امروزه و برای کشوری چون هند به عنوان سومین اقتصاد بزرگ آسیا، توزیع عادلانه و سراسری انرژی برق به یک چالش بزرگ تبدیل شده است و با اینکه دولت در تلاش است تا در حد امکان بر این چالش غلبه کند، اما محدودیت منابع و جمعیت میلیاردی کمتر فرصت چنین کاری را به دولت مردان این کشور می دهد.
از جمله کشورهایی که در سال و دهه های گذشته تلاش فراوانی را به منظور تأمین سراسری انرژی برق برای اکثریت شهروندان جامعه انجام داده است، باید به هند اشاره کرد؛ تلاش هایی که به رغم دستاوردهای چشمگیر نظیر اتصال قریب به 600 هزار روستا به برق، با چالش هایی مثل توزیع ناعادلانه یارانه برق نیز رو به رو بوده است.
در سال 2018 نارندرا مودی- نخست وزیر هند با اعلام این خبر که همه 600 هزار روستای این کشور به شبکه برق متصل شده اند، همچنین از تلاش های دولت تحت امرش برای توزیع عادلانه یارانه برق در کشور هند و نیز ارائه امکان برق رایگان به اقشار نیازمند خبر داد.
این خبر در حالی در سال 2018 توسط رسانه های هندی منتشر شد که از آنسو و بر اساس آمار و ارقامی که بانک جهانی اعلام می کند، نزدیک به 200 میلیون نفر در کشور هند به برق دسترسی ندارند و زندگی خود را بدون داشتن این انرژی حیاتی سر می کنند.
اگر چه اتصال چیزی حدود 600 هزار روستا در هند به شبکه برق سراسری می تواند برای دولت هند یک دستاورد بزرگ باشد، اما همانطور که اشاره شد بالغ بر 200 میلیون نفر از جمعیت این کشور هنوز به انرژی برق دست رسی ندارند و از سوی دیگر نیز برخی منابع ادعای دولت مبنی بر برق رسانی به اکثر روستاهای کشور را به چالش می کشند و چنین ادعایی را صحیح نمی دانند.
به ویژه به این دلیل که بر اساس شاخص های اعلامی دولت هند، اگر 10 درصد خانوار یک روستا و نیز اماکن عمومی آن روستا مثل خانه بهداشت، ساختمان شوراها و... دارای برق باشند، آن روستا در آمار روستاهای برق دار قرار می گیرد، حال اینکه درصد زیادی از اهالی فاقد برق هستند.
صرف نظر از مسئله دامنه توزیع برق در کشور هند، یکی دیگر از چالش های بزرگ در کشور هند موضوع توزیع نابرابر یارانه انرژی برق میان شهروندان این کشور است.
علی رغم اینکه بخش قابل توجهی از برق در کشور هند با انرژی زغال سنگ تأمین می شود و این کشور در تأمین زغال سنگ مورد نیاز برای نیروگاه های برق خود با مشکلات جدی رو به رو است، بررسی ها نشان می دهد که بخش قابل توجهی از یارانه برق که دولت هند برای رفاه حال شهروندان در نظر گرفته است، توسط اقشار ثروتمند استفاده می شود.
پیشتر وب سایت « The Third Pole» در گزارشی مدعی شد که چیزی حدود یک چهارم کل برق مصرفی کشور هند در بخش خانگی مصرف می شود و از این میان نزدیک به 87 درصد یارانه برق به جای اقشار ضعیف جامعه به اقشار ثروتمند پرداخت می شود.
همچنین در این گزارش آمده است که بیش از نیمی از یارانه انرژی برقی که دولت برای شهروندان هندی در نظر گرفته است، توسط 4 دهک ثروتمند جامعه مصرف می شود.
به عنوان مثال و در سال 2005 میلادی دو دهک پایین جامعه هند تنها 10 درصد از یارانه انرژی برق بهره می بردند و این در حالی بود که دو دهک بالای جامعه چیزی حدود 37 درصد از یارانه برق را استفاده می کردند.
همچنین در سال 2010 میلادی اگرچه آمار به نسبت 5 سال قبل بهبود یافت، اما همچنان شرایط به سود اقشار ثروتمند در جریان بود. چرا که بر اساس آمار رسمی در سال 2010 میلادی نیز 14 درصد از یارانه انرژی برق هند توسط دو دهک پایین جامعه و 31 درصد یارانه نیز توسط اقشار ثروتمند مورد استفاده قرار می گرفت.
همانطور که اشاره شد این آمار و ارقام در حالی است که بالغ بر 200 میلیون نفر از شهروندان هندی اساساً به انرژی برق دست رسی ندارند و طبیعتاً هیچ امکانی برای استفاده از یارانه برق نیز ندارند!
وضعیتی که به آن اشاره شد اکنون کشور هند را با چالش های بزرگی به ویژه در حوزه تأمین انرژی برق به واسطه محدودیت ها در تأمین زغال سنگ و نیز آلودگی هوا رو به رو کرده است و همین مشکلات سبب شده تا دولت هند به صورت جدی در پی اصلاح روند توزیع یارانه های برق برآید و ضمن توزیع برق رایگان برای اقشار نیازمند و نیز افزایش دامنه توزیع برق همچنین سهم دولت در پرداخت هزینه برق اقشار پر درآمد را کاهش دهد.
