با تحولات بوجود آمده در شبه جزیره کره و حملات توپخانه ای صورت گرفته سوالی که مطرح است این می باشد که آیا جنگ تمام عیار دیگری در راه است؟ آیا این شبه جزیره که در دوران کمونیسم به منطقه ای آرام تبدیل شده بود، مجددا وارد یک دوره جنگ خواهد شد؟
برای تحلیل شرایط بوجود آمده ضروی است نیم نگاهی به جدائی دو کره از هم انداخت. در كنفرانس هاي «يالتا» و «پوتسدام» آلمان در سال 1945 میلادی، مقرر شد شبه جزیره كره به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم و تا زمان «اتحاد مجدد» قسمت شمالي در تصرف روس ها و قسمت جنوبي به اشغال آمريكا درآيد. مدار ٣٨ درجه نيز به بعنوان مرز دو كره تعيين گرديد.
در سال 1950 میلادی کره شمالی که تحت تسلط کمونیسم قرار داشت به کره جنوبی حمله ور شد و سئول را تسخیر نمود و به طرف جنوب شبه جزیره حرکت نمود آمریکا که طرفدار کره جنوبی بود پس از این حمله و در غیاب شوروی در شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ای را برای اعزام نیرو به شبه جزیره و مقابله با کره شمالی تصویب نمود با اعزام نیروی 15 کشور عضو سازمان ملل به رهبری آمریکا نیروهای کره شمالی از سئول عقب رانده شدند و این نیروها به منچوری چین نزدیک شدند. با احساس خطر از سوی چین کمونیست یک میلیون سرباز چینی به کمک کره شمالی شتافت و طی سه سال درگیری و عقب نشینی و پیشروی بین دنیای لیبرالیسم و کمونیسم، در نهایت در سال 1953 قرارداد آتش بس امضا و مدار 38 درجه مرز دو کره باقی ماند. این جنگ در حدود یک میلیون کشته و مجروح از دو طرف بر جای گذاشت و پسر «مائو» رهبر چین نیز در این درگیری ها کشته شد.
پس از جنگ مذکور هر کدام از دو کره مسیر توسعه متفاوتی را تجربه نمودند و در اوایل با توجه به حمایت شوروی و چین روند توسعه در شمال بسیار سریع بود و مردم فقیر از جنوب به شمال فرار کرده و پناهنده می شدند طی چند دهه گذشته با کمک آمریکا به کره جنوبی و توسعه سریع و مداوم این کشور روند مذکور بالعکس شده و سالیانه تعداد زیادی از بخش شمالی به جنوب فرار کرده و تقاضای پناهندگی می کنند.
مشکلات نظامی و امنیتی میان دو کره طی دهه های گذشته هر از چند گاهی بروز می نمود و در دهه نود با افشای برنامه هسته ای کره شمالی شبه جزیره کره وارد بحران دیگری شد موضوع هسته ای کره شمالی ابتدا در چارچوب سازمان توسعه انرژی شبه جزیره کره ( کیدو) و سپس با مکانیسم گفتگو های شش جانبه پیگیری گردیده است تا اینکه کره شمالی در سالهای 2006 و 2009 میلادی دو تست هسته ای انجام داد و شبه جزیره کره بیش از پیش متشنج گردید.
طی دهه های گذشته نقض آتش بس بین دو کره اتفاق می افتاد تا اینکه در مارس سال 2010 میلادی رزمناو «چونان» کره جنوبی با 40 ملوان در دریای زرد غرق گردید و کره جنوبی عامل غرق شدن این رزمناو را اژدر شلیک شده از سوی نیروهای کره شمالی معرفی کرد و شورای امنیت سازمان ملل علیرغم فشار آمریکا و بدلیل مخالفت چین ور وسیه بدون اشاره به کره شمالی کلیت حادثه را محکوم نمود ولی گروه تحقیق بین المللی به رهبری آمریکا نظر کره جنوبی را تائید کرد. موضوعی که از سوی کره شمالی به شدت تکذیب شده است. گزارش تحقیق گروه روسی رسانه ای نشد و نتیجه گروه تحقیق بین المللی نیز از سوی برخی مطبوعات کره جنوبی با تردید هایی مواجه گردید.
پس از این مسئله آمریکا و کره جنوبی قرار بود تمرین های نظامی در دریای زرد انجام دهند که با اعتراض چین به جای دریای زرد تمرین ها در دریای ژاپن برگزار گردید و تاریخ دیگری یعنی نوامبر برای تمرین نظامی در دریای زرد در نظر گرفته شد اما قبل از برگزاری این تمرین ها کره شمالی با ادعای حمله توپخانه ای کره جنوبی و در اعتراض به تصمیم همسایه جنوبی برای برگزاری مانور در کنار مرزهای این کشور، جزیره «یون پیونگ» کره جنوبی را با 170 گلوله توپ مورد حمله قرار داد که در این حملات دونفر نظامی و دو نفر غیر نظامی این کشور کشته شدند و کره جنوبی نیز در 24 نوامبر 80 گلوله توپ به منطقه «مودو» در جنوب کره شمالی شلیک کرد که تلفات وارده به این کشور علنی نشده است.
روسیه و چین به عنوان دو کشور عضو گروه 6 جانبه، طرفین را به خویشتن داری توصیه نموده اند و آمریکا این حادثه را محکوم کرده است. چین تمرین های نظامی آمریکا را در دریای زرد به چالش کشیدن قدرت خود در منطقه تلقی می کند و بعید است که در هر گونه حمله ای به کره شمالی سکوت اختیار کند. آمریکا در صدد تثبیت حضور و فعالیت خود در منطقه می باشد و در این راستا تلاش می کند.
کره جنوبی در مقابل حوادث این چنینی به کاخ شیشه ای می ماند و هر گونه حمله موشکی از سوی کره شمالی به سئول( فاصله نقطه مرزی کره شمالی تا سئول 40 کیلو متر می باشد) که چیزی برای از دست دادن ندارد به مثابه خط بطلان کشیدن بر رویاها و آرزوهای کره جنوبی برای تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی در منطقه است.
حادثه حمله توپخانه ای 23 نوامبر بدترین حادثه از زمان امضای قرارداد آتش بس در سال 1953 می باشد هر چند که کره جنوبی اعلام کرده است تمرین های نظامی بیشتری را در دریای زرد برگزار خواهد کرد اما با توجه به اینکه کشورهای درگیر چین، آمریکا، کره شمالی و کره جنوبی به اهداف خود رسیده اند بعید است که حادثه مشابه دیگری تکرار شود و دو کره وارد جنگ تمام عیار دیگری شوند.
پس از طرح مسئله بیماری رهبری کره شمالی و جانشینی پسر کوچک وی، به نظر می رسد دوران گذار و انتقال قدرت در این کشور فرا رسیده است و «پیونگ یانگ» برای تثبیت وحدت داخلی در این زمینه شاید نیاز به چنین حادثه بیرونی داشت. لذا این کشور با اقدامات اخیر می خواهد در اوج اقتدار انتقال قدرت صورت پذیرد و در صورتی که مذاکرات شش جانبه مجددا آغاز گردد از موضع قدرت وارد این مذاکرات شود.
کره شمالی به نیابت از چین اعتراض جدی و عملی پکن را به آمریکا اعلام نموده است. آمریکا به هدف خود برای تثبیت حضور و فعالیت بیشتر در شبه جزیره کره رسیده است. کره جنوبی نیر به هدف خود مبنی بر تثبیت حمایت و دفاع آمریکا از حاکمیت ، تمامیت ارضی و امنیتش نائل آمده است.
*
کارشناس ارشد روابط بین الملل