به گزارش تابناک اقتصادی؛ بررسی دقیق ساختار مصرف مشترکین گاز طبیعی در بخش خانگی نشان میدهد که عمده مردم مصرفی در چارچوب الگوی مصرف دارند. این در حالی است که اقلیت مطلقی شامل کمتر از ۳ درصد از مشترکین مصارف نامتعارف ثبت میکنند. این دسته از مشترکان، میانگین مصرفی ۵ برابری نسبت به مشترکین کم مصرف دارند.
توزیع رفاهی مشترکین پرمصرف نیز نشاندهنده آن است که عمده پرمصرفین از اقشار مرفه جامعه هستند. این واقعیات باعث شده است برخی اعمال سیاستهای قیمتی بر پرمصرفها را به منظور مدیریت مصرف بخش خانگی مطرح کنند.
شواهد موجود حاکی از آن است که میزان سرانه مصرف گاز در کشور ما نسبت به دیگر کشورها بالاتر است. شاید یکی از دلایلش این است که ما دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان هستیم و همین امر باعث شده است مردم تصور کنند میتوانند هر چقدر میخواهند این ماده ارزشمند را بسوزانند.
واقعیت این است که تولید و استخراج گاز طبیعی هزینههای بالایی را به کشور تحمیل میکند. از سوی دیگر، با مصرف بهینه گاز در کشورمان میتوانیم به صادرات مازاد آن بپردازیم که سودآوری بالایی برای اقتصاد کشور به همراه دارد.
نظرات حسن مرادی، استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران را درباره اعمال روش تعرفه گذاری پلکانی در قبوض گاز مشترکان در ادامه میخوانید.
مرادی با اشاره به این موضوع که متاسفانه ارزش و جایگاه انرژی در کشور ما به درستی درک نشده است و مردم متوجه ارزش اقتصادی آن نیستند، تصریح کرد: ۴۰ سال پیش که بنده برای تحصیل در خارج از کشور بودم، برای استفاده از برق باید سکه داخل کنتور میانداختیم تا از برق استفاده کنیم. به این ترتیب، مردم قدر انرژی را میدانسنند و از آن به اندازه استفاده میکردند.
وی ادامه داد: از روشهای مختلف میتوانیم به بهینه سازی مصرف انرژی و از جمله گاز در کشور روی بیاوریم و ارزش آن را برای مردم مشخص کنیم. مثلاً در یک سیاست گذاری میتوانیم به سهمیه بندی بپردازیم. تا حد مشخصی شهروندان از گاز با قیمت یارانهای استفاده کنند و بعد از آن اگر مشترکی نیاز به گاز داشت باید آن را با قیمت واقعی و آزاد بخرد.
استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی، این طور برداشت میشود که به دریایی از انرژی وصل هستیم و هر چقدر از آن استفاده کنیم، مشکلی پیش نمیآید!
مرادی گفت: اجرای فاز دوم تعرفه گذاری پلکانی پرمصرفها مدل مناسبی برای بهینه کردن رفتار و مصرف مشترکان پرمصرف است. لازم است فوب خلیج فارس ملاک قیمت گذاری باشد. نمیتوان گفت که قیمت تأثیری در میزان مصرف طبقات مرفه ندارد. درصد زیادی از پرمصرفها که جزو اقشار مرفه جامعه هستند، قطعاً وقتی مجبور باشند قیمت واقعی گاز را بپردازند، در میزان مصرف شان تجدید نظر میکنند.
وی ادامه داد: دولت نباید نگران این موضوع باشد که ممکن است قیمتهای پلکانی نیز برای پرمصرفها قدرت بازدارندگی نداشته باشد. باید به اعمال روش تعرفه گذاری پلکانی بپردازیم. قطعاً این روش به عدالت نزدیکتر است و بستری برای مدیریت مصرف نیز به وجود میآورد.
استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: برخی ویلاها در مناطق توریستی در تمام فصل سرما، گرم نگه داشته میشوند، در حالی که کسی در آنها ساکن نیست. وقتی قرار باشد پرمصرفها قیمت واقعی گاز را بپردازند، تنها زمانی که در ویلا حضور دارند، آن را گرم میکنند و در نحوهی استفاده از این حامل انرژی تجدیدنظر میکنند.
وی در پایان در خصوص این موضوع که در فاز دوم تعرفه گذاری پلکانی پرمصرفها قیمت واقعی گاز را میپردازند، طبقات پایین جامعه از بخشودگی قبوض برخوردا میشوند و کسانی که در الگوی مصرف از گاز استفاده میکنند از یارانهی انرژی بهره میبرند، تصریح کرد: قطعاً این روش قیمت گذاری به عدالت نزدیک است و با هدفمندی یارانهها نیز همخوانی بیشتری دارد.