بین الملل تابناک: پس از پنج ماه وقفه، مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای برجام ـ که از فروردین ۱۴۰۰ آغاز و در اسفند همان سال متوقف شد ـ از روز پنجشنبه سیزدهم مرداد ۱۴۰۱ از سر گرفته میشود؛ مذاکراتی که چشم انداز مشخصی درباره آن وجود ندارد و طرفین مذاکره کننده، روایات مختلفی درباره آن ارائه میدهند. امروز یکشنبه در چهارمین روز از دور جدید مذاکرات طرفین به رایزنی با یکدیگر پرداختند.
«انریکه مورا»، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا با بیان اینکه مذاکرات رفع تحریمها در وین پیشرفت داشته گفت که به زودی این گفتوگوها خاتمه خواهند یافت.
انریکه مورا گفت که او «کاملاً» درباره پیشرفت مذاکرات خوشبین است. وی اضافه کرد: «داریم پیش میرویم و من انتظار دارم مذاکرات را به زودی ببندیم.»
رییس تیم مذاکره کننده روسیه گفت: عدم حضور مذاکره کنندگان ارشد اروپایی برایم عجیب بود، چون که مذاکرات ادامه دارد و حضور آنها می توانست مفید باشد.
میخائیل اولیانوف در جمع خبرنگاران گفت: پنج ثانیه تا خط پایان فاصله داریم.
رییس تیم مذاکره کننده روسیه در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص عدم حضور مذاکره کنندگان ارشد اروپایی در مذاکرات جاری وین گفت: آنها حق دارند. اما حضور آنها میتوانست مفید باشد.
اولیانوف افزود: آن مسائل به ویژه برای طرفهای ایرانی و آمریکایی مسائل حساسی هستند اما ظاهرا پیشرفتهایی صورت گرفته و من شاهد رویکرد جدی از سوی دو طرف بودم.
وی تاکید کرد: ایرانیها درصدد یافتن راهحل هستند.
اولیانوف درخصوص حل موضوعات پادمانی بین ایران و آژانس افزود: موضوعات باقیمانده باید هر چه زودتر حل شود و ما از موضع ایران در این خصوص حمایت می کنیم.
وی خاطرنشان کرد: هدف مذاکرات این است که برجام به طور کامل آنچه را در سال ۲۰۱۵ به دست آوردیم احیا کنیم. اینکه توافق هستهای را احیا کنیم و تحریمهای ایران را رفع کنیم.
رییس تیم مذاکره کننده روسیه همچنین احتمال دستیابی را امکانپذیر توصیف کرد.
اولیانوف درباره فضای مذاکرات هم گفت: در وین تمام مشارکتکنندگان تمایل دارند تا به یک نتیجه مثبت در گفتوگوها دست پیدا کنند و آنها در همین زمینه تلاش میکنند.
این دیپلمات روس اظهار داشت: در مجموع ۴ موضوع باقیمانده که برخی از آنها شامل زیرمجموعهای از مسائل هستند.
او درباره فاصله مانده تا رسیدن به خط پایان گفت: بگذارید منتظر بمانیم. من همواره به همکاران غربیام میگویم صبر پیشه کنیم. قطعا فردا درک بهتری از شرایط کنونی خواهیم داشت.
مذاکره کننده ارشد روسیه ادامه داد که گفتوگوها در مسیر درستی حرکت میکند، اما افزود کسی نمیداند دقیقا چند روز دیگر توافق امضاء میشود. وی عنوان کرد که بحث بر سر یک فاصله زمانی کوتاه است.
او در پاسخ به سوالی درباره پیشنویس اتحادیه اروپا هم گفت: از اینکه عبارت طرح اتحادیه اروپا، متن اتحادیه اروپا و یا پیشنویس اتحادیه اروپا استفاده میشود، احساس حسادت میکنم چون عادلانه نیست چون متن روی میز نتیجه تلاش مشترک تمام مشارکت کنندگان در یک سال گذشته است.
وی افزود: تمام کشورها از جمله روسیه، چین، ایران، سه کشور اروپایی و امریکا در ویرایش این متن سهیم هستند. وظیفه اتحادیه اروپا به عنوان تسهیل کنننده این است که ایدههای مختلف را ترکیب کند تا مبنای تصمیمنهایی قرار گیرد.
وی ادامه داد: همکاران ما در اتحادیه اروپا سرگرم این کار هستند اما عادلانه نیست که گفته شود طرح اتحادیه اروپا چون نقش سایر مشارکت کنندگان نادیده گرفته میشود.
او درباره مسائل مورد اختلاف در حوزه پادمان هم گفت که به طور کامل حل نشده اما در حال پیشرفت است.
اولیانوف گفت که برداشت کلی او نسبت به روند مذاکرات مثبت است. وی با بیان اینکه اصولا دیدگاه مثبتی نسبت به مذاکرات دارد تکرار کرد که گفتوگوها در مسیر درستی حرکت میکند.
وی ابراز امیدواری کرد: گفتوگوها در کوتاهترین زمان به پایان برسد اما افزود که هیچ تضمینی نسبت به نتیجه مذاکرات وجود ندارد. چون تا زمانی که همهچیز توافق نشود هیچ چیز توافق نشده است.
اولیانوف گفت که برداشت کلی او نسبت به روند مذاکرات مثبت است. وی با بیان اینکه اصولا دیدگاه مثبتی نسبت به روند مذاکرات دارد تکرار کرد که گفتوگوها در مسیر درستی حرکت میکند.
وی ابراز امیدواری کرد که مذاکرات در کوتاهترین زمان به پایان برسد اما افزود که هیچ تضمینی نسبت به نتیجه گفتوگوها وجود ندارد. چون تا زمانی که همهچیز توافق نشود هیچ چیز توافق نشده است.
دیپلمات روس درباره اینکه آیا مذاکرات این هفته ادامه پیدا میکند گفت نمیتواند به این پرسش پاسخ دهد.
او با این حال گفت: ما درباره چند روز صحبت میکنیم نه چند هفته.
مذاکره کننده ارشد روسیه روز یکشنبه پس از دیدار با نماینده اتحادیه اروپا در وین عنوان کرد که مذاکرات رفع تحریمها در حال پیشرفت است.
میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین که ریاست هیات روسیه در مذاکرات رفع تحریم ها را برعهده دارد در توئیتی نوشت: امروز بار دیگر با هماهنگکننده اتحادیه اروپا در گفتگوهای وین در مورد برجام ملاقات کردم. به نظر می رسد در حال پیشرفت هستیم.
وی ابراز امیدواری کرد که ادامه این روند منجر به دستیابی به توافق نهایی شود.
اعضای هیأت مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران به ریاست علی باقری مذاکره کننده ارشد دیشب (شنبه) ۱۵ مرداد ماه پس از پایان روز سوم گفتوگوها در وین در مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان در مرکز اسلامی وین پایتخت اتریش شرکت کردند.
مرکز اسلامی وین در ایام محرم همه شب میزبان جمعیت انبوهی از عاشقان و دلبختگان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد امروز (یکشنبه) ۱۶ مرداد ماه در خصوص برخی تحولات منطقهای و بینالمللی از جمله تحولات غزه و مذاکره رفع تحریمها گفتوگو و تبادل نظر کردند.
امیرعبداللهیان در پی حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه به دبیرکل سازمان ملل نیز نامه نوشت و نگرانی ایران را نسبت به این تجاوزات اعلام کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان در این گفتوگوی تلفنی در پاسخ به تاکید گوترش مبنی بر ضرورت توافق هستهای، با اشاره به نشست سالانه (معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای) NPT در نیویورک و حضور فعال تیم اعزامی ایران، گفت: فتوای مقام معظم رهبری درباره حرمت کاربرد سلاح هستهای برهمگان حجت و روشن است.
امیرعبداللهیان افزود: سلاح هستهای در دکترین جمهوری اسلامی ایران جایگاهی ندارد و مغایر با سیاستها و اعتقادات ما است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: امروز جهان از نظر صلح و امنیت بینالمللی در شرایط حساس و شکنندهای قرار دارد. معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای حاصل یک توازن است و همواره نیز بر جنبههای مختلف این توازن تاکید شده است، اما برخی از کشورها به طور گزینشی با آن برخورد میکنند.
امیرعبداللهیان افزود: ما معتقدیم که جنبههای اجرا نشده این معاهده باید مورد توجه جدی قرار گیرد، از جمله خلع سلاح هستهای و ایجاد منطقه عاری از سلاحهای هستهای در خاورمیانه. جمهوری اسلامی ایران به عنوان مبتکر ایده ایجاد منطقه عاری از سلاحهای هستهای در خاورمیانه ، آمادگی خود را برای تداوم همکاری سازنده در این مسیر اعلام میکند.
وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص مذاکرات رفع تحریمها گفت: ما برای رسیدن به یک توافق قوی و پایدار جدی هستیم. اکنون نیز مذاکرات در مسیر خود در وین با جدیت دنبال میشود، البته نتیجه این موضوع بستگی دارد به اینکه آیا آمریکا میخواهد توافقی صورت بگیرد؟ آیا آمریکا انعطاف و واقع بینی لازم را در عمل از خود نشان خواهد داد؟ ما اراده جدی و واقعی برای رسیدن به توافق قوی و پایدار را داریم و آن را نشان دادهایم.
امیرعبداللهیان گفت: همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی استمرار دارد. اما معتقدیم آژانس باید با فاصله گرفتن از موضوعات انحرافی و غیرسازنده سیاسی و از مسیر فنی موضوعات باقیمانده پادمانی را به طور کامل حل و فصل کند.
در چهارمین روز از مذاکرات احیای برجام علی باقری و انریکه مورا در هتل کوبورگ با یکدیگر دیدار کردند.
مذاکرات در سطوح سیاسی و کارشناسی در این چند روز ادامه داشته است و دو طرف ایران و آمریکا به تبادل دیدگاهها و نظرات خود برای عبور از دو سه موضوع اختلافی با هماهنگی اتحادیه اروپا ادامه میدهند. موضوع رفع تحریمها و لیست شرکتها و نهادها و افراد ایرانی، تضمین عدم خروج یکجانبه یک عضو از برجام، حل و فصل و مختومه کردن موضوعات پادمانی میان ایران و آژانس، چگونگی و زمانبندی اجرای برجام از موضوعات مهمی هستند که میان دو طرف ایران و آمریکا با هماهنگی اتحادیه اروپا مورد بحث است.
نمایندگان روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان در این دور از مذاکرات در سطح کارشناسی در جریان روند مذاکرات قرار می گیرند اما نمایندگان رسمی آنها در مذاکرات حضور ندارند.
منابع ایرانی بر این نظرند، در صورتی که طرف مقابل در مورد این موارد تصمیمگیری کند، میتوان بلافاصله وارد مرحله "جمعبندی" مذاکرات شد.
آنها معتقدند، ادامه مذاکرات و گامهای بعدی، به تصمیمات سیاسی طرف مقابل بستگی دارد.
دور جدید مذاکرات از روز پنجشنبه ۱۳ مرداد ماه در شهر وین آغاز شد. به همین منظور، علی باقری صبح پنجشنبه در رأس هیأتی برای شرکت در دور جدید مذاکرات رفع تحریمها وارد شهر وین شد و در دو روز گذشته رایزنیهایی را با هیأتهای روسیه، چین و اتحادیه اروپا در وین انجام داد. گفتنی است، مذاکرهکنندگان ارشد سه کشور اروپایی در وین حضور ندارند و کارشناسان آنها گفتوگوها را دنبال میکنند.
چین و روسیه مخالف پیشنهاد اتحادیه اروپا درباره برجام هستند؟
سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین که ریاست هیات این کشور در مذاکرات جاری درباره رفع تحریمها را برعهده دارد در توییتی نوشت، چین و روسیه با پیشنهاد اتحادیه اروپا در ارتباط با برجام مخالفتی نکردهاند.
میخائیل اولیانوف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا چین و روسیه با متن پیشنهادی اتحادیه اروپا مخالفتی کردهاند، گفت: این امر صحت ندارد، زیرا پیش نویس احیای برجام به طور جمعی توسط همه شرکت کنندگان در مذاکرات وین از جمله روسیه و چین تنظیم شده است.
وی افزود: اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده اخیراً چند اصلاحیه مفید ارائه کرده است که ما کاملاً از آنها حمایت میکنیم.
اولیانوف پیش از این در توییتی دیگر اعلام کرده بود که هیچ موضوع لاینحلی در دستور کار مذاکرات وین نیست. به رغم چند اختلاف باقی مانده، مذاکره کنندگان این فرصت را دارند تا وظایف خود را با موفقیت انجام دهند.
تکرار ادعای ضد ایرانی آمریکا درباره تاخیر در بازگشت به برجام
معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا در حالی که ایران از آوریل ۲۰۲۱ با حسن نیت در حال مذاکره با طرف های دیگر برای ازسرگیری اجرای کامل برجام بوده، همزمان با مذاکرات وین که در انتظار تصمیم سیاسی واشنگتن است، با تکرار ادعاها، ایران را متهم به عدم بازگشت به برجام کرد.
کالین کال، معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا گفت که جلوگیری از یک رقابت تسلیحات هسته ای از زمان پایان جنگ سرد تاکنون به یک چالش بسیار بزرگ تبدیل شده است.
او روسیه را متهم به لفاظی در پی جنگ اوکراین کرد و از آن به عنوان نمونه ای از موانع در مسیر نابودی سلاح های هسته ای نام برد.
به گزارش رسانه های آمریکا، این مقام پنتاگون همچنین مدعی شد گسترش سریع تواناییهای تسلیحات هستهای چین و واکنش این کشور به سفر نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به جزیره تایوان و رزمایش های بزرگ نظامی در تنگه تایوان، مانع دیگری بر سر راه تحقق اهداف ان پی تی است.
وی همچنین در مورد آزمایش های هسته ای کره شمالی و عدم بازگشت به برجام هشدار داد و بدون اشاره به عدم تصمیم گیری سیاسی دولت بایدن تاکنون برای بازگشت به این توافق، تهران را به امتناع از بازگشت متهم کرد.
این مقام آمریکایی همچنین گفت، آمریکا تایید می کند که در یک جنگ هسته ای هیچ پیروزی وجود ندارد و نباید در آن جنگید.
معاون پنتاگون که کشورش بعنوان دارنده زرادخانه هسته ای نه تنها از کاهش و امحای تسلیحات اتمی خود سر باز زده بلکه در حال نوسازی آن بوده، ایران، روسیه، چین و کره شمالی را به ممانعت از نابودی این سلاح ها متهم کرد.
ادعاهای این مقام پنتاگون در حالی است که در کنفرانس بازنگری ان پی تی در سال ۲۰۰۰، کشورهای هسته ای با ۱۳ گام عملی برای اجرای ماده ۶ معاهده درباره خلع سلاح هسته ای موافقت کردند که گام ششم آن شامل تعهد واضح و بدون ابهام این کشورها به امحای کامل زرادخانه هسته ایشان در نیل به خلع سلاح هسته ای بوده است.
در طرح اقدام سال ۲۰۱۰ نیز، این کشورها متعهد شدند همه انواع سلاح های هسته ای خود را کاهش داده و نهایتا امحا کنند.
با وجود این، نیم قرن پس از لازم الاجرا شدن این تعهد حقوقی الزام آور، هنوز هزاران سلاح هسته ای آماده به پرتاب در انبارها وجود دارد، صدها میلیارد دلار برای جایگزینی و ارتقای زرادخانه های هسته ای هزینه می شود و یک مسابقه تسلیحات هسته ای کمی و کیفی مداوم همچنان در جریان است.
از زمان آخرین کنفرانس بازنگری در سال ۲۰۱۵، مذاکره ای میان کشورهای هسته ای جهت کاهش یا امحای سلاح های هسته ای شروع نشده و کاهش جدیدی در نیروهای هسته ای رخ نداده است.
در حالی که دیوان بین المللی دادگستری در سال ۱۹۹۶ بر این تعهد حقوقی کشورهای هسته ای صحه گذاشته است، با توجه به اقدامات و سیاست های برخی کشورهای هسته ای این طور به نظر می رسد که آنها در عمل به تعهدات خلع سلاح هسته ای خود را رها کرده و دیگر قصد ندارند آنها را محترم بشمارند بلکه این کشورها از جمله بطور مثال، آمریکا با صرف بودجه ای بالغ بر یک تریلیون و ۲۰۰ میلیارد دلار در حال نوسازی زرادخانه هسته ای خود بوده و طی سال های اخیر تعداد و نقش سلاح های هسته ای را افزایش داده است.