پشت صحنه آشفتهبازار اکران؛
فقط با ده سینما قرارداد ببندید، فیلمتان را اکران کنید!
معمولا در هر فصل اکران، حداکثر دو فیلم دارای ظرفیت فروش اکران میشود و فیلمهای متوسط نیز در کنار این دو فیلم قرار میگیرند، تا اگر تماشاگر نتوانست بلیت دو فیلم اول را تهیه کند... ميگويند هر فيلمي توانست با 10 سينما قرارداد اكران ببندد بيايد و در گروه آزاد اكران بگيرد. جالب است سراغ هر سالن سينمايي هم كه ميرويم، ميگويند چند قرارداد اكران داريم...
در حالی که پیش از این تصور میشد، آشفته بازار اکران به رقابت صاحبان فیلمهای سینمایی برای اکران بازمیگردد، شواهد نشان میدهد این وضعیت برگرفته از تحرکات عجیب مدیران و سیاست گذاران سینمایی و صنفی بوده که قصد دارند به هر قیمت ممکن، ولو به قیمت فیلم سوزی آمار فروش را بالا ببرند.
به گزارش «تابناک»؛ «همه می دانند که بهترین زمان اکران، نوروز است ولی وقتی سینمادار آمار فروش خود را مقابل من می گذارد و می گوید که بدترین دوران خود را سپری کرده و ضرر داشته است، ما هم برای احترام به مخاطب و «صلاحدید»ها در مجموع تصمیم گرفتیم که فیلم در این زمان اکران شود؛ یعنی از ما خواستند اکران کنیم و ما هم پذیرفتیم.» این سخنان پروین حسینی تهیه کننده سینماست که اکران فیلمش در ترافیک اکران، منجر به نقدهایی شده بود.
فیلمسوزی تعبیری است که این روزها به شدت رایج شده و به وضعیت اکران بازمیگردد. «تابناک» پیش از این در گزارشی به این مفهوم پرداخت. فیلم سوزی به دورهای گفته میشود که اکران همزمان چند پرفروش، باعث توزیع مخاطبان میان این چند فیلم و عدم رسیدن هر یک از این فیلمها به سقف مورد انتظار فروش برای هر فیلم است. به تعبیر سادهتر وقتی چند فیلم دارای کستینگ و بازیگرهمزمان اکران میشود، مخاطب ایرانی که معمولاً حضور محدودی دارد، در هر بار مراجعه، باید یکی از چند فیلم را انتخاب کند و قید تماشای سایر فیلمها را بزند.
با توجه به اینکه فاصله آمار متوسط مراجعه تماشاگران ایرانی به سینما هفتگی نیست و متوسط استفاده از سینما در ایران بسیار پایین است، تماشاگر عملاً چند فیلم باکیفیت دیگری که همزمان اکران شده را روی پرده نمیبینید و بدین ترتیب فیلمهای دارای ظرفیت فروش، با افت فروش مواجه میشوند که به این اتفاق فیلم سوزی گفته میشود.
به همین دلیل معمولا در هر فصل اکران، حداکثر دو فیلم دارای ظرفیت فروش اکران میشود و فیلمهای متوسط نیز در کنار این دو فیلم قرار میگیرند، تا اگر تماشاگر نتوانست بلیت دو فیلم اول را تهیه کند، یکی از انتخابهای متوسط را پیش رو داشته باشد و عملاً فیلم سوزی رخ ندهد. این مدل مهندسی اکران در سینمای ایران بسیار پرسابقه است و اینکه یکباره در فصل پاییز شاهد تغییر رویه هستیم، بسیار تأمل برانگیز است.
این رویه اعتراض شماری از سینماگران را در پی داشته اما بعید به نظر میرسد شاهد توقفش باشیم. به نظر میرسد قرار است فروش سینمای ایران در سال 1396 ولو به قیمت فیلم سوزی از سال 1395 بیشتر شود و ظاهراً اشتباهات رخ داده در مهندسی اکران در نیمه نخست سال که منتهی به ریزش و افت فروش سینمای ایران شد، با اشتباهات بزرگ تر و از دست رفتن سرمایه سینماگران در نیمه دوم سال پوشش داده شود.
اینها عمدتاً تحلیل بود، تا اینکه با افشاگری مهدي صباغزاده تهيهكننده فیلم سینمایی «ايتاليا ايتاليا» تبدیل به خبر شد. صباغ زاده در رابطه به پشت صحنه اکران و اینکه مدیران چگونه به دنبال فیلم سوزی برای افزایش آمار فروش هستند، گفت: «الان ميگويند هر فيلمي توانست با 10 سينما قرارداد اكران ببندد بيايد و در گروه آزاد اكران بگيرد. جالب است سراغ هر سالن سينمايي هم كه ميرويم، ميگويند چند قرارداد اكران داريم. براي فيلم «هاري» آقاي انصاري چند ماه است تلاش كردهايم كه به اكران برسد و نشده است.»
صباغ زاده درباره آنچه برخی مافیای اکران میخوانند نیز با رد این ماجرا، به اکران آینه بغل که فعلاً منتفی شده، کنایه زده و تأکید کرد: «چيزي به اسم مافيا نداريم، اما اينكه فيلمي را كه تازه ساخته شده ميخواهند سريع اكران كنند، يك بيعدالتي كامل نسبت به فيلمهايي است كه مدتها منتظر نوبت اكران بودند. مسئوليت به وجود آمدن اين بيعدالتي هم شوراي صنفي نمايش است. نگاه كنيد در شش ماهه دوم امسال، 42 فيلم تقاضاي اكران در گروه آزاد را دادهاند، در حالي كه در نيمه نخست هيچ خبري نبود و بعضي از فيلمها با خيال راحت به فروشهاي ميلياردي رسيدند.»