ضرب الاجل سی ام ژوئن چند روز دیگر به پایان می رسد؛ اما همچنان در ارتباط با احتمال توافق جامع، اخبار ضد و نقیضی از مذاکرات به گوش می رسد. برخی اظهارات از امیدواری به توافق حتی پیش از پایان ضرب الاجل سخن می گویند و برخی تمدید دوباره مذاکرات حتی برای چند روز را قطعی می دانند.
به گزارش «تابناک»، هشتمین دور مذاکرات ایران و1+5 در سطح معاونان و کارشناسان از روز چهارشنبه دنبال شد و ضمن برگزاری مذاکرات کارشناسی، معاونان وزیر خارجه ایران و معاون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا با یکدیگر گفت‌وگو کردند.
وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا، پیش از ظهر روز پنجشنبه وارد وین شد و پس از آن با همتای ایرانی خود دیدار کرد. همچنین مدیران سیاسی سه کشور اروپایی نیز امروز وارد وین شدند و قرار است نمایندگان چین و روسیه نیز به آنها بپیوندند.
هیأت های مذاکره کننده ایران و 1+5 از روز گذشته وارد وین شدند و احتمالا تا دهم تیر در وین مانده و مذاکرات را دنبال کنند. قرار است، وزیران خارجه 1+5 و ایران در روزهای پایانی منتهی به دهم تیر به مذاکرات بپیوندند. این مذاکرات در چهارچوب نگارش متن پیش نویس توافق جامع صورت می گیرد و همان طور که سیدعباس عراقچی اعلام کرده، متن توافق حدود 60 صفحه است که در دو بخش اصلی و ضمیمه است.
این در حالی است که پایگاه اینترنتی «اینترفکس» به نقل از یک دیپلمات روس تصریح کرد، احتمال برگزاری نشست وزرای خارجه گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین به علاوه آلمان) و ایران قبل از مهلت 30 ژوئن وجود دارد؛ اما تاریخ دقیقی برای آن اعلام نکرد.
در روزهای اخیر، یکی از موضوعات مهمی که برخی از کارشناسان مسائل هسته ای از آن به عقب نشینی امریکا در مقابل ایران یاد کردند، سخنان ویدوئی جان کری در سالن برگزاری نشست خبری روزانه وزارت خارجه بود.
وزیر خارجه آمریکا طی یک کنفرانس ویدئویی در سالن برگزاری نشست خبری روزانه وزارت خارجه به اظهار نظر درباره موضوعاتی از جمله مذاکرات هسته‌ای ایران پرداخت و گفت: «ما اصراری بر این نداریم که ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی، یا هر زمان دیگر انجام داده توضیح دهد. ما می‌دانیم آنها چه کاری انجام داده‌اند. شکی نداریم. از فعالیت‌های نظامی معینی که آنها مشغول انجام آن بودند، آگاهی کامل داریم. چیزی که از آن نگران هستیم، زمان‌های بعدتر است. برای ما حیاتی است، بدانیم که این فعالیت‌ها در زمان‌های بعدتر، متوقف شده‌اند و اینکه بتوانیم به روشی مشروع، آن فعالیت‌ها را از بین ببریم».
این اظهارات به سرعت در امریکا با واکنش های منفی از سوی مخالفان توافق هسته ای روبه رو شد، به نحوی که موجی از انتقادات جمهوریخواهان و لابی های صهیونیستی را به همراه داشته است. کری مجبور شده درباره این مواضع، تلفنی با تعدادی از جمهوری خواهان از جمله سناتور لیندسی گراهام توضیح دهد.
همچنین مایکل هایدن، رئیس سابق سازمان سیا طی یادداشتی در واشنگتن تایمز از مواضع هسته‌ای وزیر خارجه آمریکا در موضوع مذاکرات هسته‌ای با ایران انتقاد کرد. وی اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا را ـ که گفته بود برای حل و فصل مسائل مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران اصراری بر ارائه توضیحات درباره فعالیت‌های گذشته این کشور نیست ـ غیرقابل دفاع خواند.
هرچند پس از اظهارت جان کری، خبرگزاری اینترفکس روسیه روز پنجشنبه به نقل از یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت که نیازی به حل مسأله ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هسته‌ای ایران تا ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای وجود ندارد.
با این حال به گزارش خبرگزاری فرانسه، جان کربی، از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه گفت: نبايد از سخنان وزير امور خارجه آمريکا اين گونه برداشت شود که آمریکا ديگر اصرار ندارد رهبران ايران درباره برنامه‌های گذشته‌شان توضيح دهند. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در توضیح این گفته تأکيد کرد، «نگرانی‌های آژانس بين‌المللی انرژی اتمی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ايران در گذشته و اکنون، بايد پيش از به دست آمدن توافق، کامل حل و فصل شوند».
البته موضوع دسترسی ها به برخی مراکز بر اساس پروتکل الحاقی نیز همچنان محل بحث و منازعه میان دو طرف میز مذاکرات است. در جدیدترین موضوع گیری جان کری در پاسخ به این سؤال نیویورک تایمز، که آیا موضع آمریکا در قبال موضوعات حیاتی مانند تحریم ها، ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران و راه حل این موضوعات تغییر کرده است، گفت: «در هر مذاکره ای بده بستان صورت می گیرد اما در لوزان پارامترهای اساسی همانند آنچه در برنامه اقدام متشرک (توافق موقت ژنو) آمده، تعیین شده است که چه کارهایی باید انجام شود. برای مثال، در خصوص ابعاد احتمالی نظامی که در برنامه اقدام متشرک بدان اشاره و تأکید شده که این موضوع باید در توافق نهایی درج شود. ما باید همه سؤالاتمان را با شفافیت پاسخ دهیم. دسترسی مقوله بسیار مهمی است، این موضوع از روز نخست حائز اهمیت بوده و همچنان مهم است».
سیدعباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد کشورمان نیز در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما، پیش از عزیمت به وین با تأیید امکان دسترسی های مدیریت شده برای کسب توافق گفت: «اگر با گروه ۱+۵ به توافق برسیم و پروتکل الحاقی هم در این توافق وجود داشته باشد، طبعا دسترسی‌های مدیریت شده بدون هیچ گونه سوءاستفاده از آنها، در پروتکل الحاقی و توافق وجود خواهد داشت».
نکته جالب این مذاکرات تا به امروز اظهارات متناقض مقامات روس در خصوص احتمال توافق است. در برهه هایی از مذاکرات، مقامات روس اعلام می کردند تا توافق نهایی کمتر از 5 درصد راه باقی است و ناگهان با چرخش 180 درجه ای، با اعلام کند بودن مذاکرات، احتمال شکست مذاکرات را اعلام می کردند.
با این حال، دوباره «سرگی لاروف»، وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد، احتمال دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران بالاست. لاوروف که در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت: چشم انداز موفقیت نتایج گفت‌وگوها میان تهران و گروه 1+ 5 برای رسیدن به توافق هسته‌ای جامع پیش از ضرب الاجل 30 ژوئن همچنان امیدوارکننده است. وی افزود: همه برآوردهای ما همچنان معتبر مانده و همچنان شانس‌هایی وجود داشته و بسیار است.
