مدت هاست که وقتی صحبت از اتهامات مطرح علیه ایران در موضوع هسته ای به میان می آید، تحلیلگران بی طرف به این موضوع اشاره می کنند که رژیم اسرائیل، خود تنها دولت در منطقه خاورمیانه است که دارای تسلیحات هسته ای است. اما حتی این افراد نیز اشاره ای نمی کنند که رژیم اسرائیل در این قضیه تنها نیست و ترکیه، دیگر دولتی است که در خاک خود بمب هسته ای نگهداری می کند.
به گزارش «تابناک»، موضوع وجود سلاح های هسته ای در خاک ترکیه، مسئله ای است که با وجود اهمیت راهبردی فوق العاده، کمتر مورد توجه و اشاره تحلیلگران و سیاستمداران قرار می گیرد. اما سایت تحلیلی «المانیتور» برای اولین بار به طور جامع به این موضوع اشاره کرده و جنبه های گوناگون آن را مورد بررسی قرار داده است.
تحلیلگر المانیتور، مطلب خود را با اشاره به پیوندهای عمیق آنکارا و دمشق، پیش از آغاز ناآرامی ها در سوریه آغاز کرده و اشاره می کند در آن زمان، ترکیه به هیچ وجه فکر نمی کرد تنها چند سال بعد، از ناحیه سوریه احساس تهدید استراتژیک کند.
این تحلیلگر در ادامه به برگزاری «شورای همکاری عالی راهبردی» میان سوریه و ترکیه در سال 2009 اشاره می کند که در بیاینه پایانی آن آمده بود: «دو طرف با توافق بر سر ضرورت پاک کردن خاورمیانه از سلاح های هسته ای، آخرین تحولات در حوزه برنامه هسته ای ایران و مذاکرات مربوط به آن را مورد بررسی قرار دادند. با تأکید بر اینکه هر کشوری حق دارد از انرژی هسته ای استفاده کند، ما بر اهمیت یافتن راهی دیپلماتیک برای این مسئله تأکید می کنیم».
اما به اعتقاد المانیتور، تناقض آنجاست که ترکیه عضو ناتو، از خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای سخن می گوید:
اصطلاح «خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای»، یکی از تم های سیاست ضداسرائیلی بود که پس از اجلاس «داووس» در سال 2009 و سپس حمله رژیم اسرائیل به کشتی ترکیه ای «ماوی مرمره» در سال 2010، در ترکیه مطرح شد. بدون تردید، آرزوی داشتن خاورمیانه ای عاری از سلاح هسته ای، امر پسندیده ای است؛ اما وقتی ترکیه چنین درخواستی را مطرح می کند، باید اندکی تأمل کرد!
ترکیه یکی از دو دولتی است که در منطقه خاورمیانه، در قلمرو خود سلاح هسته ای نگهداری می کند. این موضوع که رژیم اسرائیل دارای چنین سلاح هایی است، بر هیچ کس پوشیده نیست. با این وجود، اینکه ترکیه در خاک خود از بمب های هسته ای B61 آمریکایی نگهداری می کند، هرچند باز هم موضوعی سری نیست، اما درباره آن صحبتی هم نمی شود.
تفاوت ترکیه و رژیم اسرائیل در این است که بمب های هسته ای انبار شده در پایگاه «اینجرلیک» در نزدیکی شهر «آدانا»، در مالکیت دولت آمریکا قرار دارند. این ها، بمب های گرانشی هوا به زمین هستند که تعداد آن ها «بسته به نیاز تغییر می کند». بمب های B61 از جمله اجزای مهم سپر هسته ای است که ایالات متحده برای متحدان عضو ناتوی خود ایجاد کرده است.
بمب های B61 در طول دوران جنگ سرد در پایگاه «اینجرلیک» مستقر شدند تا در مقابل اتحاد شوروی توازن ایجاد کنند؛ اما این بمب ها هنوز هم آنجا هستند. البته به گفته منابع معتبر، خلبان های ترک برای استفاده از این بمب ها آموزش ندیده اند و جنگنده های F-16 این کشور نیز توان حمل آن را ندارند.
به جز ترکیه، این بمب ها در قلمرو چهار عضو دیگر ناتو هم وجود دارد: بلژیک، هلند، آلمان و ایتالیا. اما به جز ایتالیا، سه کشور دیگر خواستار خروج این بمب ها از کشور خود هستند. اما در مورد ترکیه، به هیچ وجه محتمل نیست که این کشور درخواست خروج این بمب ها را مطرح کند.
بمب های B61، در حال حاضر و در ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه، اهمیتی فزاینده برای ترکیه دارند: مهار کردن سوریه و ایران.
اوضاع سوریه که مشخص است: ترکیه که تا پیش از وقوع ناآرامی ها در این کشور، در پی همکاری و نزدیکی با دمشق بود، از آن زمان تاکنون به جز مواجهه مستقیم نظامی با دولت این کشور، هر اقدامی علیه آن انجام داده است. ترکیه که در پی روی کار آوردن دولتی نزدیک به اخوان المسلمین در سوریه است، می داند که اقداماتش از دید دولت دمشق خصومت آمیز تلقی می شود و به همین جهت، از بابت سلاح های شیمیایی سوریه نگران است.
از سوی دیگر، پیشرفت های هسته ای ایران، این نگرانی را برای ترکیه به وجود آورده که در صورت تصمیم ایران برای ساخت سلاح هسته ای، موقعیت ترکیه در منطقه به شدت تضعیف شود. ترکیه که تا چند سال پیش اعتقاد داشت با حمایت از ایران و به چالش کشیدن نظم بین المللی، می تواند فرصتی برای پیشرفت خود فراهم کند، اکنون با این نظم بین المللی همسو شده و در مقابل ایران قرار گرفته است.
به هر حال، مجموعه این عوامل باعث شده ترکیه به شدت، اما در پشت پرده و به شکلی بی سر و صدا، از وجود سلاح های هسته ای تاکتیکی ناتو در خاک خود دفاع کرده و آن را به مثابه ابزاری برای تأمین امنیت خود در مواجهه با شرایط متحول منطقه ای در نظر بگیرد.