بین الملل تابناک: پس از ماهها وقفه، مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای برجام که از فروردین ۱۴۰۰ آغاز و در اسفند همان سال متوقف شد، از فردا پنجشنبه سیزدهم مرداد ۱۴۰۱ از سر گرفته میشود؛ مذاکراتی که چشم انداز مشخصی درباره آن وجود ندارد و طرفین مذاکره کننده روایات مختلفی درباره آن ارائه میدهند.
، آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه در گزارشی به اعضای خود اعلام کرده ایران فرایند نصب سه آبشار از سانتریفیوژهای IR-6 در کارخانه غنیسازی سوخت نطنز را به اتمام رسانده است.
در این گزارش محرمانه که «رویترز» مدعی شده به رویت این خبرگزاری رسیده آژانس همچنین گفته که ایران اطلاع داده که قصد دارد شش آبشار از سانتریفیوژهای نسل دوم را در یک واحد عملیاتی جدید در کارخانه غنیسازی سوخت نطنز نصب کند.
ادعای رویترز درباره گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی دو روز بعد از آن مطرح شده که «بهروز کمالوندی»، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت که دستور راهاندازی و تزریق گاز به صدها ماشین سانتریفیوژ از جمله ماشینهای پیشرفته در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی صادر شده و این موضوع قبلا به اطلاع آژانس رسیده است.
روزنامه وال استریت زورنال آمریکا چهارشنبه شب در خصوص از سرگیری مذاکرات هستهای در وین نوشت که ایران همچنان خواستار تضمین قوی تر است تا ایالاتمتحده بار دیگر از توافق خارج نشود.
این رسانه آمریکایی به نقل از یک مقام بلندپایه غربی اعلام کرد: مذاکرات وین فرصتی است که بر روی نقاط نهایی احیای توافق هستهای توافق شود.
این مقام غربی که به نام وی اشارهای نشده است، در این باره گفت: باید تا پایان هفته جاری توافق حاصل شود.
براساس گزارش این مقام غربی، در صورتی که توافق حاصل شود، وزیران امورخارجه کشورهای عضو راهی وین خواهند شد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته پیشنهاد جدید اتحادیه اروپا در خصوص توافق برای بازگشت به برجام مبتنی بر متنی است که در ماه مارس در مذاکرات وین حاصل شده است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «ما از تلاشهای [جوزپ] بورل (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) برای به خاتمه رساندن موفقیتآمیز مذاکرات قدردانی میکنیم.»
وی اضافه کرد: «پیشنهاد جدید او بر اساس متن ماه مارس است. برای حصول توافق، ایران باید مطالباتی که بر برجام فرعی هستند را کنار بگذارد.»
ند پرایس درباره دور جدید مذاکرات رفع تحریمها که قرار است برگزار شود هم گفت: «بورل ما را دعوت کرد در هفته جاری به وین بیاییم تا ببینیم امکانی برای اتمام مذاکرات وجود دارد یا خیر.»
وی اضافه کرد: «ایران باید مطالبات فرعی بر برجام را کنار بگذارد. امیدوارم این اتفاق رخ بدهد، اگرچه در مرحله کنونی انتظارات کنونی ما کماکان پایین است.»
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در توئیتی نوشت: توپ در زمین آمریکایی هاست تا از خود پختگی نشان داده و مسئولانه عمل کنند.
علی باقری چهارشنبه شب در این توئیت تصریح کرد: «برای پیشبرد مذاکرات عازم وین هستیم. مسئولیت بر عهده آنهایی است که توافق را نقض کرده و در فاصله گرفتن از میراث منحوس گذشته ناکام ماندهاند.»
معاون سیاسی وزارت امور خارجه افزود: «آمریکا باید قدردان فرصتی باشد که با سخاوتمندی اعضای برجام فراهم شده است؛ توپ در زمین آنهاست تا از خود پختگی نشان داده و مسئولانه عمل نماید.»
تارنمای پولیتیکوی اروپا به نقل از منابع آگاه خود در آستانه دور جدید مذاکرات وین که پس از پنج ماه وقفه از روز پنجشنبه در وین اتریش از سر گرفته می شود، درباره شرایط و موضوعات باقیمانده و نیز وضعیت دولت بایدن گزارش داد.
تارنمای پولیتیکوی اروپا به نقل از سه منبع آگاه در این باره نوشت که اتحادیه اروپا آخرین تلاش را برای نجات توافق هسته ای ایران انجام می دهد و همه مذاکره کنندگان را برای از سرگیری غیرمنتظره و ناگهانی مذاکرات در روز پنجشنبه فرا خوانده است.
در این گزارش آمده است که هدف این مذاکرات مانند گذشته احیای برجام است که در سال ۲۰۱۵ به امضا رسید. مذاکره کنندگان درحال سفر به وین هستند تا برای دستیای به توافق یک بار دیگر تلاش کنند.
دیپلمات هایی از آمریکا، ایران، چین، روسیه، آلمان، انگلیس و فرانسه در این مذاکرات حضور خواهند داشت. همچنین به دلیل عدم مذاکره مستقیم ایران با آمریکا، اتحادیه اروپا به عنوان میانجی در این مذاکرات حضور خواهد داشت.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که هنوز مشخص نیست مقامات حاضر در این مذاکرات در چه سطحی قرار دارند و مذاکرات تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. مانند ماههای گذشته، جلسات عمدتا در هتل مجلل کوبورگ واقع در منطقه تاریخی وین برگزار می شود. نصب مجدد چادر رسانه ها در خارج از هتل نیز از امروز آغاز می شود.
در این گزارش ادعا شده است که منابع آگاه از مذاکرات اعلام کردند که نباید انتظار زیادی داشت و هشدار دادند که هنوز برای نتیجه گیری در مورد موفق بودن مذاکرات زود است. هنوز تعدادی از اختلافات وجود دارد که باید حل و فصل شوند و مشخص نیست که آیا ایران موضع خود را پس از دور قبلی مذاکرات در ماه مارس تغییر داده است یا خیر.
در این گزارش آمده است که یکی از موضوعات حل نشده مربوط به وجود ذرات اورانیوم در سایتهای مختلف در ایران است. همچنین هنوز سوالاتی در مورد دامنه رفع تحریمها و همچنین درخواستهای ایران برای تضمین آمریکا در خصوص عدم خروج از توافق در دولت جدید این کشور وجود دارد.
این رسانه اضافه کرد: در هفتههای اخیر، نگرانیهای فزایندهای در میان دیپلماتهای غربی وجود داشته است که انتخابات میاندورهای آتی آمریکا قدرت بیشتری را به جمهوریخواهان ضد برجام خواهد داد. در نتیجه، فرصت سیاسی برای دستیابی به یک توافق ممکن است بسته شود.
در همین حال، ایران نیز به توسعه برنامه هستهای خود ادامه داده است. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران دوشنبه اعلام کرد که ایران در حال فعال سازی «صدها» سانتریفیوژ جدید و پیشرفته است که قبلاً در سایت زیرزمینی هستهای ایران در نطنز نصب شده بودند.
تارنمای آکسیوس روز چهارشنبه به وقت محلی به نقل از یک مقام آمریکایی که نامش را بیان نکرده است، اعلام کرد: آمریکا و ایران روز پنجشنبه در وین مذاکرات غیرمستقیم درباره احیای برجام را از سر خواهند گرفت.
این مقام آمریکایی در آستانه از سرگیری دور جدید مذاکرت وین ادعا کرد: ما با انتظارات کم به وین برمی گردیم، اما تلاش می کنیم حسن نیت داشته باشیم.
آکسیوس مدعی شد که مقامات آمریکایی نگران هستند که به دلیل اقدامات ایران برای پیشبرد برنامه هسته ای خود و محدود کردن فعالیت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، توافق هسته ای در آستانه از دست دادن تاثیر خود است.
روز چهارشنبه ۱۲ آذر ماه ۱۳۹۹ طرح دوفوریتی «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» در مجلس شورای اسلامی اصلاح و توسط شورای نگهبان تایید شد و همان روز رئیس مجلس در نامهای به رئیس جمهور قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها را جهت اجرا ابلاغ کرد و آیین نامه اجرایی این قانون نیز سوم دی ماه به تصویب هیأت وزیران رسید. اسحاق جهانگیری معاون وقت رئیس جمهور نیز آیین نامه اجرایی قانون مزبور را برای اجرا به دستگاههای مربوطه ابلاغ کرد.
در ماده ۳ این قانون آمده است: برای تحقق هدف مندرج در ماده ۲۹، سازمان انرژی اتمی ایران مکلف است حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از تصویب این قانون عملیات نصب، تزریق گاز، غنیسازی و ذخیرهسازی مواد را تا درجه غنای مورد نیاز، با حداقل یک هزار دستگاه ماشینهای نسل دوم پیشرفته (IR2m) آغاز کند و همچنین در همین بازه زمانی، عملیات غنیسازی و تحقیق و توسعه با ماشینهای نسل ششم (IR6) را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز کرده و آن را ظرف مدت یکسال پس از تصویب این قانون به یک هزار دستگاه ماشین توسعه بدهد.
در همین خصوص بود که دوشنبه شب دهم مرداد ماه بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتوگویی تلویزیونی گفت: امروز عصر دستور راهاندازی صدها ماشین سانتریفیوژ به همکاران ما داده شد و از انواع ماشینهای سانتریفیوژ از جمله IR1 و ماشینهای پیشرفته از جمله ماشین IR6.
وی این کار را در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران و همچنین در راستای رسیدن به حداقل میزان غنی سازی ۱۹۰ هزار سو که کف نیاز کشور است، عنوان کرد و با بیان اینکه به آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در این زمینه اطلاع رسانی شده است، افزود: ما این ماشینها را نصب کرده بودیم که از جمله آنها ۵۰۰ ماشین IR6 است که شروع عملیات بهره برداری پروسه ۱۰ الی ۱۵ روزه است که امروز به اینها گاز تزریق میشود و قبلا هم به آژانس اطلاع رسانی شده است و این گام در راستای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو صورت میگیرد. در گذشته هم اقدامات متعددی صورت گرفته به خصوص در ارتباط با رسیدن به یک هزار ماشین IR6 که با این اقدام کاری که مجلس از ما خواسته بود برای راهاندازی یک هزار ماشین IR6 و تزریق و بهره برداری از آن را به مرحله پایانی میرسانیم. ماشینهای دیگر هم در دست اقدام است.
کمالوندی همچنین در گفتوگویی با رادیو گفتوگو توضیح داد: در ارتباط با اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران، وظایفی بر عهده سازمان انرژی اتمی گذاشته شده است. از هزار سانتریفیوژ IR6 که باید گازدهی و بهره برداری میکردیم، تعداد ۵۰۰ سانتریفیوژ را قبلا گازدهی کرده بودیم و ۵۰۰ عدد دیگر نصب شده بودند، اما شروع به عملیات آن صورت نگرفته بود که از روز سهشنبه آن را آغاز کردیم و حدود یک هفته زمان میبرد تا نخستین محصول را از آنها دریافت کنیم.
کمالوندی با اشاره به حرکت به سمت ۱۹۰ هزار سو گفت: این مقدار، کف نیاز کشور است و زمانی هم که برجام صورت گرفت، برنامهای به شورای عالی امنیت ملی مصوب و به آژانس هم ارسال که بر مبنای آن ۲۵۲ هزار سو در سال پانزدهم اجرای توافق دیده شده است.
در همین رابطه، انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است که برای مذاکره درباره پیش نویس توافقی که جوزپ بورل اخیرا از آن خبر داده بود راهی وین است.
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان هم اعلام کرده است که علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه عازم پایتخت اتریش است.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره گفت، در این دور از گفتوگوها به روال قبل با هماهنگ کنندگی اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد.
وی با تأکید دوباره بر عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران بر دستیابی به یک توافق پایدار که ضامن حقوق و پاسدار منافع ملت ایران باشد، ابراز امیدواری کرد طرفهای مقابل نیز با تصمیمات لازم و تمرکز جدی بر حل مسائل باقیمانده، شرایط را برای پیشبرد موثر گفتوگوها فراهم نمایند.
انداختن توپ به زمین ایران توسط رابرت مالی
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در آستانه دور جدید مذاکرات رفع تحریم ها در وین با تکرار ادعای آماده بودن واشنگتن برای رسیدن به توافق، در صدد فضاسازی برای فشار بر ایران در این دور از مذاکرات برآمده است.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، روز چهارشنبه به وقت محلی، قبل از عزیمت به وین در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: در حال آمادگی برای سفر به وین بر اساس متن جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستم.
مذاکره کننده آمریکا ادعا کرد انتظارات ما محدود است؛ اما آمریکا از تلاش های اتحادیه اروپا استقبال می کند و آماده است با حسن نیت جهت رسیدن به توافق تلاش کند.
رابرت مالی در تداوم فرافکنی های آمریکا ادامه داد: به زودی مشخص خواهد شد که ایران به صورت مشابه آماده رسیدن به توافق است یا خیر.
اولیانف: آماده نهایی کردن توافق هستیم
اولیانوف در پیامی در توئیتر نوشت: گویا مذاکرات وین برای ازسرگیری اجرای برنامه جامع اقدام مشترک برجام، به زودی و دوباره آغاز شود.
وی در این پیام در شبکه اجتماعی توئیتر افزود: هیات های نمایندگی کشورهای مذاکره کننده قصد دارند پس از وقفه پنج ماهه به وین بازگردند.
به نوشته اولیانوف؛ نمایندگان روسیه آماده مذاکرات سازنده به منظور نهایی کردن توافقنامه ازسرگیری پایبندی همه طرف ها به برجام هستند.
نماینده روسیه به شبکه اسپوتنیک هم گفت که احتمال دارد نشست کمیسیون مشترک برجام چهارم اوت (۱۳ مرداد) در وین برگزار و روند مذاکرات هسته ای از سر گرفته شود.