به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، وقتی در کوچه و بازار با مردم صحبت میکنیم، اولین مسئلهی آنها وضعیت سخت اقتصادی است، به ویژه آن عدهای که مستأجرند و غم رسیدن موعدِ اجارهبها، آنها را آزردهخاطر میکند. حقیقت هم آن است که قیمت اجناس روز به روز گرانتر میشود و بار تورم بر شانه قشر کمدرآمد سنگینی میکند. بنابراین عدم تناسب درآمد حقوق با تورم موجود در بازار چالش همیشگی جامعه ما بوده است.
اما فارغ از اینکه دولتها چه مقدار به وظایف خود در امور اقتصادی و معیشتی عمل کردهاند و یا حتی چه وظایفی در اصلاح وضعیت موجود بر عهده دارند، باید ببینیم ما انسانها در قبال یکدیگر چگونه رفتار میکنیم. باید از خود بپرسیم در این وضعیت ناهنجار معیشتی، چه سهمی را برای کاهش فشار اقتصادی اطرافیانمان به خود اختصاص دادیم. این، همان مسئلهای است که در مباحث اخلاقی با عنوان مواسات و همیاری شناخته میشود. در واقع همیاری دقیقاً در شرایط سخت معیشتی اتفاق میافتد، یعنی آن زمان که دولتها یا به وظایف بایستهی خویش در ارتقای سطح معیشتی جامعه عمل نکردهاند و یا وعدههایی دادهاند که تحقق نیافته و نیازمند گذر زمان است؛ در هر صورت، این مردم هستند که تحت فشار معیشتی قرار میگیرند.
البته در این دو سه سال اخیر و با شروع همهگیری کرونا، شاهد به میدان آمدن آحاد ملت برای دستگیری از نیازمندان بودیم؛ طرحی که با عنوان نهضت مواسات شکل گرفت و آوردههای خوبی برای نیازمندان داشت. اما شاید بتوان گفت از مهمترین جلوههای همیاری و مواسات در موقعیت فعلی، سهلگیری صاحبخانهها و مالکان نسبت به مستأجران است. همان طور که اشاره شد، تناسبی بین در آمد افراد با تورم بازار وجود ندارد و مستأجران یا مجبور به تحویل خانه و ساکن شدن در منزلی محقرتر، کوچکتر و یا دورتر از محل کارشان هستند و یا مجبورند شغل دوم یا سومی را انتخاب کنند و از رسیدگی به امور خانواده باز بمانند؛ در چنین شرایطی ضروری است صاحبان ملک نسبت به مستأجران سهلگیری کنند و بدانند طبق آموزههای دینیمان، خداوند به عمر و روزی آنها برکت میدهد. سوای از این، قاعده وجدانی ایجاب میکند که افراد در سختیها به داد هم برسند.
متأسفانه به دنبال غلبه نگاه مادی بر جامعه مدرنِ امروز، محاسبات برخی افراد نیز مادی شده است و کاری با ثواب اعمال یا عقوبت اعمال ندارند؛ به عنوان نمونه، امیر مؤمنان علیهالسلام یکی از عوامل برکت را مواسات با مؤمنین معرفی کرده، فرمود «یا کُمَیلُ البَرَکَةُ فی مالِ مَن آتَى الزَّکاةَ و واسَى المُؤمِنینَ و وَصَلَ الأَقرَبینَ»؛ یعنی اى کمیل؛ برکت، در مالِ کسى است که زکات بدهد و نسبت به مؤمنان مواسات کند و به خویشان رسیدگى کند. همچنین رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود «مُواساةُ الأَخِ فِی اللّه ِ عز و جل یَزیدُ فِی الرِّزقِ»؛ یعنیمواسات نسبت به برادر دینى، روزى را مىافزاید.» در دعای صلوات شعبانیه هم از خداوند درخواست میکنیم که خدایا به من توفیق عطا کن که نسبت به افراد کمبضاعت غمخواری و یاریکننده باشم؛ ارْزُقْنِی مُوَاسَاةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ». با توجه به این احادیث در مییابیم که مواسات و همیاری و همدلی دو اثر عمده در زندگی افراد دارد: برکت در رزق و افزایش رزق. نکته دیگر اینکه آیات و احادیث متعددی در مذمت بخلورزی وجود دارد و حتی عقوبتهایی را برای بخیلان معرفی کردهاند که در مطالب بعدی به آنها اشاره میشود.