نماز باران از جمله نمازهای مستحبی است که در طلب باران و به هنگام خشکسالی و کم شدن سفره‌های آبی خوانده می شود.
به گزارش «تابناک»، در روایات آمده است، کیفیت نماز باران همچون نماز عید قربان و عید فطر است و نمازی مستحبی است که برای طلب باران خوانده می شود.
این نماز را همانند نماز اعیاد (فطر و قربان) می‌توان به جماعت و فُرادی خواند.
پیشتر حجت‌الاسلام سید مهدی واعظ موسوی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، درباره چرایی خواندن نماز باران توضیح داد: نماز باران یا در اصطلاح فقهی نماز استسقاء از باب استفعال به معنای طلب آب یا باران کردن گرفته شده است. در واقع ما با این نماز از خداوند طلب باران می‌کنیم که این درخواست آدابی دارد و اصل بر این است که فرد سه روز روزه بگیرد و روز سوم مردم در دل صحرا می‌روند. دلیل رفتن مردم به صحرا برای این است که باران نیامده و صحرا خشک و زمین مرده است و نیاز به آب دارد. در واقع این کار برای این است که اگر خدای‌نکرده مانعی برای استجابت دعاست با این نیایش باران سرازیر شود.
وی در ادامه افزود: مادران با بچه‌های شیرخواره و کودکان می‌آیند تا خداوند باران رحمت را نازل کند. شبیه نماز باران را در صحرای عرفات می‌بینیم و در مشعرالحرام. خواندن نماز استسقاء مستحب است و جزو اعمال واجب محسوب نمی‌شود؛ لذا در مستحبات دست عمل‌کننده باز است و در حد توان و طاقت می‌تواند آن را انجام دهد و اگر همت سه روز روزه گرفتن را نداشته باشد، باز هم می‌تواند وارد صحرا شود.
دعای نوزدهم صحیفه سجادیه و طلب باران خواهی
حجت الاسلام سید جلال موسویان نیز درباره چگونگی خواندن نماز باران به باشگاه خبرنگاران جوان، توضیح داد: این نماز دو رکعت است و شبیه به نماز عید فطر و عید قربان است. در هر رکعت یک حمد و یک سوره (توحید یا هر سوره دیگری) خوانده می‌شود. رکعت اول، پنج تکبیر و رکعت دوم چهار تکبیر دارد. پس از هر تکبیر در هر رکعت، یک قنوت خوانده می‌شود و بهتر است در قنوت، دعایی خوانده شود که طلب باران در آن است.
وی در ادامه افزود: خواندن نماز باران زمان خاصی ندارد و در هر ساعت از شبانه روز می‌توان آن را انجام داد؛ همچنین دعای نوزدهم صحیفه سجادیه هم برای باران خواهی پس از خشکسالی خوانده می‌شود.
مستحبات نماز باران
۱- اینکه حمد و سوره آن را به صداى بلند قرائت کند و آن سوره هایى را که در نماز عید فطر و قربان مستحب بود انتخاب نماید.
۲- اینکه مردم سه روز روزه بگیرند و روز سوم براى نماز بیرون روند و آن روز دوشنبه باشد و اگر میسر نشد روز جمعه بخاطر شرافت و فضیلتش بیرون شوند.
۳- اینکه امام جماعت به اتفاق مردم به طرف صحرا حرکت کند و حرکتشان با وقار و سکینت و خشوع و با حالت درخواست باشد و براى نماز محلى پاک و نظیف را انتخاب کند و بهتر آن است که بیرون شدنشان با قیافه و هیئتى باشد که رحمت خدا را جلب کند مثل پا برهنه بودن و امثال آن.
۴- اینکه منبر را هم با خود بطرف صحرا ببرنند و مؤ ذن‌هاى شهر پیشاپیش امام جماعت حرکت کنند.
۵- اینکه آدابى را که بزرگان شیعه در این باب آورده اند رعایت کنند مثل اینکه پیرمردان و اطفال و معلولین و حیوانات را با خود ببرند اطفال را از مادران و اطفال حیوانات را از مادر‌ها جدا کنند تا صداى ضجه و گریه زیاد شود و بدین وسیله دریاى رحمت الهى بخروش آید و لازم است مسلمانان نگذارند کفار و مسیحیان و یهودیان که اهل ذمه اند و سایر کفار با آنان به صحرا بیایند.
بهتر آن است که نماز باران را در وقت نماز عید (یعنى از طلوع خورشید تا ظهر) انجام دهند؛ هرچند که بعید نیست وقت مخصوصى نداشته باشد.
نماز باران اذان و اقامه ندارد بلکه مؤذن به جاى اذان و اقامه سه مرتبه مى‌گوید: (الصلوة)
بعد از آن که امام جماعت از نماز خارج شد مستحب است عباى خود را پشت و روى کند یعنى طرف راست آن را به طرف چپ و طرف چپ را سمت راست خود بیندازد و بالاى منبر رود و روى بقبله نموده صد مرتبه با صداى بلند تکبیر بگوید سپس روى از قبله بطرف مردم سمت راست خود نموده با صداى بلند صد بار سبحان الله مى‌گوید و سپس به طرف مردمى که در سمت چپ قرار دارند بر گردانیده صد بار با صداى بلند لا اله الا الله مى‌گوید آن گاه رو به مردم مى کند و صد بار حمد خدا مى‌گوید که در گفتن آن نیز عیبى ندارد صداى خود را بلند کرده همچنانکه عیبى ندارد مردم نیز در گفتن این ذکر‌ها امام را متابعت نموده آنان نیز بگویند بلکه حتى مثل امام صدا را بگفتن اذکار بلند کنند واى بسا که بلند کردن صدا زودتر رحمت الهى را جلب نموده امید رسیدن به مقصود را بیشتر کند.
آن گاه امام دست‌ها را به دعا برمى‌دارد مردم نیز دعا مى کنند و در دعا کردن پافشارى مى کنند و سعى مى کنند در دعا تضرع و زارى کنند از خدا طلب عطف و رحمت کنند التماس کنند و عیبى ندارد که تنها امام دعا کند و مردم آمین بگویند، آن گاه امام شروع مى کند به ایراد خطبه و در خطبه مبالغه مى کند در تضرع و طلب عطف و رحمت و بهتر آن است که بعضى از خطبه هائى که از معصومین وارد شده را انتخاب کند نظیر خطبه اى که از مولایمان امیرالمؤ منین علیه السلام وارد شده و در اولش آمده: (الحمد لله سابغ النعم) تا آخر و بهتر آن است که دو بار خطبه بخواند همان طور که در نماز عید دو بار باید بخواند چیزى که هست خطبه دوم را به نیت رجاء ایراد کند نه بعنوان دستور.
همان طور که جائز است این نماز در هنگام خشکسالى از جهت نیامدن باران خوانده شود جائز است در هنگام خشک شدن چشمه‌ها و چاه‌ها نیز خوانده شود.
اگر اجابت این خواسته از ناحیه خداى تعالى به تاخیر افتاد مردم مى‌توانند این مراسم را آن قدر تکرار کنند تا رحمت الهى آنان را دریابد ان شاء‌الله تعالى و اگر در نیافت باز هم نباید زبان به اعتراض بگشایند و یا از رحمت الهى مایوس شوند، بلکه باید بدانند که قطعا مصالحى مهم‌تر در بین بوده که خداى تعالى بآن واقف است و مردم از آن خبرى ندارند این نیز جائز است که نماز را همه روزه تکرار کنند ولى روزه سه روزه را تکرار نکنند.
نظر آیت الله مکارم شیرازی در مورد کیفیت خواندن نماز باران
مرجع عالیقدر آیت الله مکارم شیرازی نیز در پاسخ به پرسشی در رابطه با چگونگی اقامه نماز باران اشاره کرده اند که نماز استسقاء كه براى آمدن باران مى خوانند، دو رکعت است که رکعت اول، پنج قنوت و رکعت دوم، چهار قنوت دارد و بهتر است که با جماعت خوانده شود. در قنوتها، هر دعایى مىتوان خواند، ولى بهتر است دعایى خوانده شود که در آن، از خداوند، طلب باران شده باشد و قبل از هر دعا،صلوات بر پیامبر و آلش فرستاده شود.مستحب است که حمد و سوره اش بلندخوانده شود.
