«شان بارت» رییس پارلمان ایرلند آدم را یاد «سیدمحمد خاتمی» می‌اندازد؛ نگاه اخلاقی و فلسفی‌اش به زندگی و تلاش گسترده برای گفت‌وگوی میان تمدن‌ها. به همین خاطر است که در بخشی از مصاحبه می‌گوید: «نمی‌دانم ما آدم‌هایی که خوشبینانه قرار است صدسال عمر کنیم چرا این‌همه بر محور خشونت میتازیم، چه‌چیزی بهتر از زندگی در صلح و آرامش است که ما آن را غنیمت نمی‌دانیم.» تجربه سال‌ها مبارزه خونین برای استقلال از انگلیس حالا جزیره‌نشینان ایرلند را در لاک دفاعی و بی‌طرفانه فرو‌برده و به همین خاطر است که در کشورشان دانشکده‌ای برای آموزش «امور صلح‌دوستی» راه انداخته‌اند و میزبان دانش‌آموختگانی از کشورهای مختلف هستند.
او در گفت‌وگو با شرق به نتیجه مذاکره هسته‌ای ایران و غرب امیدوار و معتقد است که کشورهای اروپایی باید برای به‌ثمررسیدن این مذاکرات رایزنی کنند چراکه ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در منطقه برعهده داشته و بر تحولات منطقه تاثیرگذار است. «بارت» همچنین روی‌کارآمدن حسن روحانی و معرفی چهره مثبت و پذیرنده از ایران در افکار جهانی را فرصت مناسبی برای ایران می‌داند. شخص حسن روحانی را مردی ارزشمند و روشنفکر می‌داند و می‌گوید: «این قبیل آدم‌ها می‌توانند به معنای واقعی کلمه گفت‌وگو میان تمدن‌ها را به وجود آورده و کاری کنند که مسایل مرتبط با کشورها از ابعاد صرفا سیاسی و دیپلماتیک به سمت مسایل فرهنگی، تاریخی و توریستی برود.»سفر کوتاهش به اصفهان آنقدر بر او تاثیر داشته که از همین حالا برای توسعه برخی برنامه‌های گردشگری ایران و ایرلند برنامه دارد و تاکید می‌کند که در خلال همین دیدوبازدیدها و رفت‌وآمدهاست که کلیشه‌های شکل‌گرفته درباره ایران شکسته خواهد شد.
سفر به ایران چطور بوده، از نتایج سفر راضی هستید؟37سال پیش، پیش از پیروزی انقلاب برای شرکت در کنفرانسی به ایران آمده بودم و در سال‌های پیش هم بسیار علاقه‌مند به سفر بودم اما فرصتی دست نداد و حالا بسیار خوشحالم که به ایران آمده‌ام. در این سفر با رییس‌جمهوری، رییس مجلس و وزیر امور خارجه دیدارهای سازنده‌ای داشتیم.
سفر به ایران بعد از این‌همه سال نتیجه مشخصی هم دربر داشت؟ منظورم رسیدن به قرارداد یا مذاکره بر سر موضوعی خاص است.به‌هرحال همیشه قرار نیست برای تعامل، کاغذی از پیش روی میز دو طرف آماده باشد، سفرهای از این دست، سفرهایی برای آشنایی بیشتر مسوولان و سیاستمداران با یکدیگر است و گام‌های ابتدایی برای همکاری‌های همه‌جانبه بیشتر. وقتی من و آقای روحانی می‌نشینیم و با هم حرف می‌زنیم، همین یعنی تعامل، همین یعنی مذاکره. از دل همین نشست‌ها قراردادهای همکاری اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و سیاسی بیرون می‌آید. اما خوشبختانه گام‌های نخست ارتباط میان ایران و ایرلند به‌خوبی برداشته شده و امیدواریم تداوم این روابط نیز از سوی دو طرف به‌خوبی دنبال شود.
تغییر دولت در ایران با رای مردم همیشه به‌عنوان یک خبر مهم و تاثیرگذار دنبال می‌شود، آیا کشورهای غربی و به‌ویژه کشورهای عضو در اتحادیه اروپا به فرصت به‌وجودآمده و تغییر کنونی سیاست‌های دولت ایران پی برده‌اند و در این زمینه برنامه‌ریزی دارند.
روی‌کارآمدن «حسن روحانی» تبعات مثبت فراوانی برای دو طرف غرب و ایران به‌دنبال داشته است و کمترین تاثیر آن می‌تواند همین فزونی آمدوشدهای هیات‌های پارلمانی به ایران باشد، غرب هم به این نکته پی برده که حسن روحانی زبان جهانی را به‌خوبی می‌داند و امضای مقدمات توافق ژنو گام بلندی در این مسیر بوده و به‌ثمررسیدن آن می‌تواند وضعیت سیاسی و دیپلماتیک و اقتصادی ایران در منطقه و جهان را به‌طورکامل تغییر دهد چراکه بسیاری از روابط میان غرب و ایران نیازمند برطرف‌شدن تحریم‌های به وجودآمده است. متاسفانه تحریم‌ها حتی مانع شکل‌گیری برخی روابط فرهنگی و تجاری و تاریخی میان کشورها شده است.
نظرتان درباره پرونده هسته‌ای ایران و غرب چیست؟ به هر شکل به پایان زمان‌بندی این پرونده نزدیک می‌شویم و هنوز دستیابی به توافق نهایی در هاله‌ای از ابهام است؟به‌شخصه با مساله انرژی هسته‌ای و به‌ویژه ساخت سلاح هسته‌ای مخالفم چراکه احساس می‌کنم هرگونه عمل‌کردن در این مسیر مخالف روح اخلاقیات بشری و انسانیت است. به همین خاطر براساس تجربه کشورم در ترویج و تحکیم صلح‌طلبی توصیه‌ام به همه کشورها دوری‌گزیدن از ساخت سلاح هسته‌ای است. اما در مورد اقدامات دولت ایران باید بگویم که وقتی من با همتایانم در پارلمان ایران سخن می‌گویم و آنها هم بر دوری از ساخت هرگونه سلاح هسته‌ای تاکید می‌کنند، من سخن آنها را باور دارم، تعامل یعنی همین. یعنی ما و شما سر میز بنشینیم و درباره برخی ابهام‌ها حرف بزنیم. وقتی حرف‌ها به ثمر رسید، سوءتفاهم‌ها به پایان خواهد رسید. ایران باید به سمتی برود که از شرایط ایزوله‌شدن در فضای دیپلماتیک خارج شود، این اتفاق به‌درستی در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی رخ داده است. همه کشورهای جهان او را به‌عنوان فردی آشنا با زبان و ادبیات بین‌الملل می‌دانند و وزیر امور خارجه شما نیز در راس گفت‌وگوهای هسته‌ای تا به اینجای کار به‌خوبی اقدام کرده است.
یکی از نقدها به اتحادیه اروپا و طرف اروپایی این است که مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب به مذاکره ایران و آمریکا تقلیل‌یافته و کشورهای اروپایی چندان در این زمینه بازیگران جدی به شمار نمی‌آیند؟فکر می‌کنم به دلیل نقش تاثیرگذار ایران در منطقه خاورمیانه کشورهای اروپایی باید برای پیشبرد مباحث هسته‌ای در پرونده ایران رایزنی کنند. ایران، کشور تعیین‌کننده‌ای در منطقه خاورمیانه به شمار می‌آید و بر کشورهای منطقه نیز تاثیرگذار است. به همین خاطر بعید می‌دانم کشورهای غربی چنین نقشی را نادیده بگیرند. به هر حال رایزنی‌ها در سطوح مختلفی در حال انجام است.
خودتان سرنوشت پرونده هسته‌ای ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به‌شخصه بسیار امیدوار هستم. ایران در همین مدت سطح روابط بینالمللیاش را بسیار خوب گسترش داده و تلاش کرده تا بتواند با کشورهای جهان تعامل مثبت و سازنده‌ای برقرار کند. اینها گام‌های مثبتی برای گسترش روابط است. وقتی من با هیاتی به ایران می‌آیم و پای صحبت مسوولان ایرانی می‌نشینم، سخنان دست اول آنها را می‌فهمم؛ اینکه رهبر ایران در زمینه مخالفت با سلاح هسته‌ای فتوا داده و اینکه ایران به هیچ روی خواستار ساخت سلاح هسته‌ای نیست، این حرف‌ها را باید دیگر کشورها نیز در دیدار با مسوولان ایرانی بشنوند.
البته با وجود تلاش ایران برای تغییر چهره ارایه‌شده، کماکان تصاویر کلیشه‌ای از ایران در نزد برخی مسوولان و حتی مردم عادی کشورهای غربی وجود دارد.اینجا باید به نقش رسانه‌ها اشاره کنم. همین که شما در یک جمله کلی به غرب اشاره می‌کنید و رسانه‌های آنطرف به شرق و خاورمیانه، این ایراد دارد، باید بتوانیم درباره گزاره‌های کلی مصادیق و جزییات را به مخاطب منتقل کنیم. همه غرب تصویر نادرستی از ایران ندارد و همه خاورمیانه نیز سیاهی نیست. اینجا وظیفه شمای روزنامه‌نگار است که تصویر درستی از واقعیت‌ها ارایه دهیم. البته منظورم اهل رسانه‌ها در دو طرف ماجراست، هم رسانه‌های غربی و هم رسانه‌های خاورمیانه. این روزها خوراک رسانه‌ای منتشرشده، واقعیت افکار عمومی را می‌سازد و هرچه این واقعیت‌ها عینی‌تر و به دور از سوگیری باشد، مخاطب به اطلاعات درست‌تری می‌رسد.
ایرلند سال‌ها تجربه مبارزه برای استقلال را از سر گذرانده و حالا تجربه متفاوتی در میان کشورهای اروپایی در مساله صلح‌طلبی دارد، آیا بنا دارید به استراتژی بی‌طرفی ایرلند در مناقشات بین‌المللی ادامه دهید؟می دانید که ایرلند عضو ناتو محسوب نمی‌شود اگرچه در ترتیبات امنیتی جدید به‌ویژه در شرایط همگرایی فزاینده اروپایی، سیاست امنیتی ایرلند نیز ملزم به انجام برخی تغییرات است. همچنین کشور ما به همراه انگلیس تنها کشورهای عضو اتحادیه اروپا به‌شمار می‌آیند که عضو پیمان شنگن نیستند. ما در سال 1937 به عضویت بازار مشترک اروپا (که بعدا به اتحادیه اروپا تغییر یافت) درآمدیم. ایرلند در سال 1920 مستقل شد. آن هم پس از سال‌ها مبارزه با انگلیس و تلاش برای رسیدن به استقلال. تجربه، تجربه تلخی از مبارزه و جنگ‌های خونین بود. به همین خاطر حالا بنا نداریم تجربه مشابهی از سر بگذرانیم. در ایرلند دانشکده «حفظ صلح ایرلند» را به راه انداخته‌ایم تا بتوانیم روش‌های ترویج صلح‌طلبی را در جهان به دیگر همنوعان‌مان آموزش دهیم. آدم‌ها قرار است چند سالی در این کره خاکی زندگی کنند و جالب نیست که این همه تجربه‌های عجیب و غریب از خشونت شکل بگیرد. تجربه در طول قرن‌ها ثابت کرده که خشونت راه به جایی نخواهد برد و برای نوع بشر حاصلی جز بدبختی و تاراج به‌دنبال نداشته است.
فکر می‌کنید ایرلند می‌تواند در مساله پرونده هسته‌ای ایران تاثیرگذار باشد؟ایرلند جزو اتحادیه اروپا بوده و بنا دارد تا نگاه عینی به مسایل صلح‌طلبی در منطقه خاورمیانه داشته باشد و در همین زمینه مذاکرات مثبتی با علی لاریجانی، رییس مجلس ایران داشتیم و ایشان به‌خوبی درباره اراده ایران برای مبارزه با تروریسم و حل مساله هسته‌ای توضیحات کاملی ارایه کردند. به هر شکل منطقه خاورمیانه این روزها در شرایط حساسی قرار دارد و به دلیل تاثیرگذاری ایران در منطقه بهتر است مسایل هسته‌ای هرچه‌زودتر حل شود تا ایران به پتانسیل واقعی خود دست یابد. ایرلند به‌عنوان کشوری بی‌طرف و مستقل سعی می‌کند روابط خاص خود را در جهان داشته باشد. ایرلند در زمینه حفظ صلح، تجربه و فعالیت بسیاری دارد و حضور نیروهای این کشور در لبنان از جمله این فعالیت‌ها به‌شمار می‌آید. گفت‌وگو با مردم بومی و تلاش برای آموزش و ترویج آموزش همیشه در دستور کار کشور ما بوده است.
ما باوجود پشت‌سرگذاشتن جنگ‌های طولانی با انگلیس حالا به کشوری خواهان صلح در جهان تبدیل شده‌ایم و در موارد نظامی همواره موضع بی‌طرفی پیشه کرده‌ایم. ایرلند در زمینه صلح و حفظ آن مهارت خاصی دارد تا جایی که یک روز وابسته نظامی آمریکا خواستار حضور افرادی در دانشکده «حفظ صلح ایرلند» شده بود.
شما پس از چهاردهه به ایران آمدید، چه تصویری از ایران برای رسانه‌های غربی تصویر خواهید کرد؟سفر کوتاه هیات ایرلندی به ایران پر از تجربه‌های درخشان بود، شما جمعیت جوان تحصیلکرده‌ای دارید که می‌تواند بنیه اصلی پیشرفت و توسعه سیاسی و اقتصادی در ایران باشد. آموزش یکی از اصلی‌ترین محورهای پیشرفت کشورهاست و ایران در این زمینه مرتبه بالایی در منطقه دارد. آثار فرهنگی و طبیعت ایران بی‌نظیر است و آمدوشد توریست می‌تواند بسیاری از کلیشه‌های شکل گرفته درباره ایران را از بین ببرد. در سفر کوتاهمان به اصفهان با زیبایی فراوانی مواجه شدیم از آثار تاریخی گرفته تا میراث فرهنگی در ابعاد جهانی که می‌تواند در جذب توریست بسیار تاثیرگذار باشد.
ایران کشوری رو به توسعه است و سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری می‌تواند به طور غیرمستقیم بر روابط دیپلماتیک و تصحیح تصاویر نادرست شکل گرفته در ایران تاثیرگذار باشد. بدون شک در گفت‌وگو با نمایندگان پارلمان ایرلند، رسانه‌ها و تمام افرادی که با آنها مواجه خواهم شد از تصاویر به‌یادماندنی ایران خواهم گفت.
ایرلند، در یک نگاهایرلند در منتهی‌الیه شمال غرب اروپا قرار دارد، تمامی جزیره ایرلند تا سال 1920 قسمتی از قلمرو انگلیس به حساب می‌آمد ولی 26 استان آن که در جنوب این جزیره قرار دارد و امروزه جمهوری ایرلند نامیده می‌شود، در سال 1922 به نام دولت آزاد ایرلند تحت قیمومیت پادشاهی انگلیس درآمد و سپس در سال 1937 در چارچوب کشورهای مشترک‌المنافع به استقلال دست یافت. شش استان دیگر این جزیره که ایرلندشمالی را تشکیل می‌دهند هنوز قسمتی از سرزمین انگلیس محسوب می‌شوند.
قرارگرفتن ایرلند در غربی‌ترین نقطه اروپا که یکی از قطب‌های صنعتی جهان به‌حساب می‌آید، در همسایگی انگلیس و در اقیانوس‌اطلس که سالیان متمادی صحنه تاخت‌وتاز قدرت‌های بزرگ بوده بر اهمیت ژئوپلیتیکی ایرلند افزوده است. عدم‌خروج کامل انگلیس از بخش شمالی این جزیره طی سال‌های متمادی، خود یکی از عوامل روشن برای اثبات موقعیت حساس جغرافیایی این منطقه محسوب می‌شود. دسترسی به این جزیره نه‌چندان پهناور، امکان کنترل بر بخش غربی قاره اروپا را فراهم می‌کند. به همین علت کشور ایرلند همواره در سیاست خارجی و دفاعی، بی‌طرفی خود را حفظ کرده و در مقابل اصرار سایر کشورها برای عضویت در اتحادیه‌های نظامی مقاومت کرده است.
جمهوری‌ایرلند، دموکراسی پارلمانی براساس مدل وست مینستر با یک قانون اساسی مکتوب و رییس‌جمهوری منتخب با رای مستقیم مردم است. نقش رییس‌جمهوری بیشتر تشریفاتی است. قوه مقننه متشکل از دو مجلس شورا و سناست که برای مدت پنج‌سال انتخاب می‌شوند. مجلس شورا دارای 166کرسی است و نمایندگان آن منتخب مردم هستند اما مجلس سنا 60عضو دارد که 11نفر آنان توسط نخست‌وزیر، 43نفر توسط صنوف و صاحبان حرفه‌ها و سازمان‌های فرهنگی مختلف و شش‌نفر دیگر نیز توسط دانشگاه‌ها برگزیده می‌شوند. مجلس شورای ایرلند قدرتی بیشتر از مجلس سنا دارد، همانند سایر کشورهای دارای نظام دموکراسی پارلمانی وست مینستری، رییس مجلس نیز بیشتر نقش هماهنگ‌کننده امور مجلس را بر عهده دارد.
