در حالی که پیش از این، حل و فصل تحقیقات آژانس درباره گذشته برنامه هسته‌ای ایران، پیش نیاز اجرایی شدن توافق جامع احتمالی هسته‌ای بین ایران و 1+5 اعلام شده بود، خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی شده که آژانس در گزارش عصر جمعه خود اعلام خواهد کرد که تحقیقاتش درباره برنامه هسته‌ای ایران به بن‌بست رسیده است.
به گزارش «تابناک»، جرج جان، خبرنگار این خبرگزاری آمریکایی به نقل از دیپلمات‌ها مدعی شده است، در گزارش آژانس از به بن‌بست رسیدن تحقیقات آژانس درباره ادعاهای مطرح در‌اره سابقه تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای سخن گفته خواهد شد.
آژانس به طور منظم درباره برنامه هسته‌ای ایران گزارش می‌دهد، ولی گزارش روز جمعه به این جهت دارای اهمیت است که گزارش آژانس نقش مهمی در شکل گرفتن توافق جامع هسته‌ای بین ایران و 1+5 دارد.
ایالات متحده و متحدانش تأکید دارند که به عنوان بخشی از یک توافق هسته‌ای، آژانس باید درباره تحقیقاتش از ادعاهای مطرح درباره ایران اعلام نظر کند. این در حالی است که ایران همواره تأکید داشته که برای ساخت سلاح هسته‌ای تلاش نکرده و چنین تمایلی نیز ندارد. از نظر ایران، ادعاهای مطرح در این باره بر پایه اسناد و ادعاهای غیرواقعی است که ایالات متحده، رژیم اسرائیل و متحدان آنها در اختیار آژانس قرار داده‌اند.
جرج جان در پایان تأکید کرده است که این اطلاعات از طریق دیپلمات‌هایی به دست آسوشیتدپرس رسیده که به دلیل غیرمجاز بودن بحث درباره این گزارش محرمانه نخواسته‌اند نام آنها فاش شود.
در آخرین موضع‌گیری مقامات ایرانی در این باره، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در پاسخ به اینکه آیا درباره عدم مجوز بازرسی از افراد و تأسیسات به طرف غربی واکنشی نشان داده اید، به خبرگزاری صدا و سیما گفته : این لیست را مجموعه 1+5 با نام راه حلی برای حل موضوع PMD به ما داده بود. این موضوع، موضوعی است که به گذشته مربوط می‌شود و یکسری سؤالاتی از گذشته وجود دارد که همینطور حل نشده و مبهم باقی مانده و تاکنون برای حل آنها، راه حل های مختلفی پیشنهاد شده است؛ یک راه حل که طرف مقابل ما مطرح کرد، این بود که لیستی از افراد و مراکز مشخص شود و آژانس بتواند به آنها دسترسی مدیریت شده داشته باشد؛ دسترسی که اجازه کسب اطلاعاتی از محیط پیرامونی به بازرس داده نمی شود و در یک محدوده کاملا مشخص، وظیفه اش را انجام می دهد، این ایده مطرح شده بود. این پیشنهاد در تهران مورد موافقت واقع نشد، ما روی ایده‌های دیگر کار می‌کنیم و به طرف مقابل هم صریح گفته‌ایم.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز درباره چیستی این موضوع و روش مناسب برای حل آن گفته است: از زمان آقای لاریجانی که پیشنهاد مودالیتی را داد ـ که شش موضوع هسته ای بود و بخش عمده ای زمان او حل شد و بخشی نیز به زمان دکتر جلیلی کشید که حل شود ـ پرونده ما با آژانس در بعد هسته ای حل شد، ولی یکباره گفتند "مطالعات ادعایی" وجود دارد. آمدند اتهام جدیدی وارد کردند که ایران دارای کلاهک هسته ای است و انفجارات قوی را در کشور ایجاد کرده. حالا انفجارات قوی می تواند باشد. هر انفجاری که با مواد هسته ای رخ نمی دهد. شما می توانید انفجارات بسیار قوی ایجاد کنید که بسیار شبیه انفجار هسته ای است، ولی مواد هسته ای در آن نیست. خب که چی؟ وزارت دفاع ما بنشیند نگاه کند که شما ناراحت می شوید؟
اینها آمدند از پارچین دو بار بازدید کردند. من آن زمان در آژانس اتمی کشور بودم و آقای روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی بودند و گفتند یک بار بازدید را اجازه می دهیم. آمدند بازدید کردند ولی دبه کردند و گفتند دوباره می خواهیم بازدید کنیم. دوباره ایران پذیرفت. باز هم گفتند برای سومین بار می خواهیم بازدید کنیم. ما مشکل بازدید نداریم. این مشکل حاکمیتی است. جمهوری اسلامی که نمی تواند اجازه بدهد هر وقت خواستند برای بازدید وارد شوند. پاسخ ما به آژانس این بود که شما دو بار بازدید کنید و هر بار گفتید ما می خواهیم از پارچین بازدید کنیم. چه ضمانتی هست که شما باز هم نگویید می خواهیم بازدید کنیم؟ واقعیت‌هایی موجود است در دنیا. طرف سرش را می اندازد بدون مجوز شورای امنیت، کشوری را شخم می زند و عراق و افغانستان را می گیرد. در همه جا هم نفوذ دارند و منطق قدرت را دارد که چون زور داری، زور حکومت می کند. جمهوری اسلامی ایران یک برجستگی دارد که از عناصر اقتدار این ملت است و همین مقاومت در مقابل زورگویی است و توانسته مقتدارنه و عزت مندانه در مقابل این زورگویی ها بایستد. اینها دارند یواش یواش جمع می شود؛ بنابراین، باید روش‌هایی بیندیشیم و آژانس هم از در بی طرفی وارد شود.
خوشبختانه در جلسه اخیر با آژانس روی انفجارات ادعایی به جاهایی رسیدیم. مثلا مقاله ای شهید شهریاری نوشته و مقاله را برده اند زیر سؤال که می خواسته کاری کند. ما می گوییم اگر می خواسته کاری کند، این را در مجلات شما ارائه می داد؟ این مقاله درباره نقل و انتقالات نوترون با محاسبات و کدهای ریاضی است. مدتهاست درباره این مقاله داریم صحبت می کنیم. الان ما با 1+5 صریحا گفتیم اگر می خواهد اینطور برود جلو، نمی شود. لذا بحث انفجارات هسته ای هم دارد با آژانس و 1+5 یک طوری پیش می رود. باید اینها وزن سیاسی خود را به کار بگیرند تا به نتیجه برسیم. این مسأله مطالعات ادعایی را باید از نفوذ خود در آژانس استفاده کند و مسأله را حل کند. باید از وزن سیاسی خود استفاده کند تا مسأله را جمع و جور کند. این دو مسأله یعنی مقاله ادعایی و انفجارات روشن شده. لذا مسأله خاصی دیگری نداریم. اگر نیت درستی داشته باشند و بخواهند به تعامل با ایران برسند، باید از نفوذ سیاسی خود استفاده کنند و در فاصله کوتاه ماجرا را جمع و جور کنند.
