فیلم: انتقاد علیزاده، فخرالدینی و شاه‌زیدی از بی‌توجهی به مرگ شهنواز

آیین تشییع پیکر زنده‌یاد استاد «جلیل شهناز»، صبح امروز سی‌ام خرداد در شرایطی با حضور اساتید و پیشکسوتان موسیقی از مقابل تالار وحدت برگزار شد که شاهد انتقادات شدید استاد حسین علیزاده و فرهاد فخرالدینی و علی‌اصغر شاه‌زیدی درباره نوع برخورد مسئولان با موسیقی و مفاخر موسیقی ایران زمین بودیم.

به گزارش «تابناک»، مراسم بدرقه ‌زنده‌یاد استاد «جلیل شهناز» پس از یک بار لغو و عدم برگزاری در خانه هنرمندان، صبح پنجشنبه سی‌ام خرداد ماه در محوطه تالار وحدت به سختی برگزار شد و مردم هنرپرور ایران زمین در میان بدرقه بزرگان موسیقی با شهنواز موسیقی ایران زمین، استاد شهیر وداع کردند.

در این مراسم که با حضور ‌اساتیدی چون فخرالدینی، شجریان، علیزاده، قرابنی، مختاباد، ساکت، خواجه امیری و... برگزار شد، سیل گسترده‌ای از مردم علاقه‌مند به استاد «جلیل شهناز» نیز حضور یافته بودند. پیش از آغاز مراسم و برای ورود همسر استاد به محل تالار، از حضار درخواست شد تا راه را برای ایشان و نیز قرار گرفتن سخنرانان و خانواده استاد شهناز در نزدیکی تریبون خلوت کنند؛ اما فشردگی جمعیت، منجر به این شد که ‌برگزاری این مراسم با اندکی تأخیر انجام شود.
نکته تأسف‌آور در این فضا، اینکه اساساً در بخش‌هایی از محوطه برگزاری مراسم، امکان نفس کشیدن نیز به سختی ‌بود و گروهی از اشخاص که بزرگداشت و تشییع جنازه استاد شهناز را با کنسرت اشتباه گرفته بودند، با سوت و کف از اساتید موسیقی درخواست اجرا می‌‌کردند یا با فریادهای هواخواهی، فضای جذاب و ویژه‌ای ‌برای خود فراهم کرده بودند که خلاف شأن چنین مراسمی است.

در آغاز این مراسم، سید عباس سجادی که اجرای برنامه را بر عهده داشت، تأکید کرد: خداوند در این غم بزرگ به اهالی موسیقی ‌صبر دهد. ‌بی‌تردید جایگاه جناب استاد جلیل شهناز بر هیچ ‌کس پوشیده نیست، چرا که او هنرمندی است که با ظهور و ورود از مکتب‌ اصفهان‌، زبانی نو از موسیقی اصفهان را ارائه کرد.

سپس حسین علیزاده پیشکسوت تار و سه‌تار در سخنانی اظهار داشت: باید گفت، همه مردم ایران از این رویداد متأثر شده‌اند و ما امروز جمع شده‌ایم تا جاودانگی شهناز را یادآور شویم. شهناز کسی نیست که از یادها برود. در کشور عزیز ما، کسانی هستند که با استاد شهناز خاطره دارند و زندگی‌شان با او گره خورده است. شهناز یکی از با ارزش‌ترین هنرمندانی بود که همیشه الهام بخش زندگی بود.

وی افزود: حال که ما احساس خوبی داریم و گمان می‌کنیم ‌همه چیز می‌تواند بهتر و مثبت‌تر از امروز باشد، انتظار داریم رفتن این اساتید ‌از بین ما، تلنگری باشد برای مسئولین تا درک ببیشتری از هنر داشته باشند؛ همان طور که یک گل می‌زنیم و در دنیا افتخار می‌کنیم. شهناز چهره‌ای است که نمی‌توان به آسانی از کنارش گذشت. به مسئولین می‌گویم، ‌ای کاش واکنش بهتری نسبت به این موضوع داشتند. بی‌توجهی به هنرمندان موسیقی از عدم درک نشأت می‌گیرد. ما با هنر شهناز زنده‌ایم و او بین ما خواهد بود.

سپس فرهاد فخر‌الدینی، رهبر سابق ارکستر ملی ایران برای سخنرانی حاضر شد و گفت: به نام بزرگان هنر و به نام کسانی که سوختند و ساختند تا هنر این مملکت را شعله‌ور نگه دارند. بی‌گمان استاد جلیل شهناز، یکی از چهره‌های درخشان موسیقی ماست. او گنجینه‌ای گرانبها از موسیقی ردیف ایران را در دل داشت. ردیف موسیقی ایران مثل خود هنرمندان، همواره با ظلم و ستیز روبه‌رو بوده و بر او بسیار ظلم روا شده و ما این نغمات را که با ظلم پرورش یافته‌اند‌ در دلهایمان داریم.

فخر‌الدینی افزود: بی‌دلیل نیست که موسیقی ایران این همه غمگین است، چرا که این همه ظلم را تحمل کرده و پابرجاست؛ البته این پا برجا بودن موسیقی را مدیون هنرمندان بزرگی چون شهناز هستیم. ما دقیقا نمی‌دانیم که موسیقی از چه کسی به ما ارث رسیده است؛ چرا که همچون ادبیات پشتوانه‌ای مثل حافظ‌، فردوسی‌، سعدی‌، نظامی‌ و ... ندارد. این گنجینه عظیم در دل هنرمندان واقعی مملکت که عاشقانه دنبال موسیقی بوده‌اند، نسل به نسل به ما رسیده است؛ میرزا عبدالله، درویش‌خان‌، علی‌نقی وزیری‌ و ... از این جمله هستند.

رهبر ارکستر مهرنوازان در بخش دیگری از سخنانش گفت: اکنون جلیل شهناز این گونه شما را دور یکدیگر جمع کرده است. او گنجینه‌ بزرگی است که با پاسداری این موسیقی را حفظ کرده است. مضراب او ‌روی هر نت از ردیف موسیقی، نشان از عشق دارد. بی‌دلیل نیست که ساز شهناز بر دل شما می‌نشیند، چون راه عاشقی را پیموده است.

این هنرمند همچنین گفت: ای کاش قدر این هنرمندان را بیش از این می‌دانستند. مردم ما هنوز ساز شهناز را به یاد دارند و با آن آشنایند؛ اما چهره او را کمتر دیده‌اند، چون مسئولان در نشان دادن چهره هنرمندان مضایقه می‌کنند.

بخش دیگری از مراسم تشییع پیکر جلیل شهناز به سخنرانی استاد علی‌اصغر شاه‌زیدی اختصاص داشت. این هنرمند پیشکسوت اصفهانی در سخنانی گفت: متأسفانه خیلی‌ها در این چند سال گذشته، نسبت به شهناز کم لطفی کردند.

او ادامه داد: سال‌ها پیش خیلی‌ها افتخار می‌کردند که در کنار شهناز باشند‌، با او عکس بگیرند و ... اما در چند سال اخیر، بسیاری از آن آقایان که به کنار شهناز بودن افتخار می‌کردند،‌ هیچ یادی از او نکردند. وقتی که او خداوندگار تار بود، در کنارش بودند و در کنارش عکس گرفتند؛ اما وقتی بیمار شد، از او دست‌گیری نکردند.

همچنین کیومرث شهناز، فرزند این هنرمند مرحوم نیز از مردم برای حضور در مراسم تشکر کرد و گفت: ممنون از شما که به اینجا آمدید و دل ما و‌ اهل هنر را شاد کردید؛ اما باید این موضوع را هم در نظر داشت که قدر هنرمندان را پیش از مر‌گشان بدانیم.

پیش از بخش پایانی نیز استاد شجریان به همراه استاد موسوی ضمن عرض تسلیت، یکی از اشعار حافظ را خواندند و یاد استاد شهناز را گرامی داشتند.

پس از پایان مراسم، پیکر شهنواز موسیقی کشور، استاد جلیل شهناز در میان دوستداران هنر موسیقی کشور تشییع و به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) روانه شد تا در میان دیگر هنرمندان فقید کشورمان برای همیشه آرام بگیرد.

مجلس یادبود استاد جلیل شهناز، روز شنبه یکم تیر ماه در مسجد جامع شهرک غرب از ساعت 18.30 تا 20 برگزار می‌شود.

این فیلم، خلاصه‌ای از مراسم تشییع پیکر استاد جلیل شهناز تا آن میزان است که از سوی حاضران امکان ضبطش فراهم شد، ولی متأسفانه امکان ضبط بخش‌هایی از این مراسم ‌فراهم نشد. توضیح ضروری اینکه علی قمصری، نوازنده جوان موسیقی سنتی ایران، در سوگ استاد دقایقی نواخته که امروز منتشر شده و این بخش نیز در این فیلم گنجانده شده است.