پس از به نتيجه رسيدن برجام و لغو تحريمهاي ناعادلانه غرب عليه ايران، مقامات تايلندي نيز همچون ديگر كشورهاي جهان از فرصت بوجود آمده براي گسترش مناسبات با ايران استقبال نمودند بنابراين پس از هماهنگي هاي لازم، 12 بهمن ماه سال جاري هيئتي 70 نفره متشكل از وزراي امور خارجه، علوم و فن آوری، دارایی، انرژی و بازرگانی و تعدادي از تجار و بازرگانان، صنعتگران، بانکداران و مدیران شرکت های کوچک و متوسط به رياست معاون نخست وزير تايلند براي نهايي كردن مذاكرات و امضاي سندهاي همكاري به ايران سفر كردند.
هيات تايلندي توانست ضمن برگزاري نهمين اجلاس کميسيون مشترک دو كشور در تهران شش سند همكاري در بخش های بازرگانی، نانوتکنولوژی، دارویی و بیوتکنولوژی، علمی و استاندارد را نيز به امضا برساند، تا بدين ترتيب گامي جدي در ارتقاي سطح همكاري هاي دوجانبه اقتصادي برداشته شود. در حال حاضر سهم ج.ا.ايران از از بازار 200 ميليارد دلاري تايلند 99 ميليون دلار يعني كمتر از نيم درصد و سهم تايلند از مجموع 87 ميليارد دلار واردات كشورمان 115 ميليون دلار است؛ لذا طبق گفته مسوولين دو طرف، اميد مي رود با اين اتفاق، حجم مبادلات دو كشور ظرف دو سال آينده به بيش از يك ميليارد دلار برسد.
در مقابل وزير امور خارجه كشورمان نيز هفته گذشته در راس هياتي سياسي ضمن سفر به كشورهاي جنوب شرق آسيا به خصوص تايلند، زمينه هاي مختلف همكاري هاي سياسي و اقتصادي را مد نظر قرار داد.
اما جدا از توافقات رسمي سياسي و اقتصادي، كه در حيطه كار نهادهاي دولتي و هيات هاي اعزامي آنها مي باشد، باید توجه داشت كه در جهان امروز، ملت ها نيز می توانند در كنار دولت ها نقش موثری بر توسعه روابط کشورها ایفا کنند و آنچه این ارتباطات را پایدار و مستحکم می سازد ميزان شناخت ملت ها از يكديگر است. در اين ميان وجود پيش زمينه هايي بين دو ملت از قبيل سابقه تاريخي يا فرهنگي و يا وجود برخي مزيت هاي سياسي و اقتصادي مانند برخي برندها و يا حتي عوامل جغرافيايي مي تواند در شكل گيري ذهنيتي خاص از يك ملت تاثيرگذار باشند و جايگاه يك كشور را در افكار عمومي كشور ديگر تعيين كنند.
بدين ترتيب تولید اطلاعات و اطلاع رساني صحيح و مناسب در مورد هر يك از كشورها، يكي از راه كارهايي است كه می تواند ضمن فراهم آوردن شرایط آشنایی هرچه بیشتر با ملت هاي دیگر، فرصت خوبی را برای تجار، سرمایه گزاران و پژوهشگران در بخش های اقتصادی، تجاری و علمي و فرهنگي مهیا کند.
حال اين پرسش مطرح است كه مردم ايران نسبت به تايلند تا چه حد از آگاهي برخوردارند و چگونه راجع به آن فكر مي كنند و آيا نقاط مشترك فرهنگي بين آنها متصور است ؟
با بررسي هاي مقدماتي اينطور به نظر مي رسد كه نام تايلند براي اغلب ايرانيان و حتي ساير مردم جهان تداعي كننده يك مكان صرفا تفريحي و گردشگري است.
اين تا حد زيادي واقعيت دارد، لذا چنانچه در فضاي مجازي كلمه " تايلند " را به فارسي جستجو كنيم، بلافاصله كليد واژه هايي مانند " تايلند پاتايا " ، " تايلند پوكت " ، " تايلند توريسم " و " تايلند مپ " بصورت پيش فرض ظاهر مي شوند و هنگامي كه به هر يك از اين كليد واژه ها رجوع شود، سايت هاي تبليغاتي آژانس هاي گردشگري، پيش رو قرار مي گيرند كه هر كدام با وصف گوشه اي از خصوصيات جغرافيايي و زيبايي ها و امكانات رفاهي و اقامتي آن كشور، سعي در جذب گردشگر و تكميل ظرفيت تورهايشان را دارند .
با اينهمه مسئله اي كه وجود دارد اينكه ممكن است برخي از افراد " تايلند " را به عنوان مقصدي براي گردشگري خانوادگي انتخاب نكنند يا با در نظر گرفتن پاره اي از ملاحظات حاضر به اين مسافرت شوند، چرا كه در اذهان بيشتر مردم معمولا سفر به تايلند، گردشگري جنسي را تداعي مي كند.
اجتناب از نگاهي تك بعدي و دانستن برخي خصوصيات اجتماعي و فرهنگي، نكات مشترك فرهنگي اين كشور با كشورمان ايران و اطلاع از تغيير رويكرد دولت اين كشور در بحث صنعت توريسم مي تواند مقداري به تلطيف نام اين كشور در فضاي افكار عمومي مخاطبان كمك كند. در ادامه مواردي را به اين منظور تشريح مي كنيم:
كليات تايلند
كشور تايلند در قلب آسیای جنوب شرقی واقع گردیده، مساحت اين كشور بالغ بر 513120 كيلومتر مربع است ( يك سوم مساحت ايران ) كه از اين نظر، پنجاهمين كشور كشور بزرگ جهان به شمار مي رود.
نام رسمي اين كشور تا سال ۱۹۳۹ «سیام» بود، تا آنکه با اعلام رسمی دولت در 11 می 1949 به تایلند تغییر نام پيدا كرد. واژه «تای» در زبان تایلندی علاوه بر نام قوم تای، که اکثریت مردم کشور را تشکیل می‌دهند، به معنی «آزادی» نیز هست. بنابراین تایلند به معنی سرزمین آزادی می باشد.
نوع حکومت مشروطه سلطنتی است و پادشاه بالاترین مقام کشور است. در تايلند نخست وزیر، رئیس دولت می باشد و مسئول اجرای کلیه دستورات پادشاه در رابطه با امور دولتی است. سیستم قانونگذاری پارلمانی است و از دو مجلس نمایندگان و مجلس سنا تشكيل يافته.
جمعیت تایلند در می ( 2010 ) 67.2 میلیون نفر اعلام شد که تقریبا 20% آن در گروه سني زیر 15 سال قرار دارند. بدين ترتيب تايلند بیستمین کشور دنيا از لحاظ جمعیتی محسوب مي گردد.
تايلند داراي ۷۶ استان است و پایتخت آن بانکوک، بزرگترين شهر استان مركزي محسوب مي شود. اين شهر را «شهر فرشتگان» نيز مي نامند. همچنين روز ملی در اين كشور ۵ دسامبر مصادف با تولد پادشاه، رامای نهم است.
گروههای نژادی: شامل 75% تایلندی، 14% چینی و 11% از دیگر نژاد ها مي باشند و زبان رسمی كشور، زبان تايی است. مذهب اصلی مردم تایلند، بودایی (Buddhism ) است و بیشتر مردم این کشور ( بيش از90 درصد) پیرو مکتب تراودا (Theravada) هستند.
تايلند يكي از بنيان گذاران و از اعضاي فعال اتحاديه ملل جنوب شرقي آسيا ( آ سه آن ) و مجمع منطقه اي آن است.
اقتصاد كشور پادشاهي تايلند بر پايه كشاورزي(40درصد)، توريسم (30درصد)، تجارت (20درصد) و ساير درآمدها (10درصد) است.
فرهنگ و اجتماع
فرهنگ تايلندي مانند ساير كشورهاي جنوب شرقي آسيا از فرهنگ هندي و مذهب برهمني و نيز بوديسم چيني تاثير پذيرفته است با اين همه تایلند را اغلب با نام سرزمین لبخند می شناسند زیرا مردم آن تقریبا همیشه و در هر موقعیتی لبخند بر لب دارند.
تایلندی ها، انسان هایی صبور و اهل مدارا بوده و از رفتارهای تند و توهین آمیز دوری می کنند. وجدان كاري، حاكميت فرهنگ كار و انضباط كاري و ذهني از ديگر ويژگي هاي اين مردم است كه ريشه مذهبي دارد.
در اين کشور موضوع مذهب و سلطنت مهم تلقي مي شود، بنابراین كسي نباید حرکت یا بیان اهانت آمیزی به خاندان سلطنتی یا مذهب داشته باشد لذا هنگام بازدید از معابد یا کاخ پاشاهی باید لباس مناسب و نسبتا پوشیده ای به تن كرد و پیش از ورود، کفش ها را از پا در آورد.
در کشور تایلند، رنگ های مختلف نشانگر روزهای هفته هستند. زرد، رنگ روز دوشنبه است و از جایی که پادشاه کنونی در این روز متولد شده، رنگ زرد رنگ سلطنتی نیز است و پرچم هایی به این رنگ در سراسر کشور، نشانگر حمایت گسترده تایلندی ها از پادشاهی است. پس از سال 2006 که شصتمین سالگرد سلطنت پادشاه تایلند را در این کشور جشن گرفتند، بیشتر مردم در روز دوشنبه لباس زرد بر تن می کنند تا وفاداری و حترام خود را نسبت به پادشاه نشان دهند.
تايلندي ها بيگانه پذيرند و آمادگي و پذيرش كافي براي كار اقتصادي با ديگران را دارند ، آنها با برخورداري از فرهنگ قناعت و سرمايه گذاري، از سرمايه اوليه خود براي تجارت استفاده مي كنند، نه خريد ملك و ساير اقلام غير منقول. همچنين مالكيت يك مفهوم قابل احترام فرهنگي است نه اقتصادي .
اهميت نهاد خانواده را مي توان يكي از ارزشهاي اجتماعي مهم تايلندي ها به شمار آورد ، آنها بسيار خانواده دوست هستند.
زنان تايلند همواره يكي از گروه هاي فعال اجتماعي اين كشور هستند و در صحنه فعاليت هاي اقتصادي حضور دارند و انجام بيشتر كارهاي خانواده و تلاش معاش برعهده آنهاست. آمار موجود نشان دهنده سن پايين ازدواج زنان در مقايسه با مردان است. در تايلند از نظر قانوني هيچ گونه تفاوتي ميان زن و مرد نيست و آن دو در برابر قانون و سلسله مراتب اداري و قضايي برابرند.
در ميان كشورهاي آسيايي، زنان تايلند نخستين زناني بودند كه پس از انقلاب 1932 م و برقراري حكومت مشروطه داراي حق رأي در انتخابات پارلماني شدند.از نظر امكانات آموزش عالي نيز زمينه مهياست و تفاوتي بين زن و مرد وجود ندارد. همچنين در تايلند سازمان ها و نهادهاي مردم نهاد و دولتي بسياري دست اندركار مسائل زنان هستند كه اغلب در بانكوك و شماري هم در شهر شمالي " چيانگ ماي" استقرار دارند.
با اين همه از آسيب هاي اجتماعي تايلند مي توان به بدرفتاري و خشونت هاي اجتماعي بر عليه زنان، روسپي گري، قاچاق انسان و اعتياد را ذكر كرد.
سياست هاي فرهنگي
در واقع از مدتها پيش در آغاز قرن بيستم، پادشاه، راماي پنجم حركتي رو به جلو را پايه گذاري نمود، وي افزون بر تاكيد بر هويت، كوشيد با نوسازي جامعه تايلند، عوامل غربي و سازمان هاي نوين غرب را وارد جامعه سنتي تايلند كند كه در اين راه تا حدودي توفيق يافت. با اين حال سياست گذاري فرهنگي اين كشور همواره بر محور حفاظت از ميراث فرهنگي و تقويت روحيه ملي و پي ريزي شالوده محكم براي تشكيل هويت يكپارچه تايلندي از اقوام گوناگون اين سرزمين قرار داشته است.
از جمله اقدامات در زمينه فرهنگ عمومي مي توان به طرح كتابخواني با عنوان «طرح كتاب آغاز» به منظور گسترش فرهنگ كتابخواني در كشور تايلند اشاره كرد كه توسط بنياد كتابهاي كودكان و بنياد سلامت تايلند از سال 2007 ميلادي آغاز شده است. بانكوك در سال 2013 به عنوان پایتخت کتاب از سوی یونسکو انتخاب گردید. نمایشگاه ملی کتاب بانکوک با 41 دوره برگزاری و نمایشگاه بین المللی آن با 11 دوره برگزاری، یکی از برجسته ترین نمایشگاه های بین المللی کتاب در آسیا به ویژه در سطح منطقه جنوب شرق آسیا است. دولت تایلند تلاش دارد تا مطالعه كتاب را به عنوان يك فرهنگ ملي، فراگیر نماید.
در تایلند بیش از 2700 نشریه به چاپ می رسد که شامل روزنامه، هفته نامه، ماهنامه و فصلنامه هاي گوناگون می باشد. کنترل کلی مطبوعات در دست پادشاهی تایلند دولت است، لیکن مطبوعات از آزادي نسبی برخوردارند ولی با توجه به سیاست دولت این کشور برای صیانت فرهنگ عامه؛ انتشار و توزیع هر گونه نشریه غير اخلاقی، نرم افزار و فیلم داخلی و خارجی در این کشور ممنوع می باشد.
همچنين گردشگري نقش به سزايي در توسعه اقتصادي و اجتماعي تايلند بازي مي كند. دولت نيز كوشيده است براي جلب بيشتر سرمايه هاي خارجي، به گردشگري و توزيع درآمد آن توجه ويژه اي نشان دهد. طبق آمار در سال 2015 شمار بازديدكنندگان خارجي از تايلند به حدود 30 ميليون نفر رسيد.
در حال حاضر تايلند با 15 كشور جهان موافقت نامه فرهنگي دارد و دفتر منطقه اي يونسكو نيز در بانكوك مستقر مي باشد.
تحولات سياسي اجتماعي
اواخر سال 2013 تايلند صحنه برگزاري اعتراضات ضد دولتي شد، مخالفان مدعي بودند که نخست وزير در فسادهاي مالي دست دارد. آنها خواستار استعفاي خانم "ينگلاک شيناواترا " و کابينه وي بودند. نتيجه اين تحولات، سقوط رشد اقتصادي مورد انتظار و در نهايت مداخله ارتش بود. در اين ميان پادشاه تايلند که لقب طولاني ترين دوره حکومت پادشاهي جهان را نيز در اختيار دارد، حاکميت ژنرال "پرايوث چان اوچا" بر دستگاه سياسي اين کشور و برقراري نظم را تاييد کرد. با وجود آنکه کودتاي مذکور از سوي رهبران بسياري از دموکراسي هاي غربي محکوم شد، اما همه مردم اين کشور با کودتا مخالف نكردند؛ زيرا برخي از آنها به دليل تمايل به ثبات سياسي و امنيت پس از ماه ها اعتراضات خياباني، از اقدام ارتش حمايت کردند.
ژنرال « چان اوچا » رهبر کودتاي تايلند که فرمانده ارتش اين کشور بود، پس از به قدرت رسيدن در سال 2014 بارها تاکيد کرده که نمي خواهد در قدرت بماند و انتخابات بايد پس از اتمام پيش نويس قانون اساسي جديد برگزار شود اما اين كار تا كنون به طول انجاميده است و باعث شده برخي سياسيون و بويژه اصحاب رسانه در موقعيت هاي مختلف اين مسئله را به وي يادآوري كنند و خواستار تسريع در برگزاري انتخابات شوند.
رويكردهاي جديد دولت در قبال صنعت توريسم
با تشديد درگیری های سياسي در سال 2014 و نابسامانی هاي سیاسی حاصل از آن و برخی دلایل دیگر از جمله کشته شدن چند گردشگر خارجی در جزیره هاي این کشور و هشدارهای کشورهای مختلف به شهروندان خود در باره ناامنی تایلند برای مسافرت و همچنين پاره اي از مسايل فرهنگي و اجتماعي، دست به دست هم دادند تا تصویر نامناسبی از این کشور و وضعیت امنيتی آن براي توریست ها ترسيم شود. اين عوامل باعث كاهش ( 54/6 ) درصدي تعداد گردشگران شد.
بدين ترتيب تعداد بازديد كننده گان از 26550000 نفر در سال 2013 به 24810000 نفر در سال 2014 رسيد و به آن نسبت درآمدهاي حاصله از اين صنعت نیز كاهش يافت.
تايلند در اين مرحله جايگاه خود را در میان کشورهایی که برترین مقاصد توریستی برای توریست های آسیا و اقیانوسیه می باشند از دست داد و پس از سنگاپور قرار گرفت اما مسئولان تایلند از پا ننشستند و براي احياي دوباره جايگاه خود و با توجه به اینکه بخش مهمی از درآمد کشور از این صنعت میباشد، بر این شدند تا با به کار بستن راهکارهایی، به تصحیح چهره امنیتی و توریستی کشور بپردازند .
بر اساس تصميمات اتخاذ شده در موضوع تامين امنيت، مسئولان بازاریابی سازمان توریسم تایلند اعلام کردند در نظر دارند از طریق ارائه خدمات بیمه ای به توریست ها، اطمینان خاطر بیشتري به گردشگران براي سفر به این کشور بدهند. این طرح به میزان يك میلیون بات ( هر بات معادل970 ريال ) مسافران را در برابر حوادثی از قبیل تصادف، سرقت کیف و اجناس، جاماندن از پرواز و غيره پوشش میدهد.
تاکید بر وضع قوانین جدید در راستای حفظ حقوق توریست ها، وضع قوانین جدید مهاجرتی سخت تر و اخراج افرادی که بصورت غیر قانونی در کشور اقامت دارند، ساماندهی وضعیت کارگران خارجی، آموزش زبان انگلیسی به رانندگان تاکسی و وضع قوانین جدید در مورد برخورد تاکسی ها با توریست ها، ایجاد تجهیزات الکترونیکی هوشمند و دور بين هاي مدار بسته جهت افزایش ضریب امنیتی توریست ها و غيره از جمله اقدامات ديگری است كه دولت تايلند در نظر دارد برای تامین امنیت مسافران انجام دهد.
اما به منظور اصلاح چهره گذشته صنعت توريسم و وجهه بخشی به آن در نزد عموم جهانگردان؛ یک برنامه زیربنایی اصلاحی در صنعت توریسم ترسیم شده است. به همین خاطر برخي از مسوولين ( ازجمله وزیر پیشین ورزش و توریسم ) براي اجرايي كردن اين طرح و نشان دادن چهره جدید و با کیفیت از توریسم به مردم دنیا، به تمامی استان هایی که پتانسیل تبدیل شدن به اماکن جدید توریستی را داشتند سفر كردند تا در مکانهایی که هم اکنون به عنوان جاذبه توریستی مطرح می باشند، به تبادل اطلاعات با مردم محلی بپردازند و عوامل مهم براي ايجاد يك سري تغييرات را بررسی کنند.
به عقیده مسوولين، نباید نظر ها فقط بر روی چند شهر معطوف باشد بلکه باید علاوه بر یافتن اماکن جدید به کیفیت خدمات نیز افزوده شود و مهم تر از همه این چهره ( توریسم جنسي ) را به چهره ای زیبا و فرهنگی تبدیل نماییم و این ممکن نخواهد بود مگر با همکاری مردم محلی منطقه های مختلف و سازمان های مردم نهاد .
مجموعه اقدامات مد نظر در اين طرح شامل موارد ذيل است:
همکاری با سازمان های مردم نهاد و گروههای مردمی در شهرستانها برای جذب توریست بيشتر و همچنین تاسيس اماکن جدید توریستی - تبدیل چهره تایلند از یک مقصد گردشگری سکس به مقصدی با فرهنگ که دارای منابع فرهنگی وسیعی میباشد- تبدیل شهر پاتایا به یک مقصد گردشگری خانوادگی و مقصد درجه یک ورزشی، ( این شهر این پتانسیل را دارد که می تواند به محل تمرین ورزشکاران المپیکی تبدیل شود ولی این پتانسیل با توجه به وضعیت نا بسامان این شهر هدر میرود ) - پاکسازی کلوب های شبانه و مراکزی که به طور غیرقانونی اقدام به خدمات جنسي می نمایند.
روابط تاریخی و اشتراکات فرهنگی ايران و تايلند
مناسبات فرهنگی ایران و تایلند ریشه در تاریخ گذشته ( 400 سال پيش ) دارد. مهاجرت شیخ احمد قمی (اوایل قرن 17 م ) به سیام و نفوذ و نقش برجسته وی و سایر کارگزاران ایرانی در دربار سیام را می توان فصلي درخشان از تاریخ روابط فرهنگی ایران و تایلند بشمار آورد. شيخ احمد به مقام وزير اعظمي نايل شد و در زمان سلطنت شش نفر از پادشاهان سيام در دربار حضور داشت. در جامعه تايلند به شيخ احمد لقب " انسان بزرگ " دادند و بدين ترتيب منصب شیخ الاسلامی تایلند بیش از سه قرن در اختیار ایرانیان بود. شيخ احمد به عنوان كسي كه مذهب شيعه را در تايلند رواج داد هم شناخته مي شود . (خانواده هاي متنفذ و ثروتمند " بوناک " و " چولا" از خانواده های مسلمان و بودایی ایرانی الاصل در تایلند بشمار مي روند)
دوران حضور وي در تايلند مصادف است با دوران حكومت صفويه در ايران و كتاب " سفينه سليماني" نگاشته "محمدربيع بن محمد ابراهيم" كه حاصل سفر هيات سياسي ايران ( به دستور شاه سليمان) در سال ۱۶۸۵ م به سيام بود يكي ديگر از زمينه هاي تاريخي و فرهنگي مشترك بين ايرانيان و تايلندي محسوب مي گردد كه در آن ضمن روايت اين سفر، به تشريح جامعه تايلند آن زمان پرداخته است. بنا بر نوشته هاي اين كتاب، شاهان سيام در آداب و اخلاق و حكومت داري و حتي معماري تا حد زيادي از داستانهاي حماسي و ادبيات و فرهنگ ايرانياني تاثير پذيرفته بودند.
از ديگر نقاط اشتراك دو ملت ايران و تايلند اينكه دو كشور در طول تاريخ هيچگاه مستعمره كشور ديگري نبوده اند.
از منظر مناسبات رسمي جديد، نمايندگي سياسي ج.ا.ايران در سال 1340 و نمايندگي فرهنگي به سال 1362 در بانكوك تاسيس گرديد. همچنين در سال 1355 موافقت نامه فرهنگی میان دو کشور به امضاء رسيد که تاکنون معتبر است. ( سال 2015 شصتمین سال برقراری روابط سیاسی و تبادل سفرای دو کشور بوده و سال 2016 مصادف با چهلمین سال امضای موافقتنامه فرهنگی و برقراری روابط فرهنگی بین دو کشور می باشد ) رايزني فرهنگي ج.ا.ايران هم اكنون در بانكوك مستقر است .
مسلمانان تايلند
هر چند آمار دقيقي از تعداد مسلمانان تايلند در دست نيست اما مسلمانان با جمعيت نزديك به 5 درصد بعد از بودائيان بزرگترین اقلیت دینی اين كشور به شمار می‌روند. با احتساب اين مقدار، جمعيت مسلمانان تايلند حدود 5/ 3 ميليون نفر برآورد مي شود . (طبق آمار دولتي) از طرفي كميته مركزي امور اسلامي تايلند مدعي است 10% از كل جمعيت تايلند را مسلمانان تشكيل مي دهند. از اين تعداد بين 30000 تا 50000 نفر را شيعيان تايلند تشكيل مي دهند.
چهار استان جنوبي؛ پتاني ، ناراتيوات ، ساتون و يالا بيشترين جمعيت مسلمان را در خود جاي داده اند. اغلب مسلمانان استانهاي مركزي و جنوبي اين كشور اهل تسنن و شافعي مذهب هستند. در حال حاضر بيش از 34۰۰ مسجد در تایلند موجود است.
در تايلند، پادشاه تحت لوای قانون اساسی و سنت ها حامی و حافظ کلیه مذاهب می باشد. از اين رو نسبت به مسلمانان نسبت به ساير كشورهاي غير مسلمان سخت گيري كمتري مي شود.
ايرانيان مقيم تايلند
درتايلند 1500 نفر از ايرانيان حضور دارند كه اغلب به كارهاي تجاري و خدماتي مشغولند و در جامعه تايلند، خوشنام مي باشند. بيش از 200 نفر هم دانشجوي ايراني در اين كشور مشغول به تحصيل هستند كه اغلب در دانشگاه " اسامپشن" كه دانشگاهي انگليسي زبان است حضور دارند.
در آخر ضمن تاكيد بر نقش رسانه ها و صدا و سيما در اطلاع رساني صحيح به مردم و استفاده از محتواي مناسب، اميد است مطالب آورده شده بتواند مقدمه اي باشد براي آشنايي بيشتر مخاطبان از شرايط كشورها بويژه تايلند .
*كارشناس توسعه روابط فرهنگي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي
منابع مورد استفاده
- جامعه و فرهنگ تايلند ( از مجموعه كتابهاي جامعه و فرهنگ كشورها، مركز مطالعات فرهنگي بين المللي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي) – انتشارات بين المللي الهدي - 1392
- چهارصد سال روابط دوستانه ميان ايران و تايلند ( به مناسبت پنجاهمين سالگرد روابط ديپلماتيك ايران و تايلند) – انتشارات گسترش انديشه – آبانماه 1384
- تايلند ( دوره جديد مباحث كشورها و سازمان هاي بين المللي) – مركز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه – تابستان 1387
- گزارشات اجتماعي و فرهنگي رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در تايلند – 1394
http://www.thaiwebsites.com/tourism.asp
http://www.mots.go.th/ewtadmin/ewt/mots_eng/main.php?filename=index0
