بین الملل تابناک: مذاکرات هستهای میان ایران و گروه ۴+۱ وارد روزهای پایانی و سرنوشت ساز خود شده است و در حالی که برخی منابع خبری، از شکست قریب الوقوع مذاکرات سخن میگویند، برخی دیگر معتقدند تلاشها برای احیای برجام ادامه دارد و شانس توافق بیشتر از عدم توافق است.
انریکه مورا، هماهنگکننده اروپایی مذاکرات رفع تحریمها در وین گفته برای پایان دادن به این گفتوگوها به اتخاذ تصمیمهای سیاسی طی روزهای آتی نیاز است.
انریکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات وین و نماینده اتحادیه اروپا در واکنش به خبر ادامه مذاکرات در سطح کارشناسی نوشت: صرفا جهت روشن شدن موضوع. دیگر نه مذاکرات در سطح کارشناسی و نه دیدارهای رسمی درکار نیست. وقت آن فرا رسیده که طی چند روز آینده تصمیمات سیاسی برای پایان دادن به مذاکرات وین گرفته شود. بقیه فقط سرو صداست.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه در گفتگوی تلفنی در خصوص مناسبات دو جانبه، روند مذاکرات وین ، تحولات اوکراین و برخی از تحولات بین المللی بحث تبادل نظر کردند.
دو طرف با اشاره به سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران اظهار داشتند که اکنون آژانس در مسیر درست همکاری فنی با ایران قرار دارد و توافق خوبی حاصل شده است.
امیرعبداللهیان اظهار داشت: ما با جدیت برای رسیدن به توافقی خوب و قوی در وین تلاش می کنیم. تاکنون پیشرفتهای خوبی به دست آمده اما با وجود پیشرفتهای حاصله، برخی از مسائل هنوز در وین حل و فصل نشده که نیازمند تصمیم سیاسی طرف غربی است.
وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر ضرورت رفع موثر تحریمها، اظهار داشت: رسیدن به توافق در وین می تواند زمینه همکاری های متنوع جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورها و از جمله شرکای خود را گسترش دهد.
امیرعبداللهیان با تاکید بر این که ما هم با جنگ و هم با اعمال تحریم مخالفیم، اعلام کرد: روشن است که همکاریهای جمهوری اسلامی ایران با هیچکشوری از جمله روسیه نباید متاثر از فضای تحریم باشد.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه نیز در این گفتگوی تلفنی بر ضرورت همکاری های ایران و روسیه در زمینه های مختلف، از جمله حیطه های مختلف روابط تجاری و اقتصادی تاکید کرد.
وی با اشاره به روند مذاکرات برگزار شده و حمایت روسیه از خواسته های منطقی ایران، دیدگاه های خود را در این خصوص تشریح کرد.
لاورف با انتقاد از تحریم های اعمالی علیه روسیه بر اهمیت همکاری های دو کشور در همه زمینه ها تاکید کرد.
دو طرف در این گفتگو درباره برخی دیگر از مسائل منطقه ای و بین المللی از جمله بحران اوکراین، روند آستانه برای حل موضوع سوریه و نشست آنتالیا در ترکیه به تبادل نظر پرداختند.
علی باقری مذاکرهکننده ارشد ايران در چارچوب رایزنیهای معمول در جریان مذاکرات، امشب سفر کوتاهی به تهران خواهد داشت.
جلسات کارشناسی و رایزنیهای غیررسمی در وین همچنان ادامه خواهد داشت.
لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران در حاشیه مراسم سی امین سالگرد روابط ایران و جمهوری آذربایجان درباره اظهارات منتشر شده از سوی سرگئی لاوروف وزیر خارجه این کشور که گفته بود، «روسیه از واشنگتن خواسته است تا قبل از به نتیجه رسیدن مذاکرات وین بر سر احیای برجام تضمین کند که تحریمهای اخیر علیه مسکو به همکاری این کشور با ایران ارتباطی پیدا نمیکند.» در پاسخ به تسنیم گفت: سو تفاهم شده است.
وی تاکید کرد: از مردم ایران می خواهیم که به اظهارات رادیوهای بیگانه مانند رادیو دیروز(فردا) گوش ندهند.
وی با اشاره به اینکه دولت این کشور در این باره به تهران پاسخ خواهد داد نیز اظهار داشت: توضیحات لازم را از طریق منابع دیپلماتیک به طرف ایرانی خواهیم داد. ما رسماً به دوستان ایرانی در این خصوص توضیح خواهیم داد.
لاوروف، وزیر خارجه روسیه همچنین گفته بود که «از سوی روسیه مشکلاتی وجود دارد. ما از همکاران آمریکایی خود ضمانتهای کتبی خواستهایم تا تحریمها، بر حق ما برای تجارت کامل و آزاد اقتصادی، سرمایهگذاری و همکاریهای فنی-نظامی با ایران تاثیر نگذارد.»
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در نخستین روز برگزاری دور جدید نشست شورای حکام گفت که این سازمان مشتاقانه آماده پیگیری توافق صورت گرفته با سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص حل و فصل مسائل باقیمانده مورد اختلاف است.
رافائل گروسی اظهار داشت: بیانیه مشترک توافق شده با ایران در روز شنبه مجموعه ای از گام هایی را که باید طی چند ماه آینده انجام شود مشخص می کند.
وی افزود: آژانس مشتاقانه منتظر است تا ۲۰ مارس توضیحات کتبی از جمله اسناد پشتیبان مرتبط را در مورد سوالات مطرح شده توسط آژانس در مورد موضوعات مربوط به سه مکان خاص را دریافت کند. گروسی ادامه داد: کارهای زیادی پیش روی ماست. ما آماده ایم.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی شنبه گذشته به تهران سفر کرد تا با رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر امور خارجه کشورمان دیدار کند. در نتیجه رایزنیهای فشرده صورت گرفته، سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بیانیه مشترکی را در خصوص سرعت بخشیدن و تقویت همکاریها و گفت وگوهای بین خود برای حل و فصل موضوعات صادر کردند.
در این بیانیه آمده است:
۱- سازمان حداکثر تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۰( ۲۰مارس ۲۰۲۲ ) توضیحات کتبی مرتبط با آن دسته از سوالات مطرح شده توسط آژانس در خصوص موضوعات مربوط به سه مکان که ایران به آنها نپرداخته است را به همراه اسناد پشتیبان مربوطه به آژانس ارائه خواهد کرد.
۲- ظرف دو هفته پس از دریافت توضیحات کتبیِ سازمان و اسناد پشتیبان مرتبط با آن، آژانس این اطلاعات را مرور کرده و هر سووالی در مورد این اطلاعات دریافت شده را به سازمان ارائه میکند.
۳- ظرف یک هفته پس از ارائه اطلاعات به سازمان توسط آژانس در خصوص هر سووال دیگر در مورد این اطلاعات، آژانس و سازمان برای بررسی سوالات در تهران تشکیل جلسه خواهند داد. برای هر مکان جلسات جداگانه ای برگزار خواهد شد.
۴- مدیر کل در نظر دارد با انجام فعالیتهای مندرج در بندهای ۱ تا ۳ بالا و به دنبال ارزیابی مربوطه توسط آژانس، نتیجهگیری خود را پیش از برگزاری شورای حکام در خرداد ۱۴۰۱(ژوئن ۲۰۲۲ )گزارش کند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صبح امروز (دوشنبه) ۱۶ اسفند ماه ۱۴۰۰ در نشست هم اندیشی با جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی حضور یافت.
وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست آخرین تحولات مرتبط با حوزه سیاست خارجی خصوصا در زمینه گفتوگوهای وین و همچنین تحولات اوکراین را تشریح کرد.
امیرعبداللهیان همچنین در خصوص نقطه نظرات نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این زمینهها به تبادل نظر پرداخت.
وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست هم اندیشی که در محل کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی برگزار شد، در تشریح تحولات مرتبط با گفتوگوهای وین، با تأکید بر استقبال جمهوری اسلامی ایران از نهایی کردن یک توافق خوب و قوی، عزم کشورمان در زمینه رعایت خطوط قرمز تعیین شده و خصوصا تضمین های موثر اقتصادی و حداکثرسازی منافع جمهوری اسلامی ایران را مورد تأکید قرار داد.
امیرعبداللهیان افزود: ضمن ایستادگی در حفظ و رعایت خطوط قرمز، اجازه نخواهیم داد هیچ عامل خارجی منافع ملی کشور را در مذاکرات وین برای لغو تحریمها، تحت تاثیر قرار دهد.
رایزنی اولیانوف و گروسی در وین
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین در پیامی که در صفحه توییتری خود منتشر کرد، از دیدار و رایزنی با «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پایتخت اتریش خبر داد.
در این پیام نوشت: «امروز صبح (دوشنبه) با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیدار کردم. ما درباره موضوع ایمنی و امنیت هستهای در اوکراین و همچنین سفر موفقیتآمیز روز شنبه وی به ایران گفتوگو کردیم».
اولیانوف همچنین روز گذشته، در پیامی توییتری، سفر اخیر گروسی به ایران را موفقیت آمیز توصیف کرده بود و گفته بود: «سفر دیروز رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران بسیار موفق بود. دو طرف در مورد گامهای مشخص با هدف حل و فصل مسائل پادمانی باقیمانده در یک دوره زمانی معقول به توافق رسیدند. دستاورد بزرگ!»
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از بازگشت از تهران گفت که نظارت بر سایتهای هستهای ایران ادامه خواهد یافت و افزود مذاکرات خوبی در تهران داشته و منتظر بازگشت کامل ایران به توافق هستهای است.
خطیب زاده: منتظریم توضیحات لاوروف را از مجاری دیپلماتیک بشنویم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره توافق ایران و آژانس بینالمللی انرژی و سفر اخیر گروسی به تهران و تاثیر آن بر مذاکرات وین گفت: سفر گروسی در چارچوب توافقاتی بود که در حوزه فنی بین ایران و آژانس طی چند ماه گذشته انجام شده بود. در سفر گروسی به تهران که مقدمه آن گفتوگوهایی در وین بین هیأت مذاکراتی ایران و هیأت اعزامی سازمان انرژی اتمی صورت گرفته بود، همکاریهای جامع فنی بین ایران و آژانس توافق شد که یک توافق چند مرحلهای خواهیم داشت. سؤالاتی از سوی آژانس درباره برخی اماکن در ایران مطرح شده بود که ایران پاسخ داده بود ولی لازم بود که در یک بستر زمانی تعیین و توافق شده با یک چشم انداز روش بدانیم در چه زمانی اینها بسته خواهند شد و توافقی که صورت گرفت در همین راستا بود.
وی توضیح داد: بر این اساس، طی یکی دو ماه آینده همه سؤالات با همکاری فنی بین ایران و آژانس و تفوق رویکرد فنی و فاصله گیری از هرگونه رویکرد سیاسی و یا فشارپذیری آژانس پاسخ داده خواهد شد.
خطیبزاده با بیان اینکه رابطه مستقیمی بین بسته شدن این سؤالات و توافق در وین است، یادآور شد: ضمن اینکه مسیر فنی این توافق حفظ میشود اما روشن است که این توافق باید به صورت همزمان و جزیی از آن توافق لحاظ شود.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات لاوروف مبنی بر این که تحریمهای غرب علیه روسیه نباید بر مراودات تجاری روسیه و ایران تاثیر بگذارد و از واشنگتن تقاضای تضمین را کرده و این برداشت وجود دارد که روسیه به دنبال گروگان گرفتن مذاکرات وین به نفع خودش است نیز گفت: اظهارات لاوروف را در رسانهها دیدیم و شنیدیم، منتظر هستیم از مجاری دیپلماتیک جزییات آن را بشنویم.
وی خاطرنشان کرد: گفتوگوها در وین در مسیر خودش در حال پیگیری است. همکاریهای صلح آمیز هستهای ایران نباید محدود و یا تحت تاثیر هیچگونه تحریمی قرار بگیرد از جمله همکاریهای صلح آمیز ایران با روسیه و چین و یا کشورهای دیگر. در همین بستر این اظهارات را میفهیم.
خطیبزاده با بیان اینکه رویکرد روسیه تا امروز برای رسیدن به توافق دسته جمعی در وین سازنده بوده است، اظهار داشت: ما در همین چارچوب این را متوجه میشویم و منتظریم در وین جزییات بیشتری را اگر دارند به ما بدهند.
وی یادآور شد: مردم بزرگ ایران میدانند مذاکره کنندگانشان در وین و دولت جمهوری اسلامی ایران در راستای حداکثرسازی منافع ملت قدم برداشته و در همین راستا نیز کارش را جلو خواهد برد.
خطیبزاده در پاسخ به سؤالی مبنی بر رابطه مستقیم بین توافق ایران و آژانس و مذاکرات وین و بازه زمانی خرداد ماه برای توافق ایران و آژانس و اینکه آیا قرار است توافق احتمالی در وین تا خرداد متوقف شود یا چند مرحلهای خواهد بود؟ بیان کرد: توافقی که در وین انجام میشود، توافقی است که مسیر بازگشت آمریکا را در ازای پایبندی کامل و انجام تعهدات آمریکا در ذیل برجام تعریف میکند و این مسیر یک شبه برای آمریکا نخواهد بود و چند ماهی طول خواهد کشید و بستر زمانی در وین برای آن تعریف شده است. آنچه در تهران بین ایران و آژانس از لحاظ فنی تعریف شده با آن نگاه تعریف شده که همکاری جامع فنی صورت بگیرد و روزهایی که در توافق دیده شده، با هم همخوانی داشته باشد.
این دیپلمات ارشد ایرانی یادآور شد: آنچه بین ایران و آژانس توافق شده یک حداکثر زمانی دارد و اگر آژانس آماده باشد که در ازای پاسخهای ایران زودتر سؤالات باقیمانده را حل و فصل کند قطعا مانعی نخواهد داشت.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره درخواست روسیه و چین برای دریافت تضمینها از آمریکا در مذاکرات وین و اینکه آیا ایران این را از قبل میدانست یا شگفت زده شد؟ بیان کرد: ما در میانه مذاکرات سخت و همه جانبه قرار داریم. این مذاکرات بین ایران و ۱+۴ از یک سو و آمریکا و ۱+۴ و ایران از سوی دیگر است. البته با ۱+۴ به یک نحو و با آمریکا به صورت غیرمستقیم این تعاملات انجام میشود. ما در روزهای مختلف برخوردهای مختلفی را از سوی کنشگران مختلف دیدیم.
خطیبزاده عنوان کرد: به عنوان مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی ایران از مواضع کشورها چه کشورهایی که قبلا برخی مواضعی را اعلام کردند و چه اینکه این روزها میشنویم، هیچ وقت نه شگفت زده میشویم و نه اظهار تعجب میکنیم.
وی ادامه داد: در میانه مذاکرات، باید هم به اظهارات هم به اقدامات و هم به مواضع اعلامی و هم به مسیر اعمالی کشورها همزمان نگاه کرد. مسیر وین یک مسیر کاملا روشن است. دستورکار آن رفع تحریمهای غیرمرتبط با برجام و رفع تحریمهایی است که به صورت یکجانبه بر ضد ملت ایران اعمال شده است. در طی چند ماه گذشته و ۱۱ ماه گذشته حداکثر تلاش را کردهایم این پرونده از پروندههای دیگر بینالمللی با فاصله معناداری حرکت کند. ما با برخی اعضای ۱+۴ پروندههای جدی در بسیاری یا در برخی از موضوعات داشتیم. ما حتی در حوزهای دوجانبه نیز سعی کردیم که این پرونده خاص مذاکرات برجام را به عنوان پرونده خاص نگاه کنیم و فکر میکنم در همین چارچوب و بستر اجازه دهیم مذاکرات وین حرکت کند. هر اظهارنظر یا هر موضع مذاکراتی باید در وین بیاید و به معنای مذاکراتی در وین تبدیل شود.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اختلافات باقیمانده روی میز مذاکرات وین و طرح ضرب الأجها اظهار داشت: نقاط اختلافی باقیمانده از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر است. اگر موضوع جدیدی را کسی اضافه نکند. همه آنها نیز منتظر پاسخ آمریکاست. اگر آمریکا رویکرد منطقی داشته باشد و دغدغه ۱+۴ و ایران را در نظر بگیرد و به این درخواستها پاسخ مناسبی از سوی آمریکا داده شود در کمترین زمان توافق در دسترس است.
وی درباره زمان اظهار داشت: چندین بار طی ۱۱ ماه گذشته چندین بار از این زمانها از سوی طرف های مقابل شنیدید و چندین بار صادقانه گفتهایم و شما این صحبت را آزمودهاید که ما هیچ زمانی را به عنوان ضرب الأجل نه میپذیریم و نه به آن نگاه میکنیم. ضمن اینکه توافق در دسترس است ملاک برای ما توافق خوب است، توافقی که حداقل منافع ملت در آن لحاظ شود، اگر امروز لحاظ شود، همین امروز آمادگی داریم در وین توافق را انجام دهیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سؤال که آیا چین مطالبه جدیدی از سوی آمریکا و یا طرف دیگری روی میز گذاشته است؟ اظهار داشت: آنچه در پشت درهای بسته در وین رخ میدهد را اجازه میخواهم که در اینجا بیان نکنم. موضع چین یکی از سازندهترین مواضعی بوده که از روز اول تا به امروز داشتیم و موضع حمایتی از گفتوگوهای وین و موضع حمایتی از مواضع و درخواستهای مشروع ایران بوده است و فکر میکنیم در همین بستر تا روز آخر با چین جلو خواهیم رفت و اطمینان کامل داریم و از رفتار چین هم همه کنشگران بینالمللی این را برداشت کردهاند.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره مذاکره مستقیم با آمریکا و پیشنهادات آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران نیز اظهار داشت: موضع ایران تا به امروز یک موضع تداوم دار بوده است و انقطاعی در آن نبوده است. چه زمانی که ترامپ درخواست ملاقات و گرفتن عکس در دولت قبل داشت و چه امروز که دولت جدید است. موضع حاکمیت این است که ما براساس رفتار آمریکا تصمیم میگیریم نه براساس پیامهای غیرشفاف و یا اینکه بدانیم در نتیجه چه اتفاقی خواهد افتاد.
وی ادامه داد: برجام روشن کرده اعضایش کدام کشورها هستند. آمریکا از آن خارج شده و خواستار بازگشت به برجام است و تعهداتی که باید بپذیرد برای ما و ۱+۴ روشن است. از روز اول گفتیم آنچه آمریکا به عنوان درخواست ملاقات مستقیم با ما دارد تنها و زمانی معنا پیدا میکند که ما دلیل آن ملاقات و دیدار را بدانیم. تا به امروز که با شما صحبت میکنیم، هیچ تغییری در رفتار آمریکا در میدان ندیدیم، همان تحریمهای فشار حداکثری که فشار غیرقانونی بر مردم ایران بوده ادامه داشته و چشم انداز هر حرکت و ابتکاری براساس منافع قطعی ملت ایران تصمیم گرفته میشود.