کهنسال‌ترین جانداران سیاره آبی

طبیعت از پدیده‌های خارق‌العاده پر است. از لاک‌پشت‌های دریایی غول‌پیکری که تا نیم قرن پیش از سفرهای چارلز داروین می‌زیستند و هنوز به حیات خود ادامه می‌دهند تا وال‌هایی که بیش از 200 سال است نیزه شکارچیان نهنگ در تنشان جا خوش کرده (شاید این همان نیزه‌هایی است که همقطاران کاپیتان ایهب در جستجوی موبی دیک پرتاب کردند) و اسفنج‌های آب سردی که در دوران امپراتوری رومیان مشغول تغذیه بودند و هنوز نفس می‌کشند!

به گزارش جام جم آنلاین، برخی از این گونه جانوران از این قرارند:

پیش از همه بیایید به این نرم تن آب شور نگاهی بیندازیم که بومی منطقه پوگت ساوند در شمال غربی ایالات متحده است و می توانید رد پای آن را در بشقاب غذای مردمان این منطقه نیز بیابید! صدف های خوراکی ماسه ای دست کم 160 سال عمر می کنند که برای یک نرم تن عمر نسبتا بالایی است. طول پوسته این صدف از 15 تا 20 سانتی متر است و غیر از عمر بالا، خصیصه قابل توجه دیگرش، گردن ـ یا به اصطلاح سیفون ـ درازی است که طول آن به یک متر هم می رسد. جالب است بدانید این جانور بزرگترین نرم تن دنیا نیز به حساب می آید. صدف های خوراکی ماسه ای بالغ، عموما بجز انسان شکمو، دشمن دیگری ندارند!

در حال حاضر تنها دو گونه از سوسمار تواتارا باقی مانده و آنها را می توان بازمانده های خانواده ای دانست که 200 میلیون سال پیش روی کره زمین زندگی می کردند. تحقیقات بیست و پنج ساله یک جانورشناس انگلیسی مشخص کرده اسکلت بدنی این جانور دارای همان ساختاری است که خزندگان ۱۳۰ میلیون سال پیش داشتند. همچنین سوسمار تواتارا تنها نمونه باقیمانده از سوسمارهای سر پوزه ای است. از این گذشته، این جانور را می توان جزو کهن ترین مهره داران زنده روی زمین به شمار آورد. این دایناسورهای زنده معمولا بین صد تا دویست سال زنده می مانند.

این موجود رنگارنگ و زیبای اعماق دریا در کنار روزنه های هیدروکربنی ـ نفت و متانی که در عمق آب نشت می کند ـ در کف اقیانوس زندگی می کند. این گونه حیات دارای رشد بسیار کندی است و می تواند نهایتا تا طول 3 متر رشد کند. کرم های لوله ای حدود 170 سال عمر می کنند، اما بسیاری از دانشمندان معتقدند برخی از آنها حتی بیش از 250 سال نیز عمر کرده اند. مشهورترین گونه کرم های لوله ای در عمق 500 تا 800 متری در خلیج مکزیک یافت می شود.

توتیای دریایی قرمز تنها در اقیانوس آرام یافت می شود و عموما در کرانه غربی شمال ایالات متحده زیست می کند. این جاندار در آب های کم عمق، آب های صخره ای با جزر و مد کم و تا عمق 90 متری زندگی می کند و در مناطق ساحلی با آب های مواج یافت نمی شود. تمام بدن این جانور دریایی از خارهای سرخ رنگی تشکیل شده که می توانند تا 8 سانتی متر رشد کنند. توتیای دریایی قرمز بدون هرگونه دست و پاست و دهان و پنج دندانش در زیر بدن جانور قرار گرفته است.

جالب اینجاست که توتیای دریایی قرمز با چرخش به دور خود در عمق اقیانوس حرکت می کند. اگر آنقدر خوش اقبال بودید که یکی از این جانداران دریایی را ببینید، با احترام به آن بنگرید چرا که طول عمر این موجودات بیش از 200 سال است.

وال سر کمانی را که به نهنگ قطبی نیز مشهور است، می توان کهنسال ترین پستاندار سیاره آبی دانست. این آبزی که طول آن بیش از 20 متر و وزنش بالغ بر 75 تا صد تن است، در آب های قطبی و نزدیک به قطب شمال زندگی می کند. نکته حائز اهمیت درباره این ماهی غول پیکر آن که برخی از این وال ها در آب های اقیانوسی یافت شده اند که بیش از 200 سال است نیزه شکارچیان نهنگ در تنشان جا خوش کرده است! تخمین زده می شود، پیرترین وال سر کمانی دست کم 211 سال عمر داشته باشد.

صدف خوراکی دو کفه ای گونه ای از نرم تنان خوراکی است که برای مقاصد تجاری مورد بهره برداری قرار می گیرد. محققان هر یک از دایره های تیره رنگی را که روی پوسته این جاندار است، نشانه ای از یک سال عمر آن می دانند؛ درست همانند حلقه هایی که در تنه درختان است. نتایج تحقیقی روی برخی گونه های این صدف، نشان می دهد این جانداران بیش از 400 سال عمر می کنند. سال 1385 شمسی یک صدف خوراکی دو کفه ای از کف بخشی از اقیانوس در ساحل شمالی جزیره ایسلند صید شد که بنا به تحقیقات صورت گرفته حدودا 507 ساله بود و به عنوان کهنسال ترین جانور منفرد دنیا شناخته شد.

تیولا که به نام هایی چون عروس دریایی نورافشان یا عروس دریایی نامیرا نیز مشهور شده، گونه ای از عروس های دریایی است که دانشمندان را شگفت زده کرده و تنها جانداری است که می توان آن را سرچشمه جوانی دانست. از آنجا که این جاندار به طرز خارق العاده ای می تواند بارها از حالت بلوغ جنسی به حالت نابالغی یا پولیپ باز گردد، از نظر طبیعی عمرش نامحدود بوده و هرگز به علت کهولت سن نمی میرد. به همین سبب، تعداد این گونه زیبا از آبسان زیان در حال افزایش است و به اعتقاد دکتر ماریا میگ لیتا از «موسسه تحقیقات دریایی حاره اسمیتسونیان» باید انتظار یورش آرام و همه جانبه آنها را در آینده داشته باشیم.

لاک پشت های زمینی عضوی از خانواده خزندگان هستند و کهنسال ترین مهره داران کره زمین به شمار می روند. هریت نام یکی از مشهورترین و در عین حال پیرترین لاک پشت های گالاپاگوس است که سال 1385 شمسی در 175 سالگی از عارضه قلبی مرد. هریت آخرین نمونه از لاک پشت هایی بود که چارلز داروین در سفر دریایی مشهورش با کشتی بیگل آنها را از نزدیک دیده بود! جالب است بدانید اسفند 1384 نیز آدویتا ـ یک لاک پشت زمینی غول پیکر بومی جزیره آلدابرا ـ در 250 سالگی تلف شد.

ماهی حوضی ژاپنی یا ماهی کپور گلگون گونه ای تزئینی و اهلی از ماهی کپور معمولی است. این گونه که با نام های دیگری چون کپور زربفت یا کپور ژاپنی نیز شناخته می شود معمولا در استخرهای مصنوعی صخره ای و آبگیرهای زینتی بخصوص در خانه های شرق آسیا یافت می شود. این گونه نخستین بار در دهه 1820 میلادی از اصلاح نژادی و پرورش کپور معمولی به وجود آمده است. این ماهی که نمادی از عشق و دوستی است، رنگ های سفید، قرمز، سیاه، زرد، آبی و خامه ای دارد. جالب این که، برخی گونه های این ماهی حتی می توانند بیش از 200 سال عمر کنند و کهنسال ترین آنها هاناکو نام دارد که تیر 1356 در 226 سالگی تلف شد.

همان طور که از نام این گونه برمی آید، این آبزی را باید در آب های یخ زده قطب جنوب پیدا کرد. شاید به دلیل همین دمای بسیار کم آب های اقیانوس جنوبگان است که این جانور بی حرکت، دارای سرعت رشد فوق العاده کندی است. برخی جانورشناسان تخمین می زنند کهنسال ترین نمونه از این گونه موجودات حدود 1550 سال عمر دارند!