در هفته‌های اخیر، عربستان سعودی در روندی گام گذاشته که بر پایه آن، بسیاری از ناظران و تحلیلگران از تقابل مواضع این کشور با ایالات متحده، مهم‌ترین حامی سعودیها سخن می‌گویند. در این میان، نشریه «آتلانتیک» به بررسی مهم‌ترین عاملی پرداخته که زمینه این تقابل را، به ویژه در بحث بهبود روابط آمریکا با ایران به وجود آورده است.
به گزارش «تابناک»، نشریه «آتلانتیک» با انتشار مطلبی به بررسی زمینه‌های فاصله گرفتن سیاست‌های عربستان سعودی از ایالات متحده پرداخته است. این نشریه اشاره می‌کند که سعودیها با نپذیرفتن عضویت غیردائم شورای امنیت، کاری غیرمنتظره کردند. با این حال، این اقدام حاصل چندین ماه چالش و کشمش میان این کشور و ایالات متحده بود.
در حقیقت، این اقدام نقطه اوج انتقادات عربستان از آمریکا به سبب رویکرد منفعلانه نسبت به مداخله نظامی در سوریه، حمایت ضمنی از اخوان المسلمین در مصر و به تازگی تمایل واشنگتن به بهبود روابط با ایران به شمار می‌رود. بر همین اساس، به تازگی رئیس سازمان اطلاعات سعودی، از تجدیدنظر دولت متبوعش در روابط با آمریکا سخن به میان آورد.
لحن اخیر سعودیها تا آن حد شدید بود که «تزیپی لیونی»، وزیر دادگستری رژیم اسرائیل ضمن هم‌ذات‌پنداری با آن گفت: «وقتی می‌شنوید که سعودیها درباره ضرورت جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران سخن می‌گویند، این سخنان آشنا به نظر می‌رسد».
هرچند مواضع ضدایرانی عربستان عمدتاً در چهارچوب رقابت منطقه‌ای این کشور با ایران تفسیر شده، بحث درباره کاهش تحریم‌های ایران نیز می‌تواند از جنبه اقتصادی سبب نگرانی سعودیها شده باشد. پیش از برگزاری آخرین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو، یک مقام ارشد دولت آمریکا از تمایل واشنگتن به کاهش هدفدار و متناسب تحریم‌ها در مقابل اقدامات ایران در زمینه هسته‌ای سخن گفت.
اما ایرانی که تحت فشار‌ها تحریم‌ها نباشد، می‌تواند ضربه‌ای جدی به برنامه‌های اقتصادی عربستان بزند که مهم‌ترین محور آن را صادرات نفت تشکیل می‌دهد. مؤسسه سنجش اعتبار بین‌المللی به تازگی پیش‌بینی کرده که کاهش تحریم‌ها می‌تواند با وارد کردن هشتصدهزار بشکه نفت ایران به بازار، سبب کاهش قیمت‌های جهانی نفت شود. میزان این کاهش قیمت نیز نزدیک ۱۰ درصد پیش بینی شده است.
رهایی ایران از این تحریم‌ها، همچنین سبب میشود ایران در پی باز کردن پای سرمایه‌گذاران خارجی به کشور باشد.
در این باره، روز یکشنبه، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران پیش‌بینی کرد که کاهش تحریم‌ها، می‌تواند سبب ورود ۵۴.۴ میلیارد دلار پول نفت به ایران شود که از هم اکنون، ۱۴ میلیارد دلار آن برای پر کردن شکاف‌های بودجه‌ای کنار گذاشته شده است.
شرکت‌های نفتی آمریکایی از هم اکنون برای این شرایط برنامه‌ریزی کرده‌اند: مدیران اجرایی ارشد این شرکت‌ها به تازگی در جلساتی با زنگنه شرکت کرده و مذاکراتی انجام داده‌اند. در همین حال، شرکت‌های بزرگ اروپایی همچون «توتال» و «شل» نیز درصدد بازگشت به بازار ایران هستند.
البته صنعت نفت ایران تنها حوزه‌ای نیست که شرکت‌های غربی در انتظار برداشته شدن تحریم‌ها از آن هستند. کمتر از یک سال پس از آن که شرکت فرانسوی «رنو» ناچار شد به سبب تحریم‌های آمریکا بازار ایران را ترک کند، «جنرال موتورز» آمریکا وارد مذاکره با یکی از شرکت‌های خودروسازی ایران شده است.
افزون بر این، شماری از دیگر شرکت‌های آمریکایی نیز اکنون پنهانی مشغول فعالیت در ایران هستند که بر پایه برخی گزارش‌ها، درآمد آن‌ها در سال ۲۰۱۲ به ۵۴۰ میلیون دلار رسیده است. این شرکت‌ها در صورت برداشته شدن تحریم‌ها به طور کامل و آشکار وارد بازار ایران خواهند شد.
بی‌گمان هنگامی که موضوع ایران مطرح میشود، سیاست‌های منطقه‌ای به اسبابی برای نگرانی عربستان سعودی تبدیل میشود؛ اما تهدید مستقیم اقتصاد این کشور، موضوع جدی‌تری برای آن‌هاست. برای کشوری که نزدیک ۹۰ درصد درآمد آن را صادرات نفت تشکیل می‌دهد، چشم انداز کسب منفعت از سوی یک رقیب به هزینه عربستان، موضوعی مهم و نیازمند اقدام جدی است.
بنابراین، باید گفت اقدامات اخیر عربستان سعودی بیش از هر چیز پاسخی به این تهدید بوده و تا زمانی که بازگشت ایران به جامعه بین‌المللی به عنوان یک احتمال مطرح باشد، این رویه عربستان تغییر نخواهد کرد.
به امید موفقیت تیم مذاکرات هسته ای 