آمریکا در قبال ایران و سوریه «عاقل‌تر» شده است!

به گزارش «تابناک»، چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا، اظهار داشته مسائل موجود در خاورمیانه، از جمله برنامه هسته ای ایران و بحران سوریه، نیازمنده راهکار‌های «سیاسی» هستند، نه نظامی.

خبرگزاری «رویترز» که سخنرانی امروز هیگل را منتشر کرده، می‌نویسد وی با بیان اینکه «نظم قدیمی» در منطقه خاورمیانه در حال محو شدن است، تأکید کرده، ایالات متحده برای آنچه «ترویج اصلاحات دمکراتیک در منطقه» خوانده تلاش می‌کند؛ اما در عین حال، اذعان کرده که به محدودیت‌های قدرت آمریکا نیز آگاه است.

به باور رویترز، این اظهارات بیش از هر چیز بازتاب دهنده رویکرد محتاطانه دولت اوباما نسبت به استفاده از نیروی نظامی در قبال چالش‌های موجود در منطقه است. هیگل تأکید کرده این گونه چالش‌ها باید از طریق «ائتلافی از منافع مشترک»، که شامل رژیم اسرائیل و دیگر متحدان آمریکا در منطقه است، حل و فصل شود.

هیگل که در مؤسسه سیاستگذاری خاور نزدیک واشنگتن سخن می‌گفت، اظهار داشت: «رشته مشترکی که در بافت خاورمیانه تنیده شده، این است که پایدارترین و مؤثرترین راهکار‌ها برای چالش‌های منطقه، سیاسی هستند، نه نظامی».

وی افزود: «نقش آمریکا در خاورمیانه، بر ادامه تلاش برای نفوذ و شکل دادن به روند رویدادها ـ با استفاده از ابزارهای دیپلماتیک، اقتصادی، انسان دوستانه، اطلاعاتی و امنیتی و در هماهنگی با متحدانمان ـ استوار است».

وی همچنین با اشاره به اینکه خیزش‌های جهان عرب، عرصه سیاسی خاورمیانه را تغییر داده، اظهار داشته: «نظم قدیمی در خاورمیانه در حال محو شدن است و آنچه جایگزین آن خواهد شد، هنوز به روشنی مشخص نیست... با تداوم این روند، بی ثباتی در منطقه ادامه خواهد یافت و ما باید خود را با آن تطبیق دهیم».

با این حال، هیگل چشم انداز ثبات در منطقه را بر نتیجه‌گذار سیاسی در مصر، لیبی و سوریه متکی دانسته است.

وی در ادامه با تأکید بر ضرورت رفتار احتیاط آمیز آمریکا در منطقه گفته: «ایالات متحده در روند شکل دادن به نظم جدید درگیر خواهد بود؛ اما باید به گونه ای عاقلانه درگیر این روند شویم... این امر نیازمند درکی روشن از منافع ملی و محدودیت‌های ما و درک صحیح پیچیدگی‌های این منطقه غیرقابل پیش بینی، متناقض نما و در عین حال امیدوارکننده از جهان است».

هیگل در بخش دیگری از سخنان خود، این نکته را تأیید کرده که درگیری‌ها در سوریه، حالتی «طائفه‌ای» پیدا کرده و ضمن ابراز نگرانی از موضوع تسلیحات شیمیایی سوریه، درباره خطر گسترش تنش‌ها به بیرون از مرزهای این کشور هشدار داده است. با این حال، وی درباره «خط قرمز» آمریکا در سوریه سخنی نگفته است.

پس از پایان سخنرانی هیگل نیز هنگامی که از وی درباره سوریه سوال شد، تأکید کرد دولت آمریکا تا زمانی که همه شواهد را جمع آوری نکرده، ‌هیچ کاری ‌نخواهد کرد تا از این راه، از اشتباهات اطلاعاتی که به جنگ 2003 در عراق منجر شد، جلوگیری کرده باشد.

وی افزود‌: «صادقانه باید گفت که احتمالاً همه ما امروز اندکی نسبت به پیش عاقل‌تر شده‌ایم و و هنگامی که ‌کاری کنیم، این واقعیت همیشه هست که شاید پیامدهایی ‌داشته باشد و نتایج ناخواسته‌ای از آن حاصل شود... البته انفعال نیز پیامدها و نتایج ناخواسته خود را خواهد داشت».

به هر حال، سخنان هیگل را می‌توان از چند جنبه بسیار مهم ارزیابی کرد. از یک سو، وی با صراحتی کم سابقه، با سخنان خود احتمال استفاده آمریکا از نیروی نظامی را در منطقه در آینده ای نزدیک رد می‌کند و با تأکید بر ضرورت همراهی این کشور با متحدانش از جمله رژیم اسرائیل، در واقع تأکید می‌کند که متحدان آمریکا نیز در این زمینه باید با سیاست محتاطانه آمریکا هماهنگ شوند.

از سوی دیگر، تأکید هیگل بر شکل‌گیری نظم جدید در منطقه، محدودیت‌های قدرت آمریکا و ضرورت در پیش گرفتن رویکرد عاقلانه، بیانگر آن است که با توجه به شکنندگی اوضاع در منطقه، دولت آمریکا به شدت نسبت به پیامدهای هر گونه افزایش تنش نگران است و تلاش دارد تا حد امکان از چنین کاری دوری کند.

به هر حال، این سخنان تأییدی بر اظهارات تحلیلگرانی است که بر این باورند با وجود برخی اظهارات دولتمردان آمریکایی در تعیین «خط قرمز» برای ایران و یا مواضع سناتورهای جنگ طلب این کشور، اوباما نسبت به اسلاف خود دیدگاه متفاوتی نسبت به ابزارهای قدرت آمریکا و نحوه به‌کارگیری آن‌ها دارد.

جالب آن که خود هیگل نیز در پایان سخنانش طعنه‌ای به سناتورها زده و با اشاره به اینکه خود وی نیز در زمان سناتور بودنش با صراحت به موضع‌گیری می‌پرداخت، گفته اکنون باید با دقت بیشتری مراقب کلماتش باشد و افزود‌: «دیگر نمی‌توانم مانند قبل، آنطور غیرمسئولانه سخن بگویم».