با گذشت بیش از دو سال از بحران سوریه، اختلاف دیدگاههای حامیان خارجی مخالفان دولت، به حقیقتی انکار ناشدنی تبدیل شده است؛ اما وجود چنین اختلافی میان آنکارا و واشنگتن، در کنار تفاوت دیدگاههای آنها نسبت به عراق، سبب واگرایی آنها در مسائل منطقهای شده است.
به گزارش «تابناک»، یکی از مهمترین موارد قابل اشاره در زمینه این تفاوت راهبردها، دیدگاههای متفاوتی است که آنکارا و واشنگتن نسبت به روند اوضاع در سوریه دارند.
بنا بر این گزارش، روزنامه ترکیهای «صباح» در مطلبی به بررسی این موضوع پرداخته و مینویسد: از دیدگاه آمریکا، راهبرد ترکیه در قبال سوریه بیش از اندازه خوشبینانه است.
این روزنامه اشاره میکند که هرچند در پی عذرخواهی تلفنی بنیامین نتانیاهو از رجب طیب اردوغان، چشمانداز روابط ترکیه و آمریکا نیز بهتر از گذشته شده، این به معنای حل همه اختلافات نیست. در این زمینه، به طور خاص موضوعات مربوط به ترکیه و عراق میتواند در روابط آنکارا ـ واشنگتن تأثیرگذار باشد.
صباح مینویسد در زمینه سوریه، اهداف راهبردی آمریکا و ترکیه یکسان است و هر دو خواستار کنار زدن اسد از قدرت هستند؛ اما تفاوت آنها در زمینه چگونگی رسیدن به این هدف است. آنکارا بر این باور است آمریکا از قدرت دیپلماتیک و نظامی خود به طور کارآمد استفاده نمیکند. یکی از گلایههای آنکارا این است که چرا واشنگتن نتوانسته در شورای امنیت روسیه را به دست برداشتن از حمایت از دولت دمشق متقاعد کند.
در طرف مقابل، واشنگتن نیز بر این باور است که آنکارا نسبت به وضعیت قومی و فرقهای سوریه بیتفاوت است و بدون توجه به این امر، از گروههای وابسته به اخوان المسلمین در سوریه حمایت بیقید و شرط میکند.
موضوع دیگر در این زمینه، بدبینی باراک اوباما نسبت به سرنوشت سوریه پس از اسد است. اوباما نگران خطر یک جنگ داخلی و نیز دورهای از امتیازخواهی پس از سقوط اسد است که میتواند حتی از عراق پس از سقوط صدام نیز خونبارتر و خشونت آمیزتر باشد.
این در حالی است که ترکیه با خوشبینی زیاد باور دارد که در صورت کنار رفتن اسد، برگههای رأی سرنوشت سوریه را تعیین خواهد کرد و دمکراسی در این کشور حاکم خواهد شد. اوباما درسهای عراق را فراموش نکرده و نسبت به سوریه محتاط است؛ در صورتی که ترکیه از خود خوشبینی بیش از اندازه نشان میدهد و بر موضع خود پافشاری دارد.
اما همان گونه که اشاره شد، آنکارا و واشنگتن به جز سوریه در مورد عراق نیز اختلاف نظر دارند. به باور روزنامه صباح، مسأله اساسی در این زمینه، تفاوت دیدگاه نسبت به نوری مالکی، نخست وزیر عراق است. آنکارا از همان آغاز از «ایاد علاوی»، رهبر فهرست «العراقیه» حمایت میکرد، در حالی که آمریکا نسبت به این فرد انتقاد داشت.
این گزارش در ادامه میافزاید، هرچند آمریکا نسبت نیز چندان شیفته مالکی نیست، کار کردن با وی را ترجیح میدهد. ایالات متحده از نزدیکی مالکی به ایران نگران است، اما میداند که بخشی از این امر به سبب حمایتهای ترکیه و عربستان سعودی از جبهه سنیهای عراق است.
آمریکا از ترکیه انتقاد میکند که همچون سوریه، در عراق نیز مشغول حمایت از اخوان المسلمین است.
به اعتقاد واشنگتن، این سیاست آنکارا میتواند حتی بیش از پیش مالکی را به سوی ایران سوق بدهد.
گفتنی است، مسأله شمال عراق نیز دیگر عامل تأثیرگذار در روابط آمریکا و ترکیه است. هرچند آمریکا در مجموع مخالفتی با روابط نزدیک آنکارا با اربیل ندارد، از این نگران است که تنش میان اربیل و بغداد بر سر نفت، سبب جدا شدن کشور شود. به عبارت دیگر، در شرایطی که ترکیه سودای همگرایی با اقلیم کردستان را در سر میپروراند، ایالات متحده نگران به خطر افتادن تمامیت ارضی عراق است.