تكديگري در سالهاي اخير در شهرهاي بزرگ در حالي افزايش يافته است كه اين عمل در قوانين جرمانگاري شده و براي آن نيز مجازات تعيين شده است، با وجود اين ، بر تعداد متكديان در خيابانها افزوده شده كه اين امر سبب زشت شدن سيماي شهر شده است.
به گزارش قانون، متكديان كه براي كسب درآمد بيشتر از ترفندهاي خاصي بهره ميگيرند؛ با گرفتن بچههاي كوچك در آغوش، مظلومنمايي يا بيمار جلوه دادن خود، به طرق گوناگون سعي در جلب ترحم بيشتر از سوي رهگذران دارند. اين افراد روزانه درآمدي معادل 20 تا 70 هزار تومان يا بيشتر دارند که حاصل آن در هر ماه، حتي بیش از درآمد برخی از افراد شاغل را رقم میزند. تكديگري به عنوان آسيب اجتماعي در برخي از موارد خود، زمينه ارتكاب جرايم ديگر را نيز فراهم ميآورد. حال اين سوال مطرح است كه با توجه به مشكلات و تبعات تكديگري در جامعه، قوانين در اين زمينه چگونه است؟
در اين راستا بايد گفت مواد 712 و 713 قانون مجازات اسلامی موضوع تکدیگری را جرم شمرده و مجازاتهایی را برای افرادی که به آن اقدام میکنند، پیش بینی کرده است. قانونگذار در ماده 712 قانون مجازات اسلامى درباره تکدیگری به وضوح اعلام ميكند: « هر شخصى که تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش کند، به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالى مرتکب عمل فوق شود، علاوه بر مجازات مذکور همه اموالى که از طریق تکدیگری به دست آورده است، مصادره خواهد شد». هرچند كه به نظر ميرسد با وجود در نظر گرفتن مجازات براي جرم تكديگري، اين مجازاتها بازدارندگي لازم را ندارند و كاهش اين جرم را به دنبال نداشتهاند.اما اين سوال مطرح است كه براي كاهش اين معضل اجتماعي چه اقداماتي بايد انجام شود؟
افزايش تكديگري در سطح شهرهادر اين زمينه عباس پوریانی، رییس کل محاکم استان تهران، با بیان اینکه در سالهاي اخير شاهد افزایش تکدیگری در سطح شهرها هستيم، ميگويد: همه مردم شاهد تکدیگری در سطح شهر هستند. از یک سو شاهد این هستیم که تکدیگری در سطح شهر روز به روز افزایش پیدا میکند و از سوی دیگر واقعیت این است که این افراد نیازمند و مستمند واقعی نیستند، بلکه افراد بی نیازی اند که به تکدیگری عادت کردهاند و درآمدهای خوبی از این راه کسب میکنند و مردم هم از سر دلسوزی فکر میکنند كه این افراد نيازمندند و به این تصور به آنها کمک میکنند.
وی از مردم خواست که به درخواستهای این افراد توجه نکنند و افزود: اگر این افراد متکدی به این باور برسند که اگر دست دراز کنند، مردم به آنها کمک نمیکنند، به مرور فعالیت و حضور این افراد در سطح شهر کم خواهد شد.
پرونده متكديان، مستقيم در دادگاه مطرح ميشودريیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب تهران در ادامه اظهار کرد: پروندههای افراد متکدی به لحاظ اینکه جزو مجازاتهای درجه هشت محسوب میشود، بهطورمستقيم در دادگاه مطرح میشود.
وی گفت: به استناد ماده 712 قانون مجازات اسلامی کسانی که تکدیگری میکنند علاوه بر حبس از يك تا سه ماه، کلیه اموالی که از این طریق بهدست آوردهاند نیز به نفع دولت مصادره میشود و با توجه به اینکه قاضی رسیدگی به این پروندهها طبق قانون مکلف است در چنین مواردی از مجازاتهای جایگزین حبس استفاده کنند، این افراد محکوم به پرداخت جزای نقدی میشوند و این مجازات متاسفانه آثار بازدارندگی نمیتواند داشته باشد و با توجه به شرایط جامعه، قانونگذار بايد مجازات این افراد را افزایش دهد.
پوریانی یادآور شد: از آنجا که این جرم از جرايم مشهود محسوب میشود، نیروی انتظامی در مقام ضابط مکلف است ضمن برخورد انتظامی برای جمعآوری این افراد، نسبت به اعلام جرم به مقامات قضایی اقدام کنند.
مجازات استفاده از كودكان در تكديگريريیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب تهران با اشاره به استفاده از کودکان در امر تکدیگری اظهار کرد: ماده 713 قانون مجازات اسلامی تصریح کرده است کسانی که از اطفال و افراد غیررشید به عنوان ابزار و وسیله برای رسیدن به مقاصد شخصی خود استفاده میکنند، به مجازات حبس سه ماه تا دو سال و استرداد و مصادره اموالی که از این طریق کسب کردهاند به نفع دولت، محکوم میشوند.
وی گفت: استفاده از کودکان در تکدیگری بهطور غیرمستقیم کودک آزاری محسوب می شود.
ريیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب تهران با اشاره به وظیفه دستگاههای متولی رسیدگی به امر تکدیگری اظهار کرد: دستگاههای متولی باید به وظیفه خود بهخوبی عمل کنند، از جمله نیروی انتظامی و شهرداری که نباید به این افراد اجازه دهند که در سطح شهر تکدیگری کنند. این مراجع بايد به وظایف و تکالیف قانونی خود عمل كنند تا شاهد حضور کمتر این افراد در سطح شهر باشیم.شايان ذكر است برطرف كردن اين معضل اجتماعي نيازمند تعامل دستگاههاي مختلف و همچنين ارائه راهكارهاي مناسب از سوي كارشناسان است. افزايش شمار متكدياني كه بدون نياز مالي اقدام به تكديگري ميكنند، نيازمند شناسايي اين افراد و تمايز با افرادي است كه به دليل فقر دست به اين كار ميزنند.