سرویس مدارس در استانهای غیر برخوردار جان معلمان و دانشآموزان را به بازی گرفته است، چرا که برخی از آنها برای رسیدن به مدارس روستاهای همجوار ناچارند که مسافتهای طولانی را با سرویسهای ناایمن بپیمایند. تیر سال ۹۴ ابوالفضل رضوی، معاون توسعه روستايی و مناطق محروم گفت که در حال برنامهريزی برای رفع مشکل تردد و رفت و آمد دانشآموزان مناطق محروم به مدارس هستيم. از این رو عدهای از خانوادهها در روستاهای دورافتاده همچنان چشم انتظارند که رسیدگی به مشکلات تردد دانشآموزان و معلمان در دستور کار دولتمردان قرار بگیرد.
به گزارش آرمان، تحصیل در مناطق محروم به استاندارد نبودن فضا و نبود وسایل آموزشی خلاصه نمیشود، بلکه فاصله از خانه تا مدرسه معضلی است که بارها فاجعه آفرین شده است. از این رو جان دانشآموزان و معلمان در استانهای محروم در خطر است، چرا که مجبورند روزانه کیلومترها فاصله را با پای پیاده یا وسایل حمل و نقل نامطمئن طی کرده و در این بین با انواع مخاطرات دست و پنجه نرم کنند. دانشآموزان و معلمانی که درصدند راه تعالی را پیش بگیرند، اما به علت کسری بودجه آموزش و پرورش، اعتبار در نظر گرفتهشده برای سرویس مدارس روستایی تامین نمیشود و در این میان برخی از آنها در راه تعلیم و تربیت قربانی میشوند.
فروردين سال گذشته خودروی وانت بار با 15 دانشآموز دختر در شهرستان نيکشهر در جنوب سيستان و بلوچستان واژگون شد که علاوه بر مصدومیت دانشآموزان يکی از آنها بر اثر شدت جراحت وارده کشته شد. ارديبهشت سال گذشته نیز 14 دانشآموز دلگانی با واژگونی وانت مجروح شدند. مهر سال گذشته نيز مينی بوس حامل معلمان در محور شازند اراک با يک تريلی برخورد کرد و بر اثر اين حادثه سه معلم کشته و10 نفر زخمی شدند. مهر سال گذشته وانت پيکانی در مرودشت واژگون شد که در اين حادثه هفت دانشآموز ١٢ تا ١٥ سال مصدوم شدند. در آذر سال گذشته نيز يک سرويس مدرسه در شهرستان باغملک در روستای لاکم واژگون شد و 9 دانشآموز مصدوم و مجروح شدند. دی سال گذشته نيز يک خودروی سواری که حامل پنج دانشآموز بود در بزرگراه رودان - کهنوج دچار سانحه شد و در اين حادثه دو نفر از دانشآموزان کشته و سه نفر ديگر به شدت مجروح شدند. اسفند سال گذشته هم بر اثر برخورد کاميون با دانشآموزان در محور روستايی لاشار شهرستان نيکشهر چهار دانشآموز جان خود را از دست دادند.
گرچه وزارت آموزش و پرورش در دولت یازدهم نیز با موانع و چالشهای بسیاری رو به روست که تحصیل دانشآموزان در جادههای رعب انگیز و خطرناک نیز یکی از آنهاست، اما باید در نظر گرفت که این وزارتخانه در برخی عرصهها موفق عمل کرده است. با این همه، مساله تردد دانشآموزان و معلمان روستایی آنچنان حائز اهمیت است که باید هر چه زودتر ساماندهی شود تا بار دیگر شاهد حوادث دلخراش در مسیر مدارس نباشیم، چرا که در این ماجرا خانوادهها با نگرانی فرزندان خود را رهسپار مدارس کرده و حتی در پارهای موارد به علت ناامنی مانع حضور آنها در کلاسهای درس میشوند. از این رو باید با تخصیص اعتبارات، سرویس مدارس مناطق محروم را تامین کرد تا دانشآموزان و معلمان مسیر روزانه خود را بدون نگرانی طی کنند.
تحقق وعدهها زمانبر استبا وجود اتفاقات ناگواری که سال گذشته برای دانشآموزان و معلمان مناطق محروم افتاد، به علت وسعت مشکلات، دولت یازدهم اعلام کرد برای تحقق وعدههای خود به زمان بیشتری نیاز دارد. این در حالی است که با یک حساب سرانگشتی میتوان دریافت عملکرد دولت یازدهم رضایتبخش بوده و این امید وجود دارد که موانع راه تعلیم و تربیت در حال برطرف شدن است، آنچنان که وزیر آموزش و پرورش سابق که از مرداد سال 92 تا مهر سال 95 در دولت یازدهم مشغول به کار بود، مرداد سال گذشته به مهمترین اقدامات انجام شده در راستای توسعه عدالت آموزشی اشاره کرد و گفت: در مورد انسداد مبادی بی سوادی تلاشهای خوبی برای مراجعه خانه به خانه و پذیرش کودکان لازمالتعلیم انجام شد. برای مثال سال گذشته 76هزار کودک لازم التعلیم شناسایی و به مدارس هدایت شدند. همچنین برای اولین بار اساسنامه مدارس عشایری مصوب شد که به توسعه عدالت آموزشی کمک کرد.
علی اصغر فانی با شناسایی چهار استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی، هرمزگان و جنوب کرمان در دولت به عنوان مناطق محروم اظهار کرد: این چهار استان مورد توجه دستگاههای حمایتی و همچنین آموزش و پرورش قرار گرفتند. توسعه مدارس روستامرکزی و شبانهروزی را نیز دنبال کردیم و اکنون بیش از 400هزار دانشآموز در مدارس شبانه روزی داریم که البته امکانات ما در این مدارس کافی نیست، اما معتقدیم وجود این مدارس به تحصیل فرزندانمان در مناطق روستایی کمک میکند. این در حالی است که توسعه فضاهای آموزشی و پرورشی و افزایش سرانه فضا از 86/4 متر مربع برای هر دانشآموز در سال 1392 به 7/5 متر مربع در سال 94، رشد 64درصدی فضاهای تحویلی در مقایسه با سال 1392، رشد 48درصدی کلاسهای درس تحویلی در مقایسه با سال 1392، رشد 21درصدی تعهدات خیران مدرسهساز نسبت به سال 1392 و رشد 269درصدی کلاسهای استاندارد سازی شده به سامانه گرمایشی نسبت به سال 1392 نیز در کارنامه معاونت عمرانی وزارتخانه آموزش و پرورش دیده میشود. با وجود این، نوسازی و ایمن سازی مدارس در دولت یازدهم نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است.
تیر سال گذشته معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش از حذف کامل کلاسهای خشتی و گلی در کل کشور تا پایان دولت یازدهم خبر داد و گفت: 12هزار کلاس درس در قالب 2500 پروژه و زیر بنای دومیلیون و 400هزار مترمربع تا آخر دولت تدبیر و امید احداث خواهد شد. مرتضی رئیسی افزود: طی سه سال اخیر 4817 پروژه عمرانی با 27هزار و 811 کلاس درس و زیر بنای سهمیلیون و 871هزار و 881 متر مربع احداث شده است و سرانه فضای آموزشی به ازای هر دانشآموز از 86/4درصد به 7/5 دهمدرصد افزایش پیدا کرده است. به گزارش ایسنا، افزایش سهم آموزش و پرورش از بودجه دولت از 3/12درصد در سال 1392 به 8/13درصد در سال 1395، افزایش میانگین حقوق کارکنان آموزش و پرورش از 12میلیون و 900هزار ریال در سال 1392 به 23میلیون و 817هزار ریال در خرداد 1395، اجرای طرح رتبهبندی معلمان در سال 94 و استمرار آن در سال 95 و ایجاد 156 مرکز رفاهی و درمانی نیز در کارنامه کاری وزارتخانه آموزش و پرورش در معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی دیده میشود.
تخصیص چند برابری اعتبارات به مناطق محرومنماینده مردم خاش، نصرت آباد، میرجاوه و کورین درباره تردد دانشآموزان در مناطق محروم در گفتوگو با «آرمان» میگوید: در مناطق کمتر توسعهیافته و غیر برخوردار در بحث آموزشی مشکلات زیادی مشاهده میشود. از جمله فواصل روستاها در این مناطق که از هم دورند و در واقع پراکندگی جمعیت وجود دارد. علی کرد میافزاید: زیرساختهای حملونقل ناایمن در این مناطق مشکل آفرین شده است، یعنی راه و وسیله نقلیه مناسبی نیست که دانشآموزان را بدون نگرانی به مدرسه برساند. او ادامه میدهد: از این لحاظ روزانه دانشآموزان ساعتها در طول جادهها و مناطق صعب العبور فواصل زیادی را طی میکنند، حتی رفاه معلمان هم مدنظر نیست. بر همین اساس این دو قشر به سختی به سر کلاس میروند و به سختی برمیگردند. کرد اضافه میکند: هوای سرد، خشک و بیابانی، نداشتن تغذیه مناسب و مسافتهای طولانی همه و همه دست به دست هم میدهند که ترک تحصیل برخی دانشآموزان به ویژه دختران اتفاق بیفتد.
نماینده مردم خاش، نصرت آباد، میرجاوه و کورین تاکید میکند: تاکنون برای حل این مشکل برنامهای توسط وزارت آموزش و پرورش ریخته نشده است. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس میگوید: از سوی دیگر، بسیاری مناطق غیربرخوردار فاقد مدرسه هستند و واحد آموزشی در آنجا دایر نیست و دانشآموزان بازمانده از تحصیلند، گرچه سازمان نهضت سواد آموزی اقدامات ارزندهای را انجام داد، اما اکنون این طرح کمرنگ شده است و به عبارتی نهضتی وجود ندارد. کرد تاکید میکند: بنده به عنوان معلمی که در ابتدای فعالیتم به استخدام آموزش و پرورش درآمده و بالای 10 سال در مناطق روستایی محروم تدریس داشته ام، پیشنهاد میکنم که بهترین راه برای حل مسائل دانشآموزان مناطق کمتر توسعهیافته تخصیص اعتبارات آن هم دو سه برابر مناطق دیگر است، یعنی باید ملاحظات خاصی در نظر گرفته شود تا خدمت واقعی به محرومان داشته باشیم. او اظهار میکند: گرچه این مناطق تا حدودی از دید مسئولان به دور مانده و مورد کم مهری قرار گرفته است، اما باید بیشتر از پیش به آنها توجه شود، حتی وزارتخانه آموزش و پرورش میتواند دانشآموزان مدارس کم جمعیت را به مرکز دهستان و کانونهای اسکان منتقل کند که حداقل هر پایه یک معلم داشته باشد.