانه‌ای سوء استفاده کنند؛ بنابراین، بهترین راهکار در زمینه عادلانه کردن یارانه‌های انرژی در زمینه برق مصرفی خانوار، استفاده از مدل صحیح تعرفه‌گذاری پلکانی است.

تفضلی از بین رفتن تعادل عرضه و تقاضا در بازار برق را منجر به گران شدن بعضی از ساعات قیمت برق عنوان کرد و افزود: چنین روش‌هایی در محاسبه قیمت برق هم باید در کشور ما انجام بگیرد. مصرف کنندگان خانگی باید متقاعد شوند، پس از استفاده از سطح مشخصی از برق، منابع مالی زیادی برای تولید آن صرف می‌گردد، بنابراین به سمت استفاده از پله‌های بالاتر نروند، چون قیمت برق در پله‌های بالاتر با برقی که از طریق توربین‌های گازی تولید می‌شود، گرانتر می‌شود.

وی تصریح کرد: مصرف کنندگان باید توجیه شوند که مصرف بیش از اندازه برق برای کشور گران تمام می‌شود و در صورت استفاده باید قیمت تمام شده آن را بپردازند. در کشور‌های با اقتصاد آزاد برای مجموعه‌های صنعتی و کشاورزی یارانه‌هایی را برای میزان معینی از مصرف انرژی در نظر می‌گیرند که در صورت استفاده بیشتر، برق با قیمت آزاد برای آن‌ها محاسبه می‌شود. دولت در این کشور‌ها هم یارانه به صنایع اختصاص می‌دهد و هم در صورت مصرف بالاتر با تعرفه آزاد برق مصرفی را محاسبه می‌کند.

تفضلی با اشاره به تاثیر تراز سطح مصرف برق در بلندمدت با تعرفه گذاری پلکانی مشترکان گفت: در صورتی که این روش کامل اجرا شود، می‌تواند منجر به مدیریت مصرف شود. برای مصارف خانگی باید تعرفه‌های پلکانی به گونه‌ای تنظیم شوند که افراد را ترغیب به استفاده کمتر از وسایل برقی کند و به تدریج به سوی مدیریت مصرف پیش رود.

وی در پایان سخنانش با اشاره به هوشمندسازی در مصرف انرژی بیان کرد: یکی از راهکار‌های مدیریت مصرف برق، هوشمندسازی است که زیرساخت پیشرفته‌ای را می‌طلبد و فرآیندی زمان بر است تا به این واسطه افراد از طریق سیستم‌های هوشمند مصرف انرژی را کاهش دهند.