در دنیا از هر کس بپرسید شنیدن نام افغانستان چه چیز را به ذهنش میآورد حتما پاسخش «جنگ» است.
به گزارش همشهری، آنها که بیشتر اهل مطالعه تاریخ باشند، با نام افغانستان به یاد اشغال هم میافتند. به هر حال، صنعت، صادرات و واردات افغانستان چیزی به غیر از جنگ نبودهاست. اما از امروز تاریخ این کشور عوض میشود. از فردا جهان با افغانستان دیگری روبهرو خواهد بود.
امروز افغانستان با بزرگترین عملیات نظامی و امنیتی و همچنان با آرایش جنگی به استقبال مهمترین رویداد تاریخ اخیرش میرود. انتخابات ریاستجمهوری امروز افغانستان از جهات زیادی مهم و سرنوشتساز است. انتخابات امروز، افغانستان را برای همیشه عوض میکند.
این نخستین انتخابات افغانستان نیست. تحولات سالهای اخیر در کشورهای مختلف جهان نشان داده که دمکراسی تنها با انتخابات به ارمغان نمیآید و خود دمکراسی هم معجزهای نیست که بهتنهایی و یکتنه برای یک کشور صلح و امنیت و کامیابی بیاورد. اما انتخابات امروز به دلایل دیگری، برای افغانستان مهم و سرنوشتساز است. این انتخابات از معدود رویدادهایی در تاریخ اخیر افغانستان است که با حضور و نقش مستقیم خود آنها و بدون مداخله خارجی رقم میخورد. از مشارکت 65هزارنفری نظامیان خارجی برای تأمین امنیت این انتخابات و کمک چند میلیوندلاری برای برگزاری آنکه بگذریم، دیگر اجزای این رویداد بزرگ تماما افغانمحور بودهاست. رقابت برابر 8نامزد در فضایی منصفانه و آزاد و مشارکت مردم در رایگیری برای تعیین رئیسجمهور بدون مداخله خارجی، رخدادی کمسابقه در تاریخ افغانستان است. سالهاست که افغانها حاکمانی منصوب و تعیینشده توسط خارجیها یا فرماندهانی جنگی داشتهاند که قهرمان میدان بودهاند نه رهبر منتخب مدنی.
از همه مهمتر اینکه برای نخستینبار در تاریخ افغانستان، انتقال قدرت بدون جنگ و خونریزی و بهشیوه مسالمتآمیز و دمکراتیک صورت میگیرد.از سوی دیگر، این انتخابات شکستی استراتژیک برای طالبان در میدان جنگ است. طالبان مدتهاست برای برگزار نشدن این انتخابات برنامهریزی و تبلیغات و عملیات کردهاست. در روزهای تبلیغات نامزدها، هر روز طالبان یک یا چند عملیات بزرگ انجام داد؛ از حمله به کاروان نامزدهای انتخابات و ساختمان کمیسیون انتخابات، تا بمبگذاری در مسیر مردم عادی و حتی هدف گرفتن خبرنگاران خارجی. طالبان از طریق شبکههای اجتماعی و پخش شبنامه و رسانههای رسمی، مردم افغانستان را تهدید کردند که مجازات شرکت در انتخابات و حضور پای صندوقهای رای، مرگ است. اما این تهدیدها راه به جایی نبرد و مانع از برگزاری انتخابات نشد.
تحولات نظامی و امنیتی روزهای اخیر نشان داد که ارتش و نیروهای امنیتی افغانستان آنطور که بهنظر میرسید چندان هم ضعیف و ناکارآمد نیستند و توان مقابله با طالبان حتی بعد از خروج نظامیان خارجی را دارند. این برای طالبان دستکم در عرصه فضای تبلیغات و افکارعمومی، شکست بزرگی است. از سوی دیگر این انتخابات باعث بروز تفرقه میان گروههای همراه طالبان شد. بعضی از این گروهها مانند افراد و اطرافیان گلبدالدین حکمتیار با اعلام حمایت از یکی از نامزدهای این انتخابات، درواقع آن را به رسمیت شناختند.
افغانستان با انتخابات امروز، با ویژگیهایی که برشمرده شد، وارد دوران جدیدی از تاریخ خود میشود. این بهمعنای پایان جنگ و خشونت برای افغانستان نیست. اما مرحلهای که امروز این کشور وارد آن میشود، مرحلهای برگشتناپذیر است. افغانستان دیگر به روزهای قبل از این انتخابات بازنمیگردد. امسال برای این کشور سال سرنوشتسازی است چراکه علاوه بر انتخابات ریاستجمهوری امروز، شاهد خروج نظامیان خارجی هم خواهد بود. این یعنی پایان روزهای اشغال برای کشوری که نامش جهان را به یاد جنگ و اشغال میاندازد.