به گزارش «تابناک» نماز شب یکی از نمازهای پرفضیلتی است که پیامبر اکرم (ص) و معصومین علیه السلام به خواندن آن سفارش بسیار کردهاند. خواندن این نماز همراه با تاثیرات معنوی بسیاری است آثار و نتایج آن نه تنها در قیامت بلکه در دنیا نیز برای انسان مشهود خواهد. از آنجاییکه این نماز در آرامش شب خوانده میشود فرصتی برای خلوت کردن با پروردگار و خودسازی به فرد میدهد.
به علاوه خواندن نماز شب در کنار آثار گستردهای که در زندگی شخصی و اجتماعی افراد دارد، نتایج مثبتی نیز بر وضعیت سلامت جسمی و روحی انسان میگذارد.
نماز شب دارای یازده رکعت است که زمان خواندن آن از نیمه شب شرعی تا پیش از اذان صبح است، اما بهتر است آن را نزدیک به اذان صبح بخوانید.
این نماز یازده رکعتی برای آسانتر خوانده شدن به سه بخش تقسیم میشود:
بخش اول- هشت رکعت نماز که به صورت چهار رکعت نماز دو رکعتی (درست مانند نماز صبح) خوانده میشود. در رکعت اول سوره حمد و توحید و سپس رکوع و سجود خوانده می شود و در رکعت دوم نیز سوره های حمد و توحید خوانده شده و بعد از خواندن قنوت و ذکرهای رکوع و سجود، تشهد و سلام داده میشود. در صورت دلخواه میتوان به جای سوره توحید هر سوره کوچک دیگری را نیز قرائت کرد که ثواب بیشتری نیز دارد.
بخش دوم- بخش دوم نماز شب به نیت نماز شفع خوانده میشود. این نماز نیز دو رکعت است که در رکعت اول آن پس از قرائت سوره “حمد” باید سوره “ناس” (قب اعوذ برب الناس) و در رکعت دوم پس از سوره “حمد” سوره “فلق” (قل اعوذ برب الفلق) خوانده میشود. سپس قنوت، رکوع و دو سجده ادا شده و نماز با خواندن تشهد و سلام مانند سایر نمازها تمام میشود.
بخش سوم- آخرین بخش از نماز شب کوتاه و آسان یک نماز یک رکعتی به نام نافله وتر است. در این نماز بعد از قرائت سوره حمد یک مرتبه سوره توحیده خوانده میشود. همچنین میتوان سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه سوره ناس و یک مرتبه فلق را خواند. ادامه نماز نیز شامل قنوت، رکوع و سجده و تشهد و سلام است. خواندن قنوت مستحب است و میتوان نماز را بدون قنوت بجا آورد.
اگر شخصی بخواهد نماز شب بخواند اما فرصت کافی برای خواندن تمامی آن را نداشته باشد، می تواند کوتاهترین نماز شب را به این صورت بخواند. دو رکعت نماز به نیت شفع و یک رکعت نماز وتر. در نماز شب کوتاهتر میتوان فقط یک رکعت نماز وتر به جا آورد.
همانطور که گفتیم نماز شب از نمازهای مستحبی است که خواندن آن با ثواب و فضیلت زیادی همراه است. با این وجود هیچ اجباری در خواندن آن به صورت شبهای متوالی وجود ندارد و در واقع این نماز قضا ندارد. اما آنطور که در روایات آمده است خواندن قضای آن ثواب فراوانی دارد.
در این خصوص از امام صادق روایت شده است که شخصی به ایشان مراجعه کرد و بیان داشت که چندین ماه نماز شب من قضا میشود و من آن را در روز ادا میکنم. این کار جایز است؟ آن حضرت فرمودند: به خداوند قسم که این کار مایه روشنی چشم تو است.
همچنین در جای دیگر پیامبر اکرم (ص) درباره کسی که قضای نماز شب را به جا میآورد میفرماید: ای فرشتگان، این بنده چیزی را که به او واجب نیست قضا میکند. گواه باشید که من او را مورد آمرزش قرار دادم.