ایران و بحرین به دنبال احیای روابط؛ موانع همکاری گسترده کدامند؟
بین الملل تابناک: موسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن اخیرا مقاله ای با قلم «ویلیام روباک» در مورد تحولات اخیر در روابط بین ایران و بحرین منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.
کشورهای ایران و بحرین در 23 ژوئن توافق کردند اقداماتی را با هدف احیای روابط دیپلماتیک دوجانبه انجام دهند. این بیانیه که به طور مشترک توسط وزارت خارجه دو کشور صادر شد، پس از دیدار «عبداللطیف بن راشد الزیانی»، وزیر امور خارجه بحرین با «علی باقری کنی» سرپرست وزارت امور خارجه ایران در تهران در حاشیه اجلاس گفتگوی تعاون آسیایی صادر شد.
این دومین سفر زیانی به تهران طی یک ماه گذشته بود. رسانه های مختلف روز بعد گزارش دادند که دو طرف توافق کرده‌اند مذاکراتی را آغاز کنند که بر آزادسازی سرمایه‌های مسدود شده ایران در بحرین از زمان قطع روابط عربستان سعودی در سال 2016 با ایران، نیز متمرکز است. این ابتکار دیپلماتیک به دنبال بیانیه 23 ماه مه «حمد بن عیسی آل خلیفه»، پادشاه بحرین در مسکو پس از دیدار وی با «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه بود که تاکید کرد دلیلی برای به تعویق انداختن عادی سازی روابط با ایران نمی بیند.
زمینه های حمایتی منطقه ای و داخلی
این اقدام بحرین به دنبال ابتکار مشابه عربستان سعودی با میانجیگری چین برای احیای روابط با ایران در سال 2023 و اقدامات موازی سال قبل از سوی امارات متحده عربی و کویت برای ارتقای روابط با ایران و اعزام سفیران به تهران انجام شد .
سایر تحولات در روابط بین بحرین و کشورهای خلیج فارس زمینه های حمایتی داخلی و منطقه ای را برای این تغییرات دیپلماتیک اخیر فراهم کرد. در اواسط ژوئن، بحرین و قطر برای اولین بار پس از تحریم قطر توسط عربستان سعودی، سفیران خود را مبادله کردند که نشانه دیگری از حرکت منطقه‌ای جهت کاهش تنش و مانور دیپلماتیک و دوری از رویارویی بود.
در ماه آوریل، ملک حمد بیش از 1500 زندانی را عفو کرد که اکثریت آنها به جرایم مرتبط با ناآرامی های بهار عربی محکوم شده بودند که این امر نشان می دهد بحرین به اندازه کافی در داخل کشور برای عبور از این موضوع اطمینان دارد.
چالش‌های کلیدی که احتمالاً دامنه روابط با ایران را محدود میکند
با وجود پویایی های داخلی و منطقه ای که حرکت ایران و بحرین برای احیای روابط دیپلماتیک را تقویت می کند، تعدادی موانع وجود دارد که در مجموع ممکن است این مسیر را به چالش بکشد و پیشرفت را نسبتاً محدود نگه دارد.
روابط عادی بحرین با اسراییل از طریق توافقنامه ابراهیم، همچنان مورد ظن و نگرانی تهران قرار خواهد گرفت. ایران به دلیل آنچه بدعت دیپلماتیک می‌داند، نسبت به بحرین موضع سخت تری در پیش گرفته است که شاید با آسیب‌پذیری‌های بحرین و فرصت‌های موجود در امارات توضیح داده شود که ایران به‌طور سنتی به دنبال بهره‌برداری از آن بوده است. علاوه بر این، جنگ غزه برخی از پویایی های حمایتی را در منطقه، به ویژه در رابطه با کاهش تنش تضعیف کرده است.
در هر دو کشور، چالش ها جهت احیا روابط فراوان است. بحرین و ایران نمایانگر انواع مختلفی از حکومت ها هستند - بحرین قدرتی کوچک و حافظ وضع موجود و دیگری قصد تضعیف نظم آمریکایی و معماری امنیتی آن را دارد.
بحرین با میزبانی از ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا و فرماندهی مرکزی نیروی دریایی ایالات متحده به این معماری کمک می کند. از سوی دیگر ایران خود را رهبر محور مقاومت و نیروهای نیابتی نظامی می‌بیند که قصد دارند این نظم و معماری امنیتی منطقه‌ای را به چالش بکشند.
همچنین عصر طلایی در روابط قبلی وجود ندارد که دو کشور بتوانند به راحتی به آن بازگردند. آمارهای تجاری قبل از قطع روابط، حاکی از منافع و فعالیت اقتصادی متقابل محدود با وجود نزدیکی دو کشور است.
با توجه به این چالش ها و روابط دوجانبه نسبتاً محدود، بعید است که روابط ایران و بحرین به طور کامل توسعه یابد. اما اتخاذ این ابتکار در این زمان روشن میکند که بحرین می‌خواهد مسیر مانور دیپلماتیک دو متحد مهم خود در خلیج فارس - عربستان سعودی و امارات - را با وجود چالش‌ها دنبال کند و منافع ملموس آن را بسنجد.
بحرین اخیراً یک توافقنامه امنیتی با ایالات متحده آمریکا امضا کرده است و یک تیم رهبری باثبات برای آینده در اختیار دارد. بنابراین، بحرینی‌ها به ایرانی‌ها نشان می‌دهند که از آینده مطمئن هستند و آماده روابط دیپلماتیک عادی و سرمایه‌گذاری در چنین رابطه‌ای هستند. اگرچه بعید است که عادی سازی روابط اساساً خطوط اساسی یک رابطه دائماً دشوار را تغییر دهد، احتمالاً وضعیت را عادی می کند و آن را به وضعیت موجود قابل کنترل برمی گرداند.
علاوه بر این به بحرین به عنوان یک قدرت کوچک کلاسیک اجازه می دهد با نقاط قوت خود بازی کند و روندهای مسلط در منطقه را که توسط شرکای ارشد خود در خلیج فارس ایجاد و آزمایش شده است تقویت کند که بر تنش زدایی، مانورهای دیپلماتیک، عادی سازی و تضمین های امنیتی مورد نیاز ایالات متحده آمریکا متمرکز شده است. بحرین همچنین می داند که روابط دیپلماتیک یک شاهراه است، نه بن بست. اگر بحرین در آینده با تحولات غیرمنتظره مواجه شود - چه تغییر در موضع ایالات متحده و شرکای منامه در قبال ایران یا یک محیط امنیتی تغییر یافته - می داند چگونه از میدان خارج شود، همانطور که قبلا خارج شده است.
بهترین نمی خواستید برگردونید به ایران ? کشورهای عربی ازخداشون ایران همیشه تحریم باش تاخیلی راحت بتونن نفت گازی که بامامشترک هستن بفروشن بخاطرهمین که میگیم یه کاری بکنیدتاتحریم هاول بشه به نظر من بزرگترین چالش در ایجاد روابط بین بحرین و ایران ؛ ثبات و آرامش موجود در کشور بحرین هست . تا زمانیکه بحرین برای امنیت و رفاه مردمش تلاش میکند ایران نمی تواند با بخرین روابط حسنه ایحاد کند . بالاخره بحرین یکی از استان های ایران هستش یا یک کشور . اول تکلیف ما رو مشخص کنید. نمیشه که تا روابط شما خراب بشه بگید استان و دو روز دیگه که میخواید جی جی باجی بشید بگید کشور. 
| 
می شود عزیز دل، هنگ کنگ هم چنین بود . حتی بدتر از آن تایوان که دیقیقا مانند بحرین مستقل هست.هر چیز به وقتش اما فرصت سوزی نه! وقتی حیدر علیف خواست به ایران برگردد فرصت سوزی کردند.
بحرین هم بماند تا به وقتش
با این همه شرط و شروط نه تنها با بحرین بلکه با هیچ کشوری نمی‌توان رابطه و همکاری گسترده کرد. به فکر منافع ملی ،و تجارت متقابل باید بود و فرصت سوزی نکرد.