تربیت‌کنندگان لینج، آرنوفسکی، مالیک و اسکورسیزی به ایران می‌آیند

فضای پسابرجام آهسته آهسته حوزه‌های مختلف را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و در حوزه سینما، با جدی شدن توافق‌ها برای راه اندازی نمایندگیِ چند مدرسه سینمایی آمریکا در ایران، نمود عینی یافته است؛ اتفاقی که در صورت اجرایی شدن، تکنیک سینمای ایران را به شدت متحول خواهد ساخت و نگاه صنعت‌گرا به هنر هفتم را در ایران تقویت خواهد نمود.

به گزارش «تابناک»، مدارس سینمایی در جهان سابقه‌ای بسیار طولانی دارد و نخستین مدرسه فیلم، سال ۱۹۱۹ در شوروی با نام «مدرسه فیلم مسکو» پایه گذاری شد و سینماگران نظیر سرگئی آیزنشتاین و وسولدا پودوکین فارغ التحصیل این مدارس بودند که نقش فارغ التحصیلان این مدرسه برای کار‌شناسان سینما مشخص است و اتفاقاً شاید همین اثرگذاری بالای مدارس سینما، باعث شکل گیری این مدارس در اروپای غربی و سپس آمریکا شد؛ مدارسی که به جای محور قرار دادن تئوری سینما، مبنای فعالیت‌هایشان مهارت‌های سینمایی است و از میان فارغ التحصیلانشان، بهترین فیلمنامه نویس‌ها، کارگردان‌ها و فیلمبرداران ظهور می‌کنند.


هرچند به تازگی در برخی محافل و مشخصاً در برنامه هفت توسط بهروز افخمی بر خلاف واقع ادعا شد، مدارس سینمایی در حال حذف هستند، بر خلاف این ادعا، مدارس سینمایی به عنوان مهم ترین مراکز تربیت فیلمساز در دنیا و به طور خاص در آمریکا، به شدت فعال هستند و به دلیل نقش موثری در تولید نیروی حرفه‌ای و معرفی به بازار کار دارند، دارای شهریه‌های بسیار گران هستند؛ نشریه هالیوودریپورتر که هر سال ۲۵ مدرسه معتبر سینمایی را معرفی می‌کند، امسال نیز این لیست را منتشر کرده و ۲۵ مدرسه سینمایی برتر ۲۰۱۵ را با معیارهایی برشمرده است.

مدارس سینمایی ایران در سال‌های اخیر در فرم‌های مختلفی شکل گرفته‌اند و مهم‌ترین این مدارس که با پیشوند مؤسسه فرهنگی-هنری فعالیت می‌‌کند و اساتید برجسته‌ای را نیز به خدمت گرفته؛ اما حقیقت امر این است که هیچ‌ یک از این مدارس حتی چند فرسخی سطح و کیفیت فعالیت مدارس معتبر فیلمسازی جهان که عمده آنها در آمریکا متمرکز هستند، نمی‌رسد و عمده سینماگرانی که در عین تسلط بر تکنیک، یک صنعتگر واقعی نیز هستند، خروجی مدارس سینمایی آمریکا هستند.

«تابناک» پیش از این به بررسی سوابق و مدارس مهم سینمایی آمریکا در سال 2014 پرداخته بود؛ مدارسی نظیر «دانشگاه نیویورک / New York University»، «دانشگاه کالیفرنیای جنوبی / University of Southern California»، «موسسه فیلم آمریکا / American Film Institute»، «مدرسه فیلم کلوردا / Colorado Film School» و... که معمولاً با توجه به میزان سرمایه گذاری‌شان برای بهبود امکانات آموزشی‌شان در رتبه بندی هالیوود ریپورتر جابجا می‌شوند.

در این میان خبرنگار «تابناک» از مذاکرات منفرد چند شخص برای دریافت مجوز برخی از این مدارس سینمایی مطلع شد و ظاهراً در دوران پساتحریم، برخی سینماگران در پی انتقال تکنیک و علوم سطح بالای سینمای آمریکا به ایران از طریق این مدارس هستند؛ اتفاقی که با راه اندازی نمایندگی این مدارس سینمایی در ایران و دعوت اساتید برجسته این مدارس قابل تحقق است اما تا تحققش راه بسیار دشواری پیش روست.

یکی از سینماگران برای دریافت نمایندگی «مؤسسه فیلم آمریکا / American Film Institute» مذاکراتی را از مدت‌ها پیش آغاز کرده است؛ مؤسسه‌ای که معتبرترین و به روز ترین مدرسه بین المللی سینمایی شناخته می‌شود و از مؤسساتی است که بیشترین چهره های فعال در هالیوود را داشته است. چهره‌ای چون ترنس مالیک، دیوید لینچ و دارن آرنوفسکی از این مدرسه بوده اند و لینچ بارها شیوه آموزش این مدرسه را تحسین کرده است.

همچنین تلاش‌هایی برای نمایندگی «دانشگاه نیویورک / New York University» در ایران آغاز شده است؛ مدرسه‌ای که از سال 1939 به معنای واقعی فیلمساز تربیت می‌کند و چهره‌های مطرحی نظیر کریس کلمبوس، استیو مک کوئین، مارتین اسکورسیزی و الیور استون جزو فارغ التحصیلانش هستند و برخی از این سینماگران در همین مدرسه، دوره‌ای اقدام به آموزش فیلمسازان جوان می‌کنند.


نکته قابل توجه اینکه آموزش در هر یک از این مدارس سینمایی آمریکا، علاوه بر پیچیدگی و شرایط سخت پذیرش، نیازمند پرداخت بیش از ۱۰۰ هزار دلار شهریه برای دوره‌های دو ساله این مجموعه‌هاست؛ رقمی بسیار سنگین که حتی در آمریکا نیز بسیاری از اشخاص توان پرداختش را ندارند. بنابراین راه اندازی شعبه ایران این مدارس که طبیعتاً با شهریه‌هایی به مراتب کمتر از این خواهد بود، نه تنها در ایران، بلکه در خاورمیانه یک ظرفیت آموزشی تازه برای سینما فراهم خواهد ساخت.

ذکر دوباره این موضوع ضروری است که این مدارس تنها تکنیک‌های سینمایی نظیر تکنیک‌های روز تصویربرداری، تدوین، صدابرداری، جلوه‌های ویژه و... را با تکیه بر مدرن‌ترین ابزارهای روز آموزش می‌دهند و شیوه نگاه و ایدئولوژی را نمی‌توان نه در این مدارس و هیچ مدرسه سینمایی دیگری آموزش داد و فراگرفت. باید این موضوع را نیز مدنظر قرار داد که احتمالاً با راه اندازی این مدارس، طرح‌هایی نظیر طرح مدرسه ملی سینما به حاشیه خواهد رفت.