حراج پاییزی کریستیز دوبی در شرایطی شب گذشته با مجموع فروش 6 میلیون و 743 هزار دلار (نزدیک به 24 میلیارد تومان) به پایان رسید که با مجموع فروش بیش از 25 میلیاردی در حراج تهران و فروش تابلوی 3 میلیارد تومانی در این حراج، در مقابل تابلوی 391 هزار دلاری که به عنوان گرانترین اثر در حراج دیشب کریستیز به فروش رفت، موقعیت کریستیز دوبی به شدت متزلزل شده است و بازار هنر ایران در حال رونق گرفتن است.
به گزارش «تابناک»؛ بیش از 40 درصد فروش های سالیانه آثار هنری در حراج های کریستیز صورت می
پذیرد. از میان 85 شعبه کریستیز در 33 کشور جهان، آمستردام، ژنو، هنگ کنگ،
شانگهای، لندن، میلان، نیویورک، پاریس، زوریخ و البته دبی شهرهایی است که
مهم ترین تالارهای بزرگ ترین حراج آثار هنری جهان را میزبانی میکنند و
فروشی چند میلیارد دلاری در هر سال برای این حراج ثبت شود.
در میان
این شهرها دبی در حالی از سال 2006 میزبان این حراج شد و یکی از تالارهای
پیشتاز و کلیدی کریستی لقب گرفت که این اتفاق می توانست برای ایران رخ دهد و
در ارزیابی نخست نیز چنین پیش فرضی در برنامه ریزی های مدیران این حراج در
نظر گرفته شده بود اما این فرصت که کشورمان را در خاورمیانه بیش از پیش به
عنوان محور فرهنگ و هنر قرار می داد، به سادگی از دست رفت.
در نهایت پنجمین حراج هنری تهران شامگاه جمعه هفتم خرداد 1395
برگزار شد و فروش 79 اثر در مجموع به قیمت 25 میلیارد و 362 میلیون تومان، فروش شش اثر
بالای یک میلیارد تومان که چهار اثر آن به هنرمندانی تعلق داشت که در قید
حیات هستند و فروش 54 اثر بالای یکصد میلیون تومان، بخشی از دستاوردهای این
رویداد فرهنگی اقتصادی بود که مسیر رو به رشد این حراج و گسترش سریع ظرفیت
اقتصادی این حراجی جوان را نشان میداد.
عنوان گرانقیمتترین اثر هنری به فروش در ایران به نقاشی 120 در 180 سانتیمتریِ «درختان» اثر سهراب سپهری رسید که در رقابتی نفسگیر میان چندین خریدار، سه میلیارد تومان چکش خورد. دومین رکورد این شب نیز به تابلوی دیگری از سپهری تعلق گرفت که یک میلیارد و 550 میلیون تومان فروخته شد. حراج تهران برای شکستن رکوردهای فروش کریستیز دوبی فاصلهای اندک داشت اما شبکه گذشته -سه شنبه 27 مهر- بازی تغییر کرد و حراج کریسیتز با چنان نزولی روبرو شد که جایگاه حراج تهران را تثبیت کرد.
با رونق گرفتن حراج تهران، شماری از آثار ارزشمند ایرانی از حراج کریستیز دوبی سر در نیاورده و باعث شده رونق این حراج کاسته شود و مشکلات جدی اقتصادی اعرابی که مشتری اصلی این حراج بودند نیز بر کاهش قیمتها تاثیر مضاعف داشته است. در حراج پاییزی کریسیتز دوبی، مجموع فروش این حراج 6 میلیون و 743 هزار دلار (نزدیک به 24 میلیارد تومان) بود که حدود یک میلیارد از فروش آخرین حراج تهران کمتر بود.
در کنار فروش تابلوی حسین زندهرودی با 307.500 هزار دلار، گرانترین اثر به فروش رفته در کریستیز دوبی 2016، «سالهای پرنده» اثر «شفیق عبود» هنرمند لبنانی بود که با قیمت 391.500 دلار فروخته شد و طبیعتاً این رقم با فروش تابلوی سهراب سپهری به ارزش 3 میلیارد تومان در حراج تهران قابل مقایسه نیست.
با وجود آنکه شب گذشته نیز چند اثر ایرانی دیگر در کریستیز معامله شد که از آن جمله میتوان «هیچ» به قیمت 150 هزار دلار و سه تابلوی دیگر از این هنرمند ایرانی شامل «پرسپولیس» (137 هزار دلار)، «از مجموعه شیرین و فرهاد» (50 هزار دلار) و «تصویر محو» (68 هزار و 750 دلار) همگی از مجموعه آثار پرویز تناولی، «بیشه» سهراب سپهری به ارزش 137 هزار دلار و چندین اثر از فرهاد مشیری میتوان اشاره کرد اما به نظر میرسد تمرکز بازار هنر ایران از کریستیز دوبی به حراج تهران تغییر کرده است.
در واقع تا پیش از رونق گرفتن حراج تهران، نقطه مطلوب برای هنرمندان کشورمان حضور در حراج کریستیز دوبی بود اما اکنون ظرفیت تازهای به نام حراج تهران شکل گرفته که بسیاری از هنرمندان برای نمایش و چکش خوردن آثارشان در این رویداد تمرکز میکنند و سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی ایرانی و خارجی نظیر میلیاردرها و بانکها بخشی از سرمایههایشان را در این بازار به آثار هنری تبدیل میکنند و بدین ترتیب یک گردش مالی بزرگ برای هنر ایران رقم میخورد.
باید منتظر ششمین حراج تهران باشیم؛ حراجی که اگر با رشد قابل توجهی مواجه شود، جایگاهش به عنوان بازار هنر خاورمیانه بیش از پیش تثبیت خواهد شد و کریستیز دوبی در حاشیه قرار خواهد گرفت. تا پیش از پنجمین حراج تهران برای بسیاری از ناظران قابل تصور نبود که چنین گردش مالی در هنر ایران رقم بخورد اما اکنون انتظارها از برگزارکنندگان حراج تهران برای حفظ رونق و کشاندن خریداران خارجی به ایران که در حراج پنجم نیز حضور داشتند، بیشتر میشود، تا شاهد ارزآوری ویژه این رویداد بزرگ برای هنرهای تجسمی ایران باشیم.