سرویس «تابناک» اجتماعی ـ هرچند آموزش و پرورش تعطيلي مدارس ابتدايي را در روز
پنجشنبه، بهترين فرصت براي ادامه تحصيل معلمان اين دوره مي‌داند، هنوز
بسياري از والدين در اجراي آزمايشي اين طرح، از نبود برنامه براي استفاده
بهينه از زمان دانش‌آموزان و بلاتكليفي آنان در اين روز ابراز نارضايتي
مي‌كنند.
بنا بر این گزارش، طرح تعطیلی روزهای پنجشنبه مدارس ابتدایی، در حالی از آغاز سال تحصیلی آینده در سراسر کشور اجرا می شود که همچنان در جریان اجرای آزمایشی آن مشکل پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان، مدارس دونوبته و والدین شاغل پا بر جا مانده است.
سال گذشته، موضوع تعطیلی روزهای پنجشنبه مدارس ابتدایی بر سر زبان ها افتاد و کلی هم سرو صدا به پا کرد؛ از نمایندگان مجلس گرفته تا وزیر و مشاور وزیر و خلاصه رئیس و روسای بسیاری از ادارات و دست آخر فرهنگیان و... .
این در حالی بود که بسیاری موافق اجرای آن بودند و برخی هم با توجه به خلأهایی که در نظام آموزشی می دیدند، اجرای آن را سخت و گاه حتی غیر ممکن می دانستند؛ اما هر چه بود و هر چه نبود، تعطیلی پنجشنبه ها اجرا شد؛ هر چند که عملی شدن آن از دید بسیاری از کارشناسان مسائل آموزشی چالش هایی دارد که از جمله می توان به بحث غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان، شاغل بودن نیمی از مادران و بحث مدارس دو نوبته و... اشاره کرد.
بنا بر نظرسنجی ها، بیش از یک سوم زنان ایرانی در کلان شهرها شاغل و بخش بزرگی از آنها، روزهای پنجشنبه امکان مراقبت از فرزندان خود را ندارند. این در حالی است که یکی از عمده ترین دلایل طراحان تعطیلی پنجشنبه ها، بهره بردن بیشتر کودکان از کانون خانواده است که با این تفاسیر، تحقق آن در این شرایط مشکل می شود.
از سوی دیگر، کارشناسان آموزش و پرورش بر این باورند، با تعطیلی پنجشنبه‌ها اهدافی چون بالا بردن انگیزه تحصیلی در دانش آموزان از راه فراهم سازی محیطی شاداب و با نشاط در مدارس ابتدایی، دانش‌افزایی معلمان در راستای تجربیات جهانی، بازنگری در نحوه کلاس‌داری و بودجه بندی دروس این دوره بر پایه پشتوانه علمی و تجربی جهانی دنبال می شود.
آنها بر این باورند، چون این طرح در هفتاد کشور دنیا پیاده و با موفقیت روبه رو شده، اجرای آن در ایران هم ضروری است. از این روی، با تصویب این طرح، از سال آینده، مدارس ابتدایی روزهای پنجشنبه تعطیل هستند و ساعت آموزشی دانش آموزان در پنج روز پیش از آن است، حال آن که هنوز هم آمار رسمی آموزش و پرورش، حاکی از آن است که همچنان 15 درصد مدارس کشور دو نوبته هستند و عملا امکان افزایش ساعت آموزشی نیست.
با تعطیلی پنجشنبه‌ها به این شکل مخالفمعلی عباسپور تهرانی‌فرد، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت گو با مهر ضمن تأکید بر این نکته که درباره تعطیلی پنجشنبه ها هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده گفت: درباره این طرح، برخی اشکالات را کمیسیون آموزش و نمایندگان مطرح کردند که از مهمترین آن اشتغال برخی از والدین است. در پاسخ مسئولین آموزش و پرورش گفتند که در این طرح پنج شنبه ها به طور قطع مدارس تعطیل نیست و دانش آموزان می توانند در مدرسه باشند. البته این موضوع، باز جای سوال دارد که حضور دانش آموزان در مدرسه در روز تعطیل بدون نظارت خانواده ها و مربی یا معلم می تواند اساسا خطرساز باشد و بعضا پیامدهای منفی به همراه دارد.
وی ادامه داد: بر خلاف اظهارنظر و آماری که ارایه شد، مبنی بر اظهار رضایت 80 درصد معلمان از طرح تعطیلی مدارس، در بازدیدهای ما از مراکز آموزشی به ویژه مراکز دو نوبته مدیران آنها از اجرای این طرح اظهار نگرانی کردند و موافق پیاده شدن آن نبودند.
عباسپور افزود: این موضوع باید در اجرا بررسی شود. البته قرار مسئولین در آموزش و پرورش هم همین بود که طرح به شکل آموزشی در مدارس در دو ماهه پایانی سال تحصیلی اجرا شود. پس از مطالعات و بررسی هایی که انجام می شود، قطعا از نظر قانونی وارد مذاکره می شویم.
رئیس کمیسیون آموزش مجلس تأکید کرد: در طرح تعطیلی پنجشنبه ها ابهاماتی هست که باید برطرف شود؛ برای نمونه درباره افزایش ساعات درسی دانش آموزان باید به کشش و میزان توانایی آنها هم توجه کرد. دانش آموزی که صبح زودتر بیدار می شود قطعا صبحانه را بی میل می خورد. آیا این افزایش ساعت درسی آسیبی به دانش آموز نمی رساند، به ویژه که ما اکنون به لحاظ آموزشی در وضعیت مناسبی بر اساس آزمون استاندارد جهانی نیستیم؟!
وی گفت: کمیسیون آموزش چند نشست با مسئولین آموزش و پرورش گذاشته که متأسفانه، به ابهامات ما کاملا پاسخ داده نشده است. تنها پیشنهاد ما به مسئولین آموزش و پرورش این است که نگویند این طرح به طور قطع از اول مهر اجرا می شود. اجازه بدهند کمیسیون آموزش و تحقیقات، نتایج دو ماه آزمایشی طرح را بررسی کند و سپس اگر جنبه مثبت داشت با آن موافقت می شود. نمی شود به استناد این که 80 درصد معلمان مایلند دو روز آخر هفته تعطیل باشند، تصمیم به این مهمی گرفت.
با این حال، همچنان برخی کارشناسان بر این باورند، با توجه به اینکه مادران امروزه بخش عمده معیشت خانواده و اداره جامعه را بر عهده دارند، مدرسه بهترین جا برای پرداختن به بحث تعلیم و تربیت است. ساعات حضور بچه ها در مدرسه یک فرصت است و باید از این فرصت نهایت استفاده را کرد. برای ماندن بچه ها در روزهای پنجشنبه ابتدا باید امکانات و طرح هایی در نظر گرفته می شد بعد به مرحله اجرا درمی آمد.
برخی دیگر نیز ماندن بچه ها در خانه آن هم بدون حضور والدین را زنگ خطر می دانند، چرا که بچه های ابتدایی امروز بچه های ده سال پیش نیستند. بلوغ عقلی بیشتری دارند که این شاخصه با نبود والدینشان جور درنمی آید.
منتظر اعلام نتیجه هستیملاله افتخاری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز با بیان اینکه این طرح مورد استقبال قرار گرفته و موجب رضایتمندی اقشار گوناگون، به ویژه آموزگاران شده می گوید: وقتی پنجشنبه ها تعطیل باشد، آموزگاران یک روز کمتر سر کار می‌روند و فرصت بیشتری برای رسیدگی به کارهای خود دارند. با تحقق این امر، دانش‌آموزان به خصوص بچه‌ها فراغت بیشتری برای بازی و دیگر فعالیت های فوق برنامه در کنار خانواده‌ها خواهند داشت.
وی تأکید کرد: خانواده‌ها کمتر از این طرح رضایت دارند از این جهت که اعتقاد دارند دانش‌آموزان باید ساعات بیشتری را برای تحصیل و مطالعه در مدارس باشند. حتی برخی خانواده‌ها پیشنهاد کرده اند، فعالیت فوق برنامه برای روزهای پنجشنبه در نظر گرفته شود. برخی خانواده‌ها نیز به دلیل اشتغال نگرانی نگهداری فرزند در روزهای تعطیل را دارند که امر باید در تصمیم‌گیری مورد توجه قرار گیرد.
عضو کمیسیون آموزش مجلس بر این باور است: این طرح زمانی که مطرح شد موافقین و مخالفین خودش را داشت و الان هم دارد. پیشنهاد می کنم به صورت نمونه ای و رندوم در برخی از مدارس اجرا شود و بعد در صورت موفقیت آن را به صورت کلی و جامع به تمام مدارس تعمیم دهیم.
افتخاری درباره بحث چگونگی پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان گفت: مسئولین می توانند با آموزش قرآن بخشی از اوقات فراغت دانش آموزان را پر کنند. ورزش و یادگیری مهارت های زندگی فاکتور دیگری است که می شود به آن پرداخت. همچنین باید برای روزهای پنجشنبه مادران شاغل فکری کرد. این موضوع باید بررسی شود و ما در کمیسیون آموزش منتظر اعلام نتیجه هستیم.
دو روز تعطیلی در هفته، نیاز دانش آموزان ابتدایی استامیر احمدی روانشناس و دانشجوی ترم آخر دکترای تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه مدارس همه کشورهای دنیا دو روز آخر هفته تعطیل هستند می گوید: دو روز تعطیلی در هفته، نیاز دانش آموزان ابتدایی است. این کار به لحاظ روانی تبعات مثبتی در پیش دارد.
وی می گوید: دانش آموزان مقطع ابتدایی، کلیات و مفاهیم را زیاد نمی خوانند. آموزش ها بیشتر عملی است که به باور من همان چهار، پنج روز کفایت می کند. دانش آموز ابتدایی نیاز به مطالعه زیاد ندارد.
احمدی در پاسخ به این که تکلیف مادران شاغل در روزهای آخر هفته و نگرانی آنها از بابت فرزندانشان چه می شود، می گوید: این تعطیلی به سود بچه هاست و اگر حتی به ضرر مادران هم باشد، باز هم نیاز است که باشد.
احمدی در مورد چگونگی پرکردن اوقات فراغت روزهای پنجشنبه مدارس ابتدایی گفت: باید این اوقات به طریقی پر شود که برای بچه ها لذت بخش و ترغیب کننده باشد. مثلا بازی با یک اسباب بازی یا انجام ورزش های مستمر مثل ژیمناستیک، ورزش با توپ مثل فوتبال. هنرهای دستی مثل کارگاه های سفالگری، طراحی و ... .
داوطلبان عجول و مدارس تعطیلیک کارشناس در حوزه آموزش و پرورش هم می گوید: طرح تعطیلی پنجشنبه ها در برخی از مدارس ابتدایی، در حال اجراست. من مخالف اجرای طرح تعطیلی مدارس ابتدایی در روزهای پنجشنبه، به ویژه در این برهه از سال تحصیلی هستم، چرا که همه مدیران در ابتدای سال تحصیلی بر پایه شش روز کاری در مدرسه برنامه ریزی کرده و کلاس های گوناگون را در نظر گرفته اند. با وجود اعلام تعطیلی داوطلبانه مدارس، حاضر به اجرای طرح تا ابتدای سال تحصیلی جدید نبودیم؛ اما برای هماهنگی با دیگر مدارس مجبور به این کار شدیم. به دلیل تعطیلی روزهای پنجشنبه، دانش آموزان باید تا ساعت دو و نیم در مدرسه حضور یابند و نمی توانند این مدت زمان را بدون صرف ناهار تحمل کنند.
به نظر من، باید به همه زوایا توجه می شد و دست کم از آغاز سال تحصیلی اجرا می شد.
مدارس دو نوبته بر سر دو راهیمدیر یک مدرسه دو نوبته می گوید: مدرسه ما به صورت دو نوبته اداره می شود. در نوبت صبح، دانش آموزان دختر و در نوبت عصر، دانش آموزان پسر در مدرسه حضور دارند. تعطیل شدن پنجشنبه ها در کنار محاسنی که دارد، مشکلاتی برای مدارس دو نوبته پدید آورده است، زیرا زمان حضور دانش آموزان در مدرسه بیشتر شده و شاهد ایجاد تداخل در برگزاری کلاس های صبح و عصر دانش آموزان هستیم.
وی ادامه می دهد: برای نمونه، ساعت خروج و ورود دانش آموزان دختر و پسر تا اندازه ای با هم تداخل دارد و مسئولان نوبت صبح مدرسه باید تلاش زیادی برای تخلیه سریع مدرسه کرده و مسئولان نوبت عصر هم در همین زمان باید برای ساماندهی صف دانش آموزان و اجرای برنامه های ظهرگاهی اقدام کنند.
به باور من، پیش از اجرای این طرح باید تمامی مدارس ابتدایی یک نوبته می شدند تا مشکلاتی از این قبیل نداشته باشند. همچنین، با یک نوبته شدن مدارس، مدیران برای اجرای فعالیت های فوق برنامه محدودیتی ندارند و بهتر می توانند برنامه ریزی کنند.
البته حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش هم در اظهارنظری اعلام کرده نزدیک 10 تا 15درصد مدارس ابتدایی کشور دو نوبته هستند که تلاش می کنیم در سال تحصیلی آینده تعداد آنها را کاهش دهیم.
آنچه از مجموع نظریات کارشناسان و مسئولان برمی آید، این است که تعطیلی روزهای پنجشنبه مدارس ابتدایی اقدامی است، لازم و ضروری برای افزایش استاندارهای تحصیلی و بهره از روش های نوین سیستم های پیشرفته آموزشی؛ اما در این بین باید شرایط و ساختار نظام کنونی آموزش و امکانات کنونی مدارس کشور و وضعیت اشتغال بسیاری از والدین را در نظر گرفت، چرا که با بسیاری از محدودیت هایی که در مدارس به لحاظ فضای آموزشی وجود دارد و همچنین دستان خالی بسیاری از والدین برای پر کردن اوقات فراغت فرزندان، آسیب های که به دنبال اجرای عجولانه این طرح متوجه دانش آموزان می شود، به مراتب از ویژگی های مثبت آن بیشتر است.
