شیمی محض و شیمی کاربردی دو زیرشاخه از علم شیمی هستند که با وجود نزدیکی‌های زیادی که به یکدیگر دارند، تفاوت‌های اساسی دارند. این دو زیرشاخه از جمله موضوعات قدیمی در حوزه شیمی محسوب می‌شوند، ولی با گذر زمان، زیرشاخه‌های جدیدی مانند شیمی دارویی، شیمی محیط زیست، شیمی فناوری اطلاعات و شیمی آفت‌کش‌ها به آن‌ها اضافه شده‌اند.
با این حال، شیمی محض و شیمی کاربردی همچنان جایگاه ویژه‌ای در دانشگاه‌ها دارند و بسیاری از دانشجویان با علاقه به این دو زیرشاخه می‌پردازند. اگر قصد یادگیری و آموزش شیمی را دارید، در این مقاله، ما به بررسی تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر یک از این زیرشاخه‌ها خواهیم پرداخت.
شیمی محض چیست؟
شیمی محض، یکی از شاخه‌های اصلی علم شیمی است که به مطالعه و بررسی خصوصیات، ساختار و واکنش‌های مواد می‌پردازد بدون اینکه به کاربردهای صنعتی یا تجاری آن توجه کند. در این رشته، تمرکز اصلی بر روی فهم مکانیسم‌های واکنش‌ها، تعیین ساختار مولکولی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مواد است.
دانشجویانی که در این رشته تحصیل می‌کنند، با مفاهیم پایه‌ای شیمی آشنا می‌شوند که شامل دینامیک مولکولی، ترمودینامیک، کینتیک و مکانیک کوانتومی است. این مفاهیم به آن‌ها کمک می‌کند تا فرایندهای شیمیایی را در سطح مولکولی بفهمند و توانایی پیش‌بینی واکنش‌های جدید را داشته باشند.
شیمی محض همچنین به بررسی و تحقیق در مورد مواد جدید و ناشناخته می‌پردازد. این مواد ممکن است دارای خصوصیات جدید و منحصر به فرد باشند که می‌تواند در آینده به کشفیات علمی جدید منجر شود.
فارغ‌التحصیلان از این رشته، به دلیل داشتن دانش گسترده در زمینه شیمی، می‌توانند در پژوهش‌های پیشرفته شیمیایی مشارکت کنند. آن‌ها می‌توانند در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، مراکز علمی و تحقیقاتی و دانشگاه‌ها فعالیت کنند. همچنین، فارغ‌التحصیلان این رشته در صنایع مختلف مانند پزشکی، پتروشیمی، داروسازی و معدنی نقش‌های مهمی را ایفا می‌کنند که می‌تواند شامل توسعه داروهای جدید، بهبود فرایندهای تولید و کشف مواد جدید با خصوصیات منحصر به فرد باشد.
شیمی کاربردی چیست؟
شیمی کاربردی، همانطور که از نامش پیداست، به بررسی و استفاده از دانش شیمی در حل مسائل و چالش‌های واقعی و کاربردی می‌پردازد. این زیرشاخه از شیمی به جای تمرکز بر مفاهیم نظری و پایه‌ای، به کاربردهای عملی و صنعتی دانش شیمی می‌پردازد.
در شیمی کاربردی، دانشمندان و محققان با استفاده از دانش‌شان و تکنیک‌های شیمیایی، راه‌حل‌های جدیدی برای مسائل صنعتی، زیست‌محیطی، پزشکی و دیگر زمینه‌های کاربردی پیشنهاد می‌دهند. این مسائل ممکن است شامل توسعه مواد جدید با خصوصیات خاص، بهبود فرایندهای تولید، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی یا توسعه داروهای جدید باشد.
یکی از ویژگی‌های برجسته شیمی کاربردی، ترکیب دانش شیمی با دیگر علوم است. به عنوان مثال، در زمینه پزشکی، شیمی کاربردی می‌تواند با بیولوژی و فارماکولوژی ترکیب شود تا داروهای جدید با اثربخشی بالا و عوارض جانبی کمتر توسعه یابد. همچنین، در زمینه محیط زیست، شیمی کاربردی به توسعه راه‌حل‌های نوین برای مدیریت و کاهش آلودگی‌ها و بازیافت مواد می‌پردازد.
فارغ‌التحصیلان این رشته، به دلیل داشتن دانش کاربردی و تخصصی، در صنایع مختلف مانند پتروشیمی، فارماسوتیک، غذایی، کشاورزی، محیط زیست و بسیاری از صنایع دیگر فرصت‌های شغلی زیادی دارند. آن‌ها می‌توانند در تحقیق و توسعه، کنترل کیفی، تولید، مدیریت پروژه و بسیاری از زمینه‌های دیگر فعالیت کنند.
با توجه به نیاز روزافزون صنایع به بهبود فرایندها، کاهش هزینه‌ها و توسعه محصولات با کیفیت بالا، تقاضا برای افراد متخصص در زمینه شیمی کاربردی در حال افزایش است. چرا که این افراد می‌توانند به صنایع کمک کنند تا سطح خودشان را ارتقاء بدهند.
در نهایت، شیمی کاربردی با ترکیب دانش نظری شیمی با کاربردهای عملی، نقش مهمی در پیشرفت علم و صنعت دارد. در اصل می‌توان گفت که شیمی کاربردی، رابط بین علم شیمی و صنعت است.
چه تفاوت‌هایی میان شیمی محض و کاربردی وجود دارد؟
همانطور که گفتیم، شیمی محض به بررسی مفاهیم نظری شیمی می‌پردازد. این رشته به دنبال فهمیدن مکانیسم‌ها، ساختارها و ویژگی‌های مواد در سطح مولکولی است. محققان در این زمینه به تحقیقات پایه‌ای می‌پردازند تا به فهم بهتری از جهان ماده برسند. به عبارت دیگر، شیمی محض به دنبال پاسخ‌هایی به سوالاتی است که "چرا" و "چگونه" چیزها به گونه‌ای خاص عمل می‌کنند.
در مقابل، شیمی کاربردی بیشتر به کاربردهای عملی و صنعتی شیمی می‌پردازد. این رشته به دنبال راه‌حل‌هایی است که می‌توان با استفاده از دانش شیمی به مسائل واقعی پاسخ داد. به عبارت ساده‌تر، شیمی کاربردی به سوال "چه کاری می‌توان با این دانش انجام داد؟" پاسخ می‌دهد.
تفاوت‌ها در تمرکز تحقیقاتی
در شیمی محض، تمرکز بر روی فهمیدن مفاهیم و مکانیسم‌های پایه‌ای است، در حالی که در شیمی کاربردی، تمرکز بر روی توسعه فرآیندها، مواد و تکنولوژی‌های جدید است که می‌توانند در صنعت استفاده شوند.
تفاوت‌ها در برنامه درسی
هرچند هر دو رشته دارای واحدهای درسی مشابهی هستند، اما برخی از واحدهای درسی مخصوص به هر یک از این رشته‌ها است. به عنوان مثال، در شیمی محض، واحدهایی مانند شیمی کوانتومی یا سنتز ترکیبات آلی ممکن است به طور ویژه تدریس شوند، در حالی که در شیمی کاربردی، واحدهایی مانند شیمی صنعتی یا فرآیندهای تصفیه مورد توجه قرار می‌گیرند.
تفاوت‌ها در فرصت‌های شغلی
فارغ‌التحصیلان شیمی محض ممکن است در زمینه‌های تحقیقاتی، آموزشی یا توسعه محصولات جدید فعالیت کنند. در مقابل، فارغ‌التحصیلان شیمی کاربردی می‌توانند در صنایع مختلف مانند پتروشیمی، داروسازی، مواد غذایی و غیره مشغول به کار شوند.
تفاوت‌ها در نگرش به شیمی
شیمی محض به دنبال فهم عمیق و جامع از مفاهیم شیمیایی است، در حالی که شیمی کاربردی به دنبال کاربردهای عملی این مفاهیم در جهان واقعی است.
کدام را انتخاب کنیم؟
هر دو رشته مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب‌تان بستگی به علاقه و هدف‌های فردی دارد. افرادی که به تحقیق علمی علاقه دارند، ممکن است به شیمی محض کشیده شوند، در حالی که کسانی که به دنبال فرصت‌های شغلی در صنعت هستند، ممکن است شیمی کاربردی را انتخاب کنند.
تفاوت این دو رشته از نظر دانشگاهی
-
شیمی محض: در این رشته، مباحث پایه‌ای مانند مکانیسم واکنش‌ها، شیمی کوانتوم، و سنتز ترکیبات آلی مورد توجه قرار می‌گیرد. این مباحث به بررسی جنبه‌های نظری شیمی می‌پردازند.
-
شیمی کاربردی: در این رشته، مفهوم‌های صنعتی مانند طراحی رآکتورها، فرایندهای صنعتی، شیمی صنعتی، اصول محاسبات در شیمی، و اصول تصفیه آب و فاضلاب مورد بررسی قرار می‌گیرد.
محل فعالیت فارغ‌التحصیلان
-
شیمی محض: فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت‌های دارویی، مواد آرایشی و بهداشتی، صنایع غذایی، و کارخانجات تولید مواد شیمیایی فعالیت کنند. همچنین، می‌توانند در دانشگاه‌ها تدریس کنند یا در کار‌های پژوهشی فعالیت داشته باشند.
-
شیمی کاربردی: فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در پتروشیمی، کارخانجات پلاستیک، رنگ و رزین، و صنایع دارویی و بهداشتی کار کنند. این افراد نیز قابلیت تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها را دارند و می‌توانند در پروژه‌های پژوهشی نیز فعالیت کنند.
تفاوت در بازار کار
شیمی به عنوان یکی از علوم پایه، در بسیاری از صنایع مورد نیاز است. فارغ‌التحصیلان شیمی، چه محض چه کاربردی، می‌توانند در بسیاری از شرکت‌ها و کارخانجات فعالیت کنند. حقوق و مزایا بستگی به مدرک تحصیلی، سابقه کار، میزان تخصص، نوع شرکت، و سمت فرد در شرکت دارد. با داشتن دانش و مهارت‌های لازم، فرصت‌های شغلی بهتری در انتظار فارغ‌التحصیلان خواهد بود.
جمع‌بندی
همانطور که گفتیم، شیمی به دو زیرشاخه اصلی تقسیم می‌شود: شیمی محض و شیمی کاربردی. شیمی محض به بررسی مفاهیم نظری شیمی می‌پردازد و به دنبال فهمیدن مکانیسم‌ها و ساختارهای مواد در سطح مولکولی است. در مقابل، شیمی کاربردی بر تطبیق و استفاده از دانش شیمی در صنعت تمرکز دارد.
هر دو رشته دارای واحدهای درسی مشابهی هستند، اما ممکن است، برخی واحدهای درسی‌یشان متفاوت باشند. فارغ‌التحصیلان هر دو رشته در زمینه‌های مختلفی می‌توانند فعالیت کنند، اما فارغ‌التحصیلان شیمی کاربردی معمولاً فرصت‌های بیشتری در صنعت دارند. در نهایت، انتخاب بین این دو رشته بستگی به علاقه و هدف‌های فردی دارد.
انتهای رپرتاژ آگهی/
