به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری صداوسیما، پایگاه اینترنتی نشریه بلومبرگ در گزارشی تحلیلی با اشاره به خشکسالی بی سابقه در قاره اروپا به بررسی پیامد‌های پدیده تغییرات آب و هوایی و گرم شدن زمین برای تجارت و داد و ستد در این منطقه پرداخته است.
در این گزارش آمده است: تابستان خشک و سوزان در سراسر اروپا سبب شده است درجه حرارت و گرمای هوا به شکل بی سابقه‌ای افزایش یابد؛ آب رودخانه‌های قاره اروپا هم با شتاب بخار می‌شود.
از رودخانه راین گرفته تا دانوب، گذرگاه‌های آبی به علت وخیم‌تر شدن بحران پدیده تغییرات آب و هوایی، آن هم در بدترین زمان ممکن، خشک و کم آب می‌شوند.
رودخانه راین قرن‌های پی در پی ستون استوار اقتصاد در کشور‌های آلمان، هلند و سوئیس به شمار می‌آمد، اما همین هفته در یکی از گذرگاه‌های اصلی این رودخانه، رفت و آمد عملا متوقف می‌شود و جریان گسترده سوخت رسانی دیزل و زغال سنگ را مسدود می‌سازد. رودخانه دانوب که در مسیری پر پیچ و خم به طول نزدیک به ۲۹۰۰ کیلومتر امتداد دارد از مرکز اروپا می‌گذرد و به دریای سیاه می‌رسد. این رودخانه هم مسدود شده و مانع از تجارت غلات و دیگر داد و ستد‌ها در منطقه است.
حمل و نقل تنها یکی از عناصر بازرگانی وابسته به رودخانه در سراسر اروپاست که به علت شدت گرفتن پدیده تغییرات آب و هوایی دگرگون شده است. بحران برق در فرانسه به این علت شدت گرفته است که آب رودخانه‌های رُن و گارون آنقدر گرم است که رآکتور‌های هسته‌ای را به خوبی خنک نمی‌کند و آب رود پُ در ایتالیا آنقدر پایین آمده است که دیگر نمی‌توان از آن برای آبیاری شالیزار‌ها و پرورش صدف‌های قابل استفاده در غذای مشهور اسپاگتی برداشت کرد.
در شرایطی که ایجاد اختلال در آبراهه‌ها در بهترین حالت چالش برانگیز است، منطقه اروپا پیشتر به علت جنگ در اوکراین و مختل شدن زنجیره تامین مواد غذایی و سوخت و افزایش تورم، در آستانه رکود قرار دارد. این وضعیت تنها چهار سال پس از توقف تاریخی کشتیرانی در رودخانه راین، ضرورت دو چندان شدن تلاش‌ها را در اتحادیه اروپا برای انعطاف پذیر ساختن حمل و نقل زمینی افزایش می‌دهد.
رود راین برای حمل و نقل در آلمان اهمیت حیاتی دارد و کاهش سطح آب آن به منزله به صدا در آمدن زنگ خطری است که نشان می‌دهد رفت و آمد از این رودخانه غیرممکن خواهد شد.
آمار و ارقامی که مرکز آمار اروپا منتشر کرده است نشان می‌دهد سرانه حمل و نقل کشتیرانی در رودخانه‌ها و آبراهه‌های قاره اروپا برای هر یک از ساکنان اتحادیه اروپا بیش از یک تُن در سال است. این شیوه حمل و نقل، رقمی نزدیک به ۸۰ میلیارد دلار در اقتصاد منطقه، مشارکت و کارآمدی دارد، اما پیامد‌های خشک شدن آبراهه‌ها بسیار عمیق‌تر از اینهاست!
به گفته آلبرت جان استوآرت، کارشناس اقتصاد حمل و نقل در بانک ای بی ان، انتظار می‌رود خشک شدن آب رودخانه‌ها بسیار شدیدتر از مسائل ترانزیتی رود راین در سال ۲۰۱۸ که بیش از ۵ میلیارد دلار خسارت به بار آورد، به اقتصاد کشور‌های منطقه ضربه بزند.
آلبرت گفت: «گنجایش حمل و نقل زمینی در داخل کشور‌ها تا وقتی که باران چندانی در منطقه نبارد به شدت محدود خواهد شد. همچنین در آلمان، زیانی که از افزایش بسیار شدید قیمت برق اتفاق می‌افتد مزید بر علت می‌شود؛ پای میلیارد‌ها ضرر و زیان در میان است!»
اداره حمل و نقل و آبراهه‌های فدرال آلمان روز چهارشنبه گفت: «پیش بینی می‌شود عمق رود راین در شهر واقع در غرب فرانکفورت، روز جمعه تا ۴۰ سانتیمتر کاهش یابد. قایق‌های باری در چنین عمقی عملا به گِل می‌نشینند. روز شنبه هم عمق آب رود راین تا ۳۷ سانتیمتر پایین‌تر می‌رود.
رود راین، مهمترین رود اروپا، نقشی مهم و کلیدی در حمل و نقل زغال سنگ بیشتر برای تامین سوخت نیروگاه‌های تولید برق در آلمان ایفا می‌کند تا بدین وسیله از پیامد‌های کاهش تامین سوخت گاز از روسیه کاسته شود، اما دولت اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نگران این است که نابسامانی در حمل و نقل دریایی برنامه‌هایی را که برای احیای برخی تاسیسات در سر دارند با مشکل روبرو سازد.
فرانسه در شرایط عادی صادر کننده برق است، اما به این علت که تنها نیمی از رآکتور‌های هسته‌ای این کشور هم اکنون فعال و در دسترس هستند، برای کاستن از درد و رنج به جا مانده از کمبود برق و انرژی، کاری از دست پاریس ساخته نیست.
نروژ هم خود را برای کاهش صادرات برق آماده می‌کند، چون در این کشور پر کردن انبار‌ها و ذخایر بر افزایش تولید برق برتری دارد و در اولویت است.
در حالی که اروپا گرفتار خشکسالی تاریخی است، بارش‌های سیل آسا و مرگبار در سال جاری در کشور‌های برزیل، آفریقای جنوبی و ایالت کنتاکی در آمریکا اتفاق افتاده است. چین از هیچ یک از دو پدیده بی نصیب نمانده است.
شدت گرفتن بحران آب و هوایی این وضعیت را بدتر خواهد کرد. بخشی از آب رودخانه‌های اصلی اروپا از یخچال‌های طبیعی رشته کوه آلپ سرچشمه می‌گیرد. روان شدن آب در فصل بهار و تابستان، بارش باران را افزایش می‌دهد، اما جریان‌های یخی در حال کاهش است. به گفته اداره محیط زیست اروپا، دمای هوا در منطقه آلپ از ابتدای نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی تاکنون دو درجه گرم‌تر شده است؛ یعنی چیزی نزدیک به دو برابر میانگین جهانی! دانشمندان انتظار دارند پوشش یخچال آلپ تا سال ۲۰۵۰ به نصف کاهش یابد؛ یعنی تقریبا همه یخچال‌ها تا پایان قرن ناپدید می‌شوند.
فِرِد هاترمان، پژوهشگر آثار آب و هوایی در موسسه پاتزدم، خطر پدیده تغییرات آب و هوایی را برای منابع آبی بررسی می‌کند. او گفت: «ما تا اندازه‌ای می‌توانیم با پدیده تغییرات آب و هوایی سازگاری ایجاد کنیم، اما هرگز به آن نمی‌رسیم! شگفتی‌ها پشت سر هم از راه می‌رسند!»
به گفته اداره محیط زیست اروپایی، شیوه زندگی انسان و اسراف در برداشت از منابع آب، منابع رودخانه‌ها را دو چندان زیر فشار قرار می‌دهد. نزدیک به ۵۸ میلیون نفر در امتداد رود راین زندگی می‌کنند و از آب این رود برای آشامیدن، آبیاری، تولید و ساخت و ساز و تولید برق بهره مند می‌شوند. کمبود آب در سرچشمه رودخانه‌ها در اروپا بیش از یک چهارم قلمرو سرزمینی این منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مسائلی که با رود راین در ارتباط است کم کم در منطقه نمود پیدا می‌کند. پالایشگاهی در آلمان گزارش داد روغن سوخته و دیزل تولید نخواهد کرد؛ سوئیس در حالی که ذخایر سوخت خود را باز می‌کند گفته است میزان تولید برق-آبی این کشور از سال ۲۰۱۷ به این سو در پایین‌ترین سطح قرار دارد. کشتی‌های باری در هلند به ناچار لنگر انداخته اند و این موضوع در برخی مناطق بر تردد خودروها، حتی کامیون و دوچرخه اثرگذار بوده است.
سطح آب رودخانه هم اکنون پایین‌تر از آن چیزی است که در مدت زمان مشابه در سال ۲۰۱۸ قرار داشت و کاهش عمق آب در فصل پاییز، نزدیک به ۰.۴ درصد از کل تولید ناخالص داخلی آلمان را کاهش داد. این موضوع در بررسی موسسه کیل برای اقتصاد جهانی منعکس شد و نیلس یانسن، یکی از نویسندگان گزارش گفت: این برآورد برای اندازه گیری ضرر و زیان در سال جاری شروع خوبی است.
یوآخیم هسلِر، مدیرکل شرکت کشتیرانی مِین تَنک گفت: «پیش بینی‌ها از کاهش بیشتر سطح آب رودخانه‌ها حکایت دارد و این یعنی بازی برای قایق‌های باری بیشتری تمام شده است.»
تقریبا در سراسر فرانسه به علت بروز بدترین خشکسالی تاریخ، محدودیت‌هایی بر مصرف آب برقرار شده است. هم اکنون آب آشامیدنی با استفاده از کامیون در بیش از یکصد منطقه شهرداری توزیع می‌شود.
در شرایطی که دومین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا با بحران انرژی دست و پنجه نرم می‌کند، دستگاه ناظر بر انرژی هسته‌ای در فرانسه این هفته برای پنج نیروگاه هسته‌ای در این کشور مجوز موقت صادر کرد تا آب داغ زاید خود را در رودخانه‌ها تخلیه کنند؛ رویدادی که استاندارد‌های زیست محیطی را نقض می‌کند. این اقدام درست زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت‌ها در دراز مدت، رکورد تازه‌ای در فرانسه و آلمان به ثبت رسانده اند.
دره‌ی پُ در ایتالیا، جایی که نزدیک به ۳۰ درصد محصولات کشاورزی این کشور تولید می‌شود، گرمای سوزان و شرایط خشک آب و هوایی به تولید محصولات ذرت و آفتابگردان آسیب رسانده و برنج کاران را وادار ساخته است پس از کاهش سطح آب رودخانه به پایین‌ترین میزان در ۷۰ سال گذشته، کشت و کار را در شالیزار‌ها کاهش دهند.
