از هفتهها پیش و در اوج رقابتهای انتخاباتی در ایالات متحده، این موضوع پیوسته اعلام میشد که تعیین رئیسجمهور جدید در این کشور، با دور جدید مذاکره با ایران همراه خواهد بود. اکنون هرچند این رقابتها به پایان رسیده و غرب نیز هنوز از ضرورت مذاکره سخن میگوید، خبری از تعیین زمان و مکان این مذاکرات نیست.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی با بررسی مذاکرات ایران و ۱+۵ و چشمانداز گفتوگوهای آتی میان دو طرف بر سر برنامه هستهای، مینویسد: دیپلماتها با وجود تأکید بر این که هنوز زمان و مکانی برای مذاکره تعیین نشده، انتظار دارند چنین مذاکراتی در ماه ژانویه برگزار شود.
به نوشته این سایت، دلیلی که تاکنون برای تعویق در مذاکره با ایران مطرح میشود، پر بودن برنامه کشورهای غربی است؛ برای نمونه، وزرای خارجه ناتو این هفته در بروکسل دیدار میکنند. قرار است روز دوازدهم دسامبر دیپلماتهای ارشد، شمار بسیاری از کشورها در مراکش درباره سوریه با هم دیدار کنند؛ و روز سیزدهم دسامبر نیز گفتوگوهای ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برگزار خواهد شد.
با این حال، به باور تحلیلگر المانیتور، دلیل اصلی تعویق مذاکرات و عدم اطمینان از زمان برگزاری دوباره گفتوگوها، این است که کشورهای عضو گروه ۱+۵، هنوز در میان خودشان درباره این که چگونه بسته پیشنهادی به ایران را به روز کنند و این که آیا اصولاً چنین کاری را انجام دهند یا خیر، به توافق نرسیدهاند.
المانیتور منبع این خبر را اظهارات شماری از دیپلماتهای غربی معرفی کرده که در روزهای گذشته با این سایت به گفتوگو پرداختهاند.
در ادامه این مطلب آمده: هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا نیز به در جریان بودن گفتوگوها و جلسات مشورتی فشرده درباره این موضوع اشاره کرده است.
وی روز سیام نوامبر گفت: «ما هماکنون عمیقاً مشغول رایزنی با همکاران خود در ۱+۵ هستیم و میخواهیم پیشنهادی را در دیدار بعدی به ایرانیان ارائه کنیم که به روشنی نشان دهد، زمان ما رو به پایان است؛ ما باید جدی باشیم؛ موضوعاتی هست که ما مایل به گفتوگو با شما درباره آنها هستیم، ولی انتظار اقدام متقابل داریم».
«مارک سدویل»، دیپلمات ارشد انگلیسی و برخی از اعضای تیم وی نیز هفته گذشته در واشنگتن بودند تا با همتایان آمریکایی خود درباره این موضوع و مسائل دیگر گفتوگو کنند.
برخی منابع دیپلماتیک میگویند، قرار بوده آمریکا و سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) تا پایان هفته گذشته در این زمینه به توافقی دست یابند؛ اما شواهد حاکی از آن است که این کشورها همچنان در حال بحث درباره این موضوع هستند.
در همین حال، کلینتون نیز اعلام کرد که به باور وی، مذاکرات دوجانبه میان آمریکا و ایران، میتواند به بالا بردن چشمانداز رسیدن به توافق در موضوع هستهای کمک کند.
گزارشهای پیشین حاکی از آن بود که آمریکاییها مایل به ارائه پیشنهاد «بیشتر در برابر بیشتر» (امتیازات بیشتر به ایران در قبال محدودیتهای بیشتر برنامه هستهای این کشور) هستند؛ اما در مذاکرات ۲۱ نوامبر در بروکسل میان اعضای ۱+۵، اروپاییها در این زمینه با آمریکا توافق نداشتند.
«پاتریک کلاوسون»، کارشناس مسائل ایران در مؤسسه سیاستگذاری خاور نزدیک واشنگتن میگوید، لفظی که در بروکسل مورد بحث قرار گرفته، «نو کردن بسته پیشنهادی» بوده و مشورتها در این زمینه هنوز جریان دارد؛ اما آنچه تاکنون انجام پذیرفته، چندان جذاب و مهم نبوده و به مواردی محدود منحصر بوده است.
با این حال، برخی منابع دیپلماتیک میگویند، شاید مذاکره کنندگان غربی به این امید داشته باشند که از تأخیر پدید آمده، برای برگزاری چند دوره مذاکرات بیسر و صدای فنی با ایرانیها، پیش از دور جدید مذاکرات اصلی، استفاده کنند.
این مذاکرات فنی که با کمترین درجه عمومیت برگزار میشود، میتواند راهی برای کاستن از اختلاف نظرها در آستانه برگزاری مذاکرات سیاسی اصلی با ایران باشد که تاکنون پیشرفت چندانی در آن حاصل نشده است.
در همین حال، چندین منبع در دولت آمریکا به المانیتور گفتهاند که انتظار دارند، تیم آمریکایی مذاکره کننده با ایران، دستخوش تغییراتی شود، زیرا در دوره دوم اوباما، برخی انتصابات جدید در شورای امنیت ملی آمریکا انجام شده است. از جمله این تغییرات میتواند این باشد که با کنار رفتن کلینتون از وزارت خارجه آمریکا، «وندی شرمن»، رئیس هیأت آمریکایی در مذاکرات ۱+۵ نیز تغییر کند.
با این حال، کلاوسون میگوید با وجود تغییرات در تیم مذاکره کننده آمریکایی، دولت آمریکا بر این باور مصمم است که این تحولات مشکلی در حرکت رو به جلو در مذاکرات ایجاد نخواهد کرد.