کافی است از خودتان بپرسید که چگونه بعد از پرتاب ماهواره ایرانی به فضا یا ارسال محموله زیستی به مدار و سالم بازگرداندن آن به سطح زمین، مدتی است که خبری از پیشرفتهای فضایی کشورمان نیست؛ آیا همه چیز به بوته فراموشی سپرده شده یا مشکلی مانع از ادامه این روند غرور آفرین شده است؟
به گزارش «تابناک»، هر چه کارشناسان مختلف از ضرورت تداوم پروژههای فضایی کشورمان سخن میگویند و رها شدن اهدافِ تعیین شدهای چون پروژه ملی اعزام انسان به فضا را به مراتب بدتر از شروع نکردن این مسیر میدانند، اخبار رسیده حکایت از آن دارد که سازمان فضایی کشورمان حال و روز خوشی ندارد.
محمدحسین ذوالفقار، دانشجوی طراح ارتقای سازمان فضایی کشور و کپسول زیستی حامل موجود زنده ـ که به تازگی
در گفتوگویی با «تابناک» بر ضرورت پیگیری طرحهای توسعه سازمان فضایی تأکید کرده بود ـ در این باره گفت: پس از آن گفتوگو، آقای شریعمتداری، معاون محترم اجرایی رئیس جمهور در خصوص پروژه ملی اعزام انسان به فضا، گفتوگویی با یک خبرگزاری داشت که در آن از تداوم این طرح در دولت تدبیر و امید خبر داد و در ادامه گفت: «فقط تغییر در زمانبندی این طرح کلان ملی در دستور کار سازمان فضایی قرار دارد، نه توقف کامل این طرح ملی».
وی افزود: دولت محترم در خصوص این پروژه رویکرد مناسبی در پیش گرفته؛ اما سؤالی که میتوان طرح کرد، این است که آیا تغییر در زمانبندی شامل تغییر در میزان تزریق بودجه به این پروژه نیز خواهد شد؟
این دانشجوی کارشناسی ارشد هوا فضا در ادامه گفت: البته باید گفت، مشکل اصلی در سازمان فضایی، مسأله مدیریت سازمان است، زیرا ما شاهد مواضع عجیبی در صحبتهای قائم مقام سازمان ـ که از دولت قبل در سازمان هستند ـ بودهایم؛ من جمله اینکه در جایی گفتهاند، «در دولت تدبیر و امید، پروژههای فضایی پسرفت داشتهاند و طرحهای ملی در سازمان فضایی دچار سوءمدیریت مسئولین شده است» و در جای دیگر عکس این موضع را اتخاذ کردهاند.
وی افزود: پس از این نقل قول از سوی دکتر فاضلی، به فاصله چند ساعت، وی در برنامه گفتوگوی ویژه خبری شبکه دو اظهار داشته، «دولت از پیشرفتهای فضایی به نحو احسن حمایت میکند و اعتبار تخصیص یافته به سازمان فضایی را ۱۵۰ میلیارد تومان اعلام کردند» و اذعان داشته که از این مقدار، ۳۰ میلیارد تومان به سازمان پرداخت شده است. آیا غیر از این است که با چنین موضعگیریهایی سازمان نخواهد توانست مسیر خود را به درستی طی کند؟
این پژوهشگر فضایی در ادامه گفت: این در حالی است که اختصاص یافتن ۳۰ میلیارد تومان به سازمان، حکایت از بحران بودجه در این مجموعه دارد و به هیچ عنوان مایه خرسندی نیست، زیرا بنا بر اعلام منابع رسمی، تنها برای طراحی و ساخت ماهواره ۷۵ کیلوگرمی مصباح در دهه ۸۰، معادل ۱۰میلیون دلار هزینه شده که با توجه به نرخ تورم، تقریبا برابر با این بخش از بودجه محقق شده است؛ این بدان معناست که سازمان فضایی کشور طی ۷ ماهه اول سال، طرحهای کلان ملی شامل ماهواره برها، ماهوارههای عملیاتی ـ که وعده پرتاب آنها برای سال ۹۷ داده شده ـ و پروژه ملی اعزام موجود زنده به فضا را با بودجهای که با هزینه ساخت یک ماهواره کوچک برابر است، پیش برده!
ذوالفقار در ادامه با طرح این پرسش که «آیا این اظهارات کارشناسی شده و منطقی است، یا اتفاقات دیگری در حال رخ دادن است؟» افزود: البته از سوی دیگر، باید به دولت حق داد چراکه میبایست زمینه درآمدزایی مستقلی برای این سازمان پس از ارتقا یافتن در دولت قبل، فراهم میآمد و به عنوان مثال، ورود به فنآوریهای زودبازده اقتصادی مشترک با صنعت فضایی (مثل تکنولوژی قطارهای پرسرعت که در بعد طراحی سیستم شباهت بسیاری با طراحی سامانههای فضایی در بخش مخابرات و سیستمهای کنترلی و ائرودینامیک دارد) رقم میخورد که متأسفانه اینچنین نشد.
وی افزود: بهکارگیری تدبیرهایی از این دست، علاوه بر تزریق بودجههای کلان به سازمان، موجب میشد دانشمندان فضایی کشورمان بتوانند یک فنآوری را در دو محصول با کارایی متفاوت به کار گیرند و در نهایت خطاهای تولید فنآوری را شناسایی کرده و اقدام به تألیف استاندارد جدید در این زمینه نمایند که میتواند ارزش افزودهای جدید نصیب کشورمان کند.
ذوالفقار در پایان گفت: از رئیس جمهور محترم تقاضا داریم به این مسأله توجه و اهتمام زیادی داشته باشند و سازمان فضایی کشور را از این شرایط بحرانی نجات دهند؛ البته اگر در دولت قبل طرح اینجانب کپیبرداری نشده و مکانیزمهای اجرایی سازمان به درستی پیاده سازی میشد، چه بسا اکنون با چنین بحرانهایی مواجه نبودیم.