در پانزدهم آبان و در بحبوحه استعفای حریری، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در سفری غیرمنتظره به ریاض سفر و با مقامات سعودی دیدار و گفت وگو کرد؛ سفری که به گفته ناظران، بیش از هر چیز، فرا خواندن عباس از سوی سعودی ها برای اتمام حجت در مورد صلح با اسرائیل بود.
به گزارش «تابناک»، امروز نیز آمریکایی ها ـ دولت ترامپ ـ به فلسطینیها هشدار داده که اگر وارد مذاکرات جدی سازش با اسرائیل نشوند، دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشنگتن را تعطیل خواهد کرد.
مقامهای آمریکایی تأکید کردند: دولت ترامپ به مقامهای فلسطینی تذکر داده است که دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشنگتن را خواهد بست، مگر اینکه فلسطینیها وارد مذاکرات جدی سازش با اسرائیل شوند، این اقدام میتواند اهرم فشار قدرتمندتری را در اختیار ترامپ گذارد.
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده است، فلسطینیها از یک بخش مبهم در قانون آمریکا سوءاستفاده کردهاند که میگوید، اگر فلسطینیها سعی کنند از اسرائیل به دلیل جنایاتی که علیه فلسطینیها مرتکب شده، در دادگاه بین المللی کیفری شکایت کنند، دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در آمریکا باید تعطیل شود.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا در ماه سپتامبر تأکید کرده بود، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با درخواست از دادگاه بین المللی کیفری برای تحقیق و محاکمه مقامهای اسرائیلی، از این چهارچوب تخطی کرده است، ولی این قانون تصمیمگیری نهایی درباره تعطیلی دفتر فلسطینیها در واشنگتن را در اختیار رئیس جمهور آمریکا قرار داده است؛ بنابراین، اظهارات تیلرسون لزوماً به معنای تعطیلی این دفتر نبوده است.
اکنون ترامپ نود روز فرصت دارد تا بررسی کند، آیا فلسطینیها در مذاکرات مستقیم و معنادار با اسرائیل قرار دارند یا نه. اگر ترامپ اعلام کند که فلسطینیها در این مذاکرات هستند، دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشنگتن حفظ خواهد شد.
این مقام وزارت خارجه آمریکا افزود: هنوز معلوم نیست، آیا آمریکا دفتر فلسطینیها را پیش از پایان مهلت نود روزه تعطیل خواهد کرد یا نه، ولی دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین فعلاً در شرایط کنونی بازخواهد بود.
رياض المالکي، وزير امور خارجه فلسطين در پاسخ گفت: واشنگتن مجوز دفتر نمايندگي فلسطين در آمريکا را تمديد نخواهد کرد.
رياض المالکي افزود: تمديد نشدن اين مجوز، شايد بخشي از تدابير آمريکا براي اعمال فشار بر مسئولان تشکيلات خودگردان باشد. تشکيلات خودگردان هيچ نوع باج گيري يا اعمال فشاري را ـ چه درباره دفترش در واشنگتن يا درباره مذاکرات ـ نخواهد پذيرفت.
فشار بر تشکیلات خودگردان چند روز پس از سفر عباس به عربستان، روزنامه تایمز آو اسرائیل به نقل از کانال ده تلویزیون رژیم صهیونیستی نوشت: عربستان سعودی به محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، گفته است، طرح صلح دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را بپذیرد یا استعفا کند.
بنا بر این گزارش، ریاض پس از فرا خواندن ناگهانی عباس، به رئیس تشکیلات خودگردان دستور داده است از ایران دوری و روابطش را با حزبالله لبنان قطع کند.
همچنین بنا بر گزارش های دیگری، طی مذاکرات با عباس، سه شرط مطرح شد تا در صورت محقق شدن آنها، عربستان قویاً از عباس و موضع «مشروعیت فلسطینی» حمایت کند.
نخست؛ از عباس خواسته شد تا گامهای بیشتری برای آشتی با حماس برندارد، مگر پس از آنکه حماس مجبور شود کامل روابط خود را با ایران قطع کند و به این امر نیز اشاره شد که عربستان در زمینه مالی از عباس در صورت سختگیری بیشتر در حق حماس برای قطع هرگونه رابطهای با تهران حمایت خواهد کرد که این امر در چارچوب مبادله اقتصادی سیاسی صورت میگیرد.
دوم؛ عربستانیها هراس و نگرانی شدید خود را به عباس نسبت به وضعیت جنبش فتح در لبنان و اردوگاههای لبنان ابراز کردهاند. این امر در سایه برآوردهای عربستان در این زمینه است که برخی از طیفهای گروههای با نفوذ در اردوگاههای لبنان از محافل نزدیک به جنبش فتح و تشکیلات خودگران، ارتباطات و تماسهایی با حزب الله دارند. ریاض از عباس خواست تا تضمینهای واقعی را در این زمینه بدهد که هیچ یک از پایگاههای قدرت جنبش فتح و طیفهای آن در جهت جانبداری سیاسی یا نظامی از حزب الله در صورت تشدید اوضاع برنیاید.
عربستان به این مسأله نپرداخته که از جنبش فتح بخواهد به کمپین بر پا شده علیه حزب الله بپیوندد؛ اما عربستان به این مسأله اهمیت میدهد که از سوی فتح و سازمانهای آن در لبنان مواضعی مطرح نشود که حزب الله بتواند از آنها بهره ببرد.
سوم؛ ریاض از عباس خواست تا به آغاز تماسها پس از آشتی با غزه و دیدگاه آن گوش دهد و گزارشهای مفصلی درخصوص موضع رئیس تشکیلات و نهادهای تشکیلات نسبت به روند سازش ارائه دهد.
هدف چیست؟ اما همه ماجرا آن سه خواسته و شرط فوق الذکر نیست. طبق گزارش هایی، سلمان از عباس خواسته به عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر فشار بیاورد تا قاهره به جبهه ضد ایرانی عربستان بپیوندد.
بنابراین به نظر می رسد، عربستان می خواهد نخست فلسطینی ها را برای صلح با اسرائیل متقاعد دارد. راهبردی که با هماهنگی و همکاری آمریکایی ها دنبال می شود و یک هدف عمده در پس آن نهفته است: همراهی مستقیم و علنی با اسرائیل برای مقابله با ایران.
در واقع، از آنجایی که دشمن مشترک عربستان و اسرائیل ایران است و این دو بازیگر تاکنون نتوانسته اند به دلیل معضل فلسطین، برای مقابله با ایران در کنار یکدیگر قرار بگیرند، بنابراین ریاض و واشنگتن، پلن صلح و سازش فلسطین و اسرائیل را در دستور کار فوری خود قرار داده اند.
به همین جهت، احضار عباس به ریاض و تهدید تشکیلات خودگردان توسط آمریکا در مورد بستن دفتر این تشکیلات در واشنگتن بخشی از راهبرد فشار برای ایجاد سازش است تا هر چه زودتر اسرائیل و عربستان همکاری های منطقه ای خود را علنی برای مقابله با ایران آغاز کنند.
آن ها در راستای این هدف خود تلاش می کنند، سایر بازیگران منطقه ای و عربی و از جمله مصر را نیز با خود همراه کنند. اما تاکنون مصر اعلام کرده وارد تقسیمات و جناح بندی های منطقه ای نمی شود. در واقع عملا به درخواست عربستان برای پیوستن به جبهه ضد ایرانی پاسخ منفی داده است.
چرا مصر همراهی نمی کند؟ خبرگزاری اسپوتنیک روسیه تقریبا به این پرسش پاسخ داده است.
نخست اینکه، مصری ها خود را بزرگ تر از آن می دانند که بخواهند زیر پرچم عربستان سعودی بجنگند و یا به دستور عربستان سعودی کاری را انجام دهند. مصر از زمان "جمال عبد الناصر" نام «ام العرب»، مادر اعراب را یدک می کشد.
دوم؛ به رغم اینکه مصری ها به دلایل مالی و اقتصادی مجبور هستند با عربستان و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس راه بیایند، مصری ها خود را قطبی از قطب های منطقه می دانند و ایدئولوژی ملی گرایانه ای دارند که با ایدئولوژی سلفی وهابی عربستان در تناقض است. به همین دلیل هم هست که مثلا در سوریه از دولت سوریه حمایت می کنند و در مقابل عربستان سعودی و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس قرار دارند.
سوم؛ پس از اینکه دولت مصر مجبور شد، دو جزیره تیران و صنافیر را به عربستان سعودی واگذار کند، موج نفرت و انزجار مردمی درون مصر علیه عربستان سعودی تشدید یافت و امروزه شرایط داخلی مصر به گونه ای نیست که هیچ رهبری بتواند از مصری ها بخواهد تا در کنار سعودی ها بجنگند، چون می داند که نظامیان مصری حاضر خواهند بود، شورش کنند ولی در کنار عربستان نباشند.
چهارم؛ با توجه به اینکه عموم سیاستمداران مصری، تکنوکرات های ملی گرا هستند، اینان نیز تمایل چندانی به همکاری با عربستان سعودی و به اقتدار رسیدن آن به عنوان رهبر کشورهای عربی ندارند و با شعارهای عربستان مبنی بر دفاع از منافع اعراب به شدت مخالف هستند، چون باور دارند فقط مصر است که می تواند این پرچم را بالا ببرد.
پنجم؛ اگر با مردم مصر گفت وگو کنید، متوجه می شوید که دیدگاه آنها نسبت به ایرانی ها بسیار مثبت است؛ امری که در ایران نیز نسبت به مصری ها نیز وجود دارد و ایرانی ها به مصری ها به عنوان تافته جدا بافته از دیگر اعراب حوزه خلیج فارس نگاه می کنند.