رئیس‌جمهور ایالات‌متحده با چرخش کامل از سیاست
و استراتژی قبلی خود برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و پایان دادن به جنگ
بلندمدت در این کشور، به‌یک‌باره استراتژی جدیدی را اعلام کرد و بر اساس آن خواهان
حضور نیروهای بیشتری از ارتش آمریکا در افغانستان شده و درعین‌حال انتقادات شدیدی
را متوجه پاکستان کرده و این کشور را متهم به ایجاد فضای امن برای «عاملان آشوب»
در افغانستان نموده.
به گزارش «تابناک» دونالد ترامپ که پیش‌ازاین
جنگ 16 ساله در افغانستان را محکوم کرده و آن را منجر به اتلاف وقت و هزینه دانسته
بود، بیان کرد که «مسائل از پشت میز ریاست جمهوری در کاخ سفید متفاوت است».
وی با اشاره به این جنگ که منجر به مرگ هزاران
سرباز آمریکایی و اتلاف میلیاردها دلار
پول مالیات‌دهندگان آمریکایی شده است، گفته: در ابتدا غریزه به من می‌گفت که این
جنگ باید خاتمه یابد. اما پس از ماه‌ها مشورت به این نتیجه رسیدم که آثار یک خروج
ناگهانی و سریع از افغانستان، قابل پیش‌بینی و البته غیرقابل‌قبول است و می‌تواند
خلائی ایجاد کند که تروریست‌ها به‌سرعت آن را پر کنند.
درحالی‌که شخص ترامپ به تعداد نیروهایی که قرار
است در افغانستان اضافه شوند اشاره‌ای نکرده است، اما یکی از مقامات ارشد کاخ سفید
بیان کرده که وی مجوز افزایش 3900 نیروی نظامی برای افغانستان را به جیمز ماتیس
وزیر دفاع خود داده است.
ترامپ بیان کرده است که اکنون و ازاین‌پس رهیافت
آمریکا در قابل افغانستان بیشتر عمل‌گرایانه خواهد بود تا ایدآلیستی و آرمان‌خواهانه
و قرار نیست که او نیروهای نظامی آمریکا را به مایل‌ها دورتر از وطن خود بفرستند
تا در آنجا دموکراسی ایجاد کنند. وی بیان کرده: ما دیگر به دنبال ملت‌سازی نیستیم.
ما قرار است تروریست‌ها را بکشم و نابود کنیم.
ترامپ همچنین با هشدار به پاکستان یکی از متحدان
آمریکا بیان کرده است که این رهیافت دامان پاکستان را نیز می‌گیرد چراکه این کشور
ارتباطاتی با طالبان و رهبران تروریست‌های افراطی مانند اسامه بن‌لادن دارد. وی
گفته: دیگر نمی‌توانیم در برابر فضای امنی که پاکستان برای سازمان‌های تروریستی
فراهم کرده است ساکت بمانیم. ما میلیاردها میلیارد کمک به پاکستان می‌کنیم درحالی‌که
این کشور میزبان گروه‌های تروریستی است که ما در حال مبارزه با آن‌ها هستیم. این مسئله
باید تغییر کند و فوراً تغییر خواهد کرد.
قبل از سخنان ترامپ البته مقامات ارتش پاکستان
بیان کرده بودند که احتمال انتقاد و جبهه‌گیری ترامپ در برابر پاکستان وجود دارد.
آصف غفور سخنگوی ارتش پاکستان در واکنش به استراتژی جدید و انتقادات ترامپ گفته
است: بگذاری این مسیر طی شود و تصمیم ترامپ عملی شود. حتی در صورت عملی شدن این
اقدام پاکستان همچنان آنچه برای امنیت ملی ضروری است را عملی خواهد کرد.
این در حالی است که ترامپ از تلاش‌های هند در افغانستان
برای ایجاد ثبات در این کشور (با کنایه به پاکستان) تقدیر و تشکر کرده است و از
هند درخواست کرده که به نیروهای آمریکایی در افغانستان یاری رسانند.
باز کردن مسیر برای مذاکره با طالبان
ترامپ همچنین برای اولین بار به نظر در مذاکره
با طالبان را گشوده است. وی گفته: ممکن است یک روز بعد از یک اقدام نظامی مؤثر،
این احتمال وجود داشته باشد که دست به یک مذاکره و راه‌حل سیاسی که شامل عناصری از
طالبان باشد، بزنیم. اما هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند که این اتفاق خواهد افتاد یا نه و
زمان آن دقیقاً کی است؟ آمریکا به حمایت‌های خود از دولت و ارتش افغانستان برای
مقابله با نیروهای طالبان ادامه می‌دهد.
اما وزیر امور خارجه ترامپ، رکس تیلرسون از این
هم فراتر رفته و بیان کرده است که آمریکا حاضر به برگزاری مذاکرات صلح بین افغانستان
و طالبان بدون هیچ پیش‌شرطی است.
واکنش مقامات رسمی افغانستان به استراتژی جدید
آمریکا
استراتژی جدید آمریکا در حالی از سوی ترامپ اعلام‌شده
است که هنوز مقامات افغان به شکل رسمی در برابر این مسئله اعلام موضع نکرده‌اند. بااین‌حال
برخی از این مقامات در شبکه‌های اجتماعی و به شکل فردی مطالبی در این خصوص بیان داشته‌اند.
در همین رابطه تیمور شاران، معاون
اداره ارگان‌های محلی افغانستان در صفحه توییتر خود از اعلام استراتژی جدید آمریکا
استقبال کرده و نوشته که موفقیت آن به ما بستگی دارد که فساد را محدود و به تمام
سطوح خدمات ارائه کنیم.
طبق گزارش بی‌بی‌سی، سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان، نجیب دانش
نیز در حساب کاربری خود در فیس‌بوک با نوشتن این شعر "از مكافات عمل غافل
مباش/گندم از گندم برويد جو زجو" ، از استراتژی جدید
استقبال کرده و افزوده که زوال حاميان تروريسم نزديك است.
اما مهمترین شخصیت افغان که به این استراتژی واکنش نشان داده است، صلاح‌الدین
ربانی وزیر خارجه دولت کابل است که از اعلام راهبرد
تازه آمریکا در قبال کشورش استقبال کرده است و در حساب کاربری توییترش نوشته که این
راهبرد صفحه جدیدی را در همکاری‌های استراتژیک بین دو کشور می‌گشاید. او ابراز امیدواری
کرده که این استراتژی به تحقق اهداف مشترک هر دو کشور کمک کند.
واکنش طالبان به استراتژی جدید ترامپ
اما گروه طالبان در افغانستان در واکنشی خشمگینانه
به استراتژی جدید ترامپ، بیان کرده است که افغانستان تبدیل به گورستان سربازان آمریکایی
خواهد شد. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در بیانیه‌ای به همین منظور گفته است:
اگر آمریکا به‌سرعت نیروهای خود را از افغانستان خارج نکند، به‌زودی این کشور
تبدیل به گورستان سربازان آمریکایی خواهد شد.
وی تأکید کرده است که آمریکا باید به دنبال یک
استراتژی برای خروج از افغانستان باشد و نه ادامه حضور نیروهای خود در این کشور.
مجاهد در بیانیه خود گفته است: تا زمانی که حتی یک سرباز آمریکایی در افغانستان حضورداشته
باشد و علیه ما در حال جنگ باشد، به جهاد خود ادامه می‌دهیم.
نگاه تحلیلگران به استراتژی جدید
در همین حال برخی از چهره‌های شناخته‌شده در روابط
بین‌الملل نیز به موضوع استراتژی جدید آمریکا برای افغانستان پرداخته و نظرات خود
را دراین‌باره بیان کرده‌اند.
کالین کال، مشاور ارشد سابق اوباما و استاد
دانشگاه جرج تاون، در همین رابطه بیان کرده است که ترامپ می‌خواهد پاکستان فضای
امن را از تروریست‌ها بگیرد، اما تشویق هند به حضور و تأثیر بیشتر در افغانستان تنش‌ها
در این کشور را افزایش خواهد داد. به گفته او تأثیر بیشتر هند در افغانستان،
پاکستان را بیشتر مجاب خواهد کرد که ارتباط خود با گروه‌های افراطی را تقویت کند
تا به موازنه قوا در برابر دهلی در افغانستان بپردازد.
دیوید راثکوف، ستون نویس واشنگتن‌پست نیز در
همین زمینه، استراتژی جدید ترامپ را «استراتژی‌ای بدون استراتژی، تغییری بدون
تغییر، تعهدی بدون تعهد، واقع‌گرایی اصولی بدون واقع‌گرایی و اصول» توصیف کرده
است. به گفته وی مهمترین تغییر در استراتژی آمریکا، حرکت به سمت هند و دوری از
پاکستان است.
رحیم الله یوسف زی متخصص مطالعه طالبان در
پاکستان نیز سیاست و استراتژی جدید آمریکا در خصوص افغانستان را تهدید مستقیم
پاکستان از سوی ترامپ توصیف کرده.
