آیین آغازین سی و دومین جشنواره بینالمللی فیلم فجر با پیام رئیس جمهور و رونمایی از جایزه ریاست جمهوری برای اهالی فرهنگ و تقدیر از مهدی هاشمی، هما روستا و جهانگیر میرشکاری، سه تن از پیشکسوتان سینمای ایران برگزار شد تا سینمای ایران از صبح روز دوازدهم بهمن ماه، روزگار تازه را در کاخ جشنواره آغاز کنند.
به گزارش «تابناک» سال سینمای ایران با برگزاری مراسم افتتاحیه سی و دومین جشنواره بینالمللی فیلم فجر در تالار وحدت آغاز شد. در آغاز این مراسم، عیلرضا رضاداد، دبیر جشنواره سی و دوم فیلم فجر ضمن خیرمقدم به حاضرین و گرامیداشت یاد و خاطره درگذشتگان سینمای ایران به ویژه پرتو مهتدی و سراج حسنی که سالها با جشنواره فجر همکاری داشتند، گفت: هیچ خللی از نشستن در برابر خود و گفتن از آنچه توانستهای و نتوانستهای لذتبخشتر نیست. سی و دو دوره میگذرد و پیک شادباش انقلاب اسلامی فریاد ستم را شکست و فریادش شکستن سرما بود و ما امروز به دوره ۳۲ رسیدهایم حالا فجر در میانسالی است و میخواهد فصل جدیدی رقم بزند.
وی ادامه داد: اما اکنون فصل دیگری است؛ فصل با هم و در کنار هم بودن و خوشبختی را با هم آرزو کردن و خوشا به حال ملتی که گذشته را آرزو نمیکند اما گذشته را انکار هم نمیکند.
دبیر جشنواره فجر خاطرنشان کرد: سینمای ایران در دورههای گذشته از مسیرهای مختلفی گذشته و بارها عبور از مسیرهای ناهموار را تجربه کرده است. آنچه در این راه استوارمان میدارد، امید است؛ امید که شاخههای آن سر به آسمان زده و از میان ابرها به خورشید سلام میکند.
امسال زمستان بیقرار بهار است و با تدبیری کهن خانه را برای بهار آماده میکنند در این بهار که فجرش میخوانیم به دنبال روزنه جدید هستیم و میکوشیم در سالتحویل سینمای ایران در کنار هم باشیم و برای ساختن پرده سفید از امید انتظار تلاش میکنیم. آیین ما قبارزدایی از کدورتها است و بیشک هیچ مجموعهای در هیچ زمانی خالی از نقص نخواهد بود. باور کنید بیش از آنچه امروز نیازمند گفتن هستیم نیازمند شنیدنیم پس سخن را کوتاه میکنم و از خود مدارا و شنیدن را شروع کنیم.
سپس علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد با حضور در صحنه، سخنان بسیار کوتاهی را بیان کرد و زمان سخنرانیاش را به قرائت متن پیام رئیس جمهور اختصاص داد. متن پیام رئیس جمهور خطاب به جشنواره فیلم فجر سی و دومبدین شرح بود:
«جشنواره فیلم فجر مهمترین گردهمایی سینماگران در کشور عزیزمان است. اکنون سی و دومین دوره آن را گرامی میداریم و امیدواریم که هنرنمایی هنرمندان در کنار چالشگری نامجویان سالی پررونق و تعالی برای سینمای ایران داشته باشد. این پیام مروری است بر سیاستهای دولت تدبیر و امید در عرصه سینما به مثابه هنریترین و صنعتیترین هنر در عرصه اولین سال دولت عتدالگرایی در جشن بزرگ سینمای ایران است. آنچه از برگزاری آئین پرشکوه مهمتر است حضور و حرکت شتابنده از نمایشی سالانه به سوی مخاطبان همیشگی در سالنهای سینماست.. جشنواره سینمایی میتواند آغازگر جشنی باشد که در طول سال و در سالنهای سینمایی کشور برگزار شود و مخاطب را به تماشای فیلم ایرانی دعوت کند؛ بازگردان تماشاگر قهر کرده از سینما سنگینترین مسئولیت امروز مدیران و سینماگران ماست.
سینما بدون تماشاگر معنا ندارد و جشن و جشنواره زمانی معنا مییابد که بدانیم مردم از سینمای بومی خود راضیاند و به آن دل بستهاند. رقابت صفحه با پرده از سر جلب توجه و کسب رضایت تماشاگر انتخابگر چنان جدی شده و زندگی روزمره ما در محاصره محصولات متنوعی قرار گرفته که از چهارسوی دنیا مصرف کنندگان را به خود میخواند.
جمعیت بالا و سهولت تولیدات بصری در دنیا احتمال موفقیت سیاست انحصار را از بین برده است. خاماندیشی است که تصور کنیم تماشاگر در انتظار میماند که ما چیزی تولید کنیم و در معرض نمایش قرار دهید. دلالان فرهنگی بر سر چهارراههای تردید ما ایستادهاند و چه گران تماشا میفروشند و چه ارزان دل میبرند. تلاش را باید دو چندان کرد سینما را به هنرمندان واقعی این کشور بسپاریم و به اغیار وامگذاریم و مراقب باشیم سفره تماشا از نان حلال سینمای خانگی خالی نشود.
سینمای ما میتواند مشکلات فناورانه را از سر راه بازیگران برطرف کند. موانع از سر راه بازیگر و تماشاگران را برطرف کند و همان استانداردی را ارائه کند که در سینمای طراز اول دنیا مرسوم است. دیجیتالسازی تولید و عرضه یکی از گذرگاهها در راه استقرار زنجیره در سینمای فردای ایران است. این سیاست دسترسی مردم به سینمای ایرانی را فراگیر و دست چپاولگران را از تعدی به حقوق فرهنگی کوتاه میکند.
جشنواره فجر میتواند اولین تجلیگاه موفقیتهای فنی سینمای ایران باشد. سینماگران ما نه در برجهای عاج بلکه در کنار مردم زندگی میکنند و چه بسا خود را ملزم به موضعگیری علیه جریان و موجی بدانند که در دورهای آنها را گرفتار کرده است. گریزی از این قبیل واکنشها نیست. هنرمند همان است که گاهی قهر میکند، خشمگین میشد و یا مبالغه میکند. اما خواسته برادر کوچکتان این است که از آنچه پشت سر گذاشتهاید فاصله بگیرید. دوران جدیدی آغاز شده است و وقت آن است که با کرامت از آنچه که پیش از این در حوزه سینما گذشته بگذریم. اگرچه عبرتها را هرگز فراموش نخواهیم کرد. امروز و پس از گذشت این چند سالی که در فرهنگ و هنر گذشت سینمای کشورم را کمی غبارگرفته و غمگین میبینم.
فیلمساز سرزمینم به من میگوید حالا که انسان ایرانی حماسه ۲۴ خرداد ماه را رقم زده است به من آزادی بده و بگذار واقعیتهای تلخ و تیرهای که تادیروز نمیتوانستم امروز در فیلمهای خود نشان دهم. اما من میگویم این واقعیتها را که همگان کم و بیش میدانند بیا تا در کنار تیرگیهای واقعیت نقطههای روشن از حقیقت را هم نشان دهیم. میگوید بگذار در فیلمم از خطری بیماری واگیر فساد و دروغ و از مسابقه بیرحمانه پول درآوردن به هر قیمتی بگویم که از همه این بدیها بگو اما اگر میشناسی و میتوانی ستارهای را به من و مردمم نشان بده که با وجود تمام سختیها به همه کژیها و پلشتیها قهرمانانه نه میگوید و واقعیت تیره را به حقیقتی روشن تبدیل میکند.
بیایید با هم به افقهای وسیعتری در پیش رو داریم چشم بدوزیم و با وجود ذخایر عظیمی که در بطن تمدن پویای اسلامی قرار یافته است دوره پرشوری را بسازیم که در سینمای ایران نه تنها شاهد همراهی تماشاگر و هموطن باشد بلکه میزبان بینندگانی از کشورهای همجوار و چه بسا در افقی وسیعتر باشد. اکنون که جهان به استقبال پیام ملت ایران در طی خلق جهانی عاری از خشونت و افراطیگری است و تیغ ایران هراسی کند شده و صدای رسای اعتدال از این سرزمین طنینانداز شده پس جشنواره فجر میتواند مسیر رسیدن به این مقصود را هموار کند تا درآمدی باشد برای جشنهایی وسیعتر که بابت توفیقات سینما در خرسند کردن تماشاگران بینالمللی برپا خواهد شد.
در پاسخ سینماگری که نه فقط سودای سیمرغ که هوای درخشش جهانی دارد و میگوید بگذار آزاد باشم تا با فیلمهایم به شرق و غرب عالم سفر کنم میگوید سفر به سلامت اما قول بده جایزه اولت را از مردم سرزمین خودت بگیری. به او میگویم آزاد باش و منصفانه از واقعیتها بگو اما حقیقتها را هم فراموش نکن. با او زمزمه خواهم کرد حسن هنر به همراه ملاحت ایمان اثر فرهنگی را ابدی و جهانی میکند. در پرده سینماگر سرزمین همان را میگوید که حافظ بیپروا گفت: حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت / آری به اتفاق جهان میتوان گرفت.
مایلم در این مراسم باشکوه اعلام نمایم که ریاست جمهوری آماده است که با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همه توان خود را برای حمایت از سینماگرانی به کار ببندد که در راه آشتی دادن مردم ایران با سینما با عرضه آثاری فرامرزی و فرهنگی تلاش میکنند. از این رو در نظر دارد همه ساله جایزه ویژهای با عنوان جایزه ملی ریاست جمهوری به بهترین آثار هنری کشور خصوصا سینمای داستانی و مستند اهدا کند». پس از پیام رئیس جمور، فرزاد حسنی مجری مراسم از گروه چهارتار دعوت کرد تا بر روی صحنه به اجرای زنده بپردازند و پس از اجرای گروه چهارتار مراسم تقدیر از هما روستا با پخش فیلمی که درباره وی ساخته شده آغاز گشت.
برای تقدیر از هما روستا، رضا کیانیان و رخشان بنی اعتماد روی صحنه آمدند و از هما روستا قدرانی کردند. پس از آن مراسم تقدیر از مهدی هاشمی بازیگر پیشکسوت سینمای ایران آغاز شد که قرار بود برای این بخش کیانوش عیاری به روی صحنه بیاید اما پس از نمایش فیلمی که برای مهدی هاشمی ساخته شده بود، به درخواست مهدی هاشمی، او به همراه سیاهی لشگرهای فیلم هایش به صحنه آمد و از آنها بدین شکل تقدیر کرد. مستند مهدی هاشمی را مجید توکلی ساخته بود.
سپس مراسم تقدیر از جهانگیر میرشکاری صدابردار پیشکسوت کشورمان با نمایش فیلمی که درباره وی توسط میثم میرزایی ساخته شده، آغاز شد. سیروس الوند که در اکثر کارهایش با جهانگیر میرشکاری همکاری داشته برای تقدیر از این صدابردار پیشکسوت بر روی صحنه آمد و از نقش پر رنگ میرشکاری در ارتقای صدابرداری ایران تقدیر به عمل آورد.
برندگان بخش مواد تبلیغاتی فیلم های جشنواره اعلام و به عنوان نخستین برگزیدگان سی و دومین جشنواره فیلم فجر از سوی فرامرز قریبیان و سعید راد مورد تقدیر قرار گرفتند. بهزاد خورشیدی برای پوستر فیلم سر به مهر برنده سیمرغ بلورین جشنواره شد. سعید راد پس از اهدای این سیمرغ در اقدامی غیر منتظره گفت: «جا دارد از پیشکسوتان سینمای ایران تقدیر کنم.» و در ادامه از مسعود کیمیایی، بهروز وثوقی و محمد علی فردین نام برد.
سیمرغ بلورین جشنواره در بخش آنونس تبلیغاتی به مانی حقیقی برای فیلم پذیرایی ساده تعلق گرفت. مانی حقیقی پس از دریافت سیمرغ بلورین در کنایه ای جالب از مسعود فراستی تقدیر کرد.
سیمرغ بلورین بهترین عکاسی به جواد جلالی برای فیلم برلین منهای هفت اهدا شد.
در ادامه این مراسم از زنده یاد جواد شریفی راد مدیر پیشکسوت جلوه های ویژه که در فیلمبرداری معراجی ها درگذشت تقدیر شد.
به عنوان حسن ختام افتتاحیه ی جشنواره فیلم فجر حجتالله ایوبی رئیس سازمان سینمایی در این مراسم گفت: کار بنده برای سخنرانی دشوار است، چون آقای حیدری کارگردان این کار میخواست برنامه به موقع تمام شود.
وی گفت: قبل از آغاز ایام باشکوه فجر را تبریک میگویم در عین حال به شما سینماگران که دیروز روز شکوفایی سینما بود و آمدند اعلام کنند میخواهند با سینما آشتی کنند من از مدیران زحمتکش سینما تشکر میکنم. خانمها، آقایان، هنرمندان گرامی و ارجمند، سلام عرض میکنم به شما و سینمای ایران، سینمایی به «رنگ خدا» و «رنگ گیلاس».
سینمایی که در این آشوب به وجود آمده «بلمی به سوی ساحل است» سلام به عزم و اراده شما، شما که میبخشید حتی اگر فراموش نکنید، سلام به اعتراضهای نجیبانه خبرنگاران، سایتهای سینمایی و خبرگزاریها و خلاصه سلام به سینمای ایران. از اینکه در تحویل سال سینمای ایران حضور دارید خوشحال باشید چرا سینمای ایران را سینمای امید مینامیم چون مدیران میکوشند تا همدیگر را بفهمند.
وی در ادامه گفت: من امیدوارم چون شما مینویسید و اعتراض میکنید من امیدوارم پس هستم. من امیدوارم پس رئیس سازمان سینمایی هستم. خانمها و آقایان ما روزگار سخت و پرآشوبی را پشت سر گذاشتیم. آغاز کردیم زمین را به پشتوانه حمایتهای بیدریغتان. احترام متقابل اگر شکل میگیرد و برای سینمای جمهوری اسلامی ایران شیرین خواهد بود.
ایوبی خاطرنشان کرد: بر این باورم که نیاز امروز سینمای ایران گفتوگو برای یافتن نقطههای پیوند است. نقطههایی که به هم میرسند و میشود خط سینمای ایران. خطی که متقاطع است با نقاط اجتماعی، خطی که قرمز نیست و به سوی نقاط تهی میل نمیکند. ما یک خطیم، ما یک نگاهیم، ما خود سینمای ایرانیم، آری گفتوگو بین خانواده سینمایی ایران و بین کسانی که در این سالها به سینمای ایران بدبین شدهاند و برای منافع خود عدهای را برای بر هم زدن آرامش سینمای ایران شوراندند. من میخواهم آنها بازگردند و آن گذشته را برگردانند. این گفتوگو نیازمند شجاعت است، شجاعت و بخشش و عذرخواهی از هم است. از شما میخواهم که من را یاری کنید و از شما میخواهم که آستینها را بالا بزنید و کار، کار.
وی در خاتمه افزود: ایران ما بدون امامزاده صالح، تجریش، عاشورا جای زندگی نیست. سپاس و هزاران سپاس از همه سینماگرانی که با دیدگاههایشان راه را بر تحقق سینمای ایران باز کردند تقدیر میکنم. از کسانی که آثارشان به جشنواره راه نیافت به خاطر تلاششان تشکر میکنم. چه پاداشی برای کاری که کار دل است و کار پیشانی نیست.و در نهایت شعر «ای خدا این وصل را هجران مکن» از مولانا را به عنوان پایان بخش سخنرانی اش خواند.
در پایان مراسم نیز رضا یزدانی آهنگ جدید خود به نام سینما را بصورت زنده اجرا کرد.
فیلم این مراسم که ادغامی از تصاویر «تابناک» و «صداوسیما» است را در «تابناک» مشاهده کنید