سیاست خارجی ترکیه در هفته های اخیر، با چالش های عدیده ای روبه رو شده است؛ چالش هایی که هرگونه تدبیر یا سیاست سازنده ای را از سوی آنکارا سلب کرده است. از ناامیدی به بازسازی همکاری راهبردی با آمریکا و بی توجهی به اولویت های امنیتی این کشور در سوریه به ویژه ارجحیت کردها نسبت به نیروهای نظامی ترکیه در عملیات رقه گرفته تا خروج نیروهای نظامی آلمان از پایگاه هوایی اینجرلیک و بحران جدید در روابط قطر و دولت های شورای همکاری خلیج فارس.
به گزارش «تابناک»، در همین راستا، پس از بروز بحران در روابط قطر و برخی کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی و تحریم و محاصره این کشور، بسیاری از ناظران منتظر واکنش ترکیه به عنوان یکی از شرکای نزدیک قطر بودند.
واکنش ابتدایی ترکیه به اقدامات تهاجمی عربستان و همپیمانانش برای قطر شاید ناامید کننده بود. در جدی ترین واکنش آنکارا مولود چاووش اغلو گفته بود؛ «ما متأسفیم که می بینیم چنین اتفاقی افتاده است. ما آماده ایم هر اقدامی برای پایان دادن این وضعیت انجام دهیم».
اما در ادامه مقامات ترکیه واکنش های محکم تری نشان دادن و روز چهارشنبه «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه، مخالفت صریح خود را با وضع هرگونه تحریم علیه قطر اعلام کرد.
اردوغان اظهار داشت: «می خواهم به صراحت بگویم، ما با وضع تحریم ها علیه قطر مخالفیم».
وی در ادامه افزود: «این تحولات درست زمانی به وقوع پیوست که ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند همبستگی و همکاری هستیم و این تحولات به نفع هیچ کشوری در منطقه نیست».
اما اوج حمایت های ترکیه از قطر تصویب اعزام نیروهای بیشتر ترک به قطر توسط پارلمان این کشور بود. روز گذشته، پارلمان ترکیه با طرح دولت این کشور مبنی بر اعزام و استقرار نیروهای ترکیه در قطر موافقت کرد.
بنابراین، قرار است دولت ترکیه، پهپادهای کنترل مرز و نزدیک به 300 نیرو به قطر اعزام کند. قرار است، دولت ترکیه، پهپادهای کنترل مرز و نزدیک به 300 نیرو به قطر اعزام کند. ذکر این مهم لازم است که پیش از این، ترکیه از سال 2016 یک پایگاه نظامی در قطر ایجاد کرد و 600 نیروی ترک نیز در این پایگاه مستقر هستند.
گفتنی است، در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، قطر به دلیل قرابت های ایدئولوژیکی به ویژه حمایت مشترک از نیروهای اسلامگرای منسوب به اخوان المسلمین در خاورمیانه ی عربی، روابط مستحکمی با حزب حاکم در ترکیه دارد. دو کشور نه تنها همکاری های گسترده امنیتی و نظامی در محیط های جغرافیایی مجاور بویژه سوریه و مصر دارند، بلکه در نوامبر 2016 با امضای موافقت نامه ای، همکاری های اقتصادی خود را نیز گسترش داده اند. شرکت های ترکیه حدود 11.6 میلیارد دلار در قطر سرمایه گذاری کرده اند که بخش عظیمی از آن به جام جهانی 2022 در قطر مربوط می شود و حدود 99 شرکت ترک با کمپانی های قطری همکاری تجاری دارند. در حوزه نظامی و امنیتی نیز روابط دو کشور به ویژه در سال های اخیر توسعه یافته است.
هم اکنون پرسش این است که چرا ترکیه از تصویب طرح اعزام نیروی نظامی به قطر چه اهدافی را دنبال می کند؟
نخست اینکه چنین اقدامی از سوی آنکارا، واکنشی بود در ازای پشت کردن آمریکا به قطر. در واقع از آنجایی که قطر شریک نزدیک ترکیه است و هر دو نیز از روایت اخوانی اسلام در منطقه حمایت می کنند و نیز از آنجا که نوک پیکان حملات اخیر ترامپ و آل سعود در تحولات اخیر متوجه گروه های اخوانی است، به همین جهت، ترکیه تلاش دارد به آمریکایی ها بگوید که به شدت با سیاست های آن ها در قبال قطر مخالف است.
دوم؛ این اقدامات ترکیه می تواند در راستای ایجاد بازدارندگی و جلوگیری از اقدام نظامی علیه قطر باشد. در واقع با توجه به اینکه احتمال اقدام نظامی عربستان و حامیانش علیه قطر وجود دارد، به همین جهت ترکیه قصد دارد با اعزام نیرو به این کشور احتمال وقوع حمله نظامی به این همپیمانش را پایین بیاورد.
بدون شک حمایت ترکیه و ایران می تواند کمک بزرگی به این کشور ذره ای اما ثروتمند باشد. در همین راستا، امروز نیز محمد جواد ظریف، وزیرخارجه کشورمان به آنکارا سفر و با همتای خود مولود چاووش اغلو و رئیس جمهور رجب طیب اردوغان درباره تحولات قطر گفت وگو کرد؛ سفری که به نظر می رسد، نخست برای حل بحران و در وهله بعد برای کمک به قطر انجام شده است.
